|
Θυμάστε όταν ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωνε ότι «κανένας δεν
μπορούσε να ξέρει πόσο περίπλοκο είναι το σύστημα υγείας
στις ΗΠΑ»; Αυτό ήταν μια σπάνια στιγμή αυτογνωσίας για τον «Αρχηγό
του τουίτερ». Ισως για μια στιγμή να συνειδητοποίησε ότι δεν
είχε ιδέα τι ακριβώς έκανε. Στην πραγματικότητα, όμως, το
σύστημα υγείας δεν είναι καθόλου περίπλοκο. Και τα «μεταρρυθμιστικά»
σχέδια των Ρεπουμπλικανών είναι «κτηνωδώς» απλά – και η
έμφαση δίνεται στην «κτηνωδία». Ισως ο Ντόναλντ Τραμπ να
είναι το μοναδικό άτομο στην Ουάσιγκτον που δεν καταλαβαίνει
την ουσία των σχεδίων αυτών: δηλαδή, ότι με το να αφαιρέσει
κάποιος την ασφαλιστική κάλυψη για την υγεία από δεκάδες
εκατομμύρια ανθρώπους, θα μπορέσει να εξασφαλίσει
φορολογικές περικοπές για τους πλουσίους.
Τα παραπάνω έγραψε σε πρόσφατο άρθρο του στην προσωπική του
στήλη στους
New York Times
ο βραβευμένος οικονομολόγος
P.
Krugman.
Όπως σχολίασε, βέβαια, από την άλλη πλευρά, όντως ορισμένα
ζητήματα πολιτικής είναι σύνθετα και ένα από αυτά έχει να
κάνει με το διεθνές εμπόριο. Και στο συγκεκριμένο θέμα, ο
μέγας κίνδυνος δεν είναι απλά ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν
μπορεί να το καταλάβει. Το χειρότερο είναι ότι δεν γνωρίζει
τι είναι αυτό που δεν γνωρίζει. Σύμφωνα με τον
ειδησεογραφικό ιστότοπο Axios, ο πρόεδρος των ΗΠΑ με τη
στήριξη των έμπιστων ομοϊδεατών του στο ότι «η Αμερική
τίθεται υπεράνω όλων», θα επιβάλει τιμωρητικούς δασμούς επί
των εισαγωγών χάλυβα και ενδεχομένως και άλλων προϊόντων.
Αυτό θα το κάνει, παρά το ότι τα περισσότερα μέλη της
κυβέρνησής του έχουν αντίθετη άποψη. Ούτως ή άλλως, ο
ισχυρισμός πως άλλες χώρες εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ
κατελάμβανε κεντρική θέση στην προεκλογική του εκστρατεία.
Κατά τον Axios, ο Λευκός Οίκος θεωρεί ότι η βάση των
ψηφοφόρων του Ντόναλντ Τραμπ αρέσκεται στην ιδέα ενός
εμπορικού πολέμου. Οπότε, γιατί η εμπορική πολιτική είναι
περίπλοκη;
Πρώτον, μεγάλο μέρος του σύγχρονου εμπορίου αφορά προϊόντα,
τα οποία χρησιμοποιούνται για την κατασκευή άλλων. Οι δασμοί
στον χάλυβα βοηθούν τους παραγωγούς του μετάλλου, αλλά
πλήττουν όσους το καταναλώνουν, όπως λόγου χάριν η
αυτοκινητοβιομηχανία. Συνεπώς, υπό το πρίσμα αυτό ο άμεσος
αντίκτυπος του προστατευτισμού στις θέσεις εργασίας είναι
ασαφής. Δεύτερον, υπάρχουν και οι έμμεσες επιπτώσεις. Αυτό
σημαίνει ότι το οποιοδήποτε όφελος σε θέσεις εργασίας σε
έναν κλάδο οικονομικής δραστηριότητας προστατευμένο από
δασμούς, θα πρέπει να συγκρίνεται με τις απώλειες θέσεων
αλλού. Κανονικά το εμπόριο και η εμπορική πολιτική έχουν
αμελητέα επίπτωση στην απασχόληση εν συνόλω. Επηρεάζουν το
είδος των θέσεων εργασίας που δημιουργούμε, αλλά όχι τόσο
πολύ τον αριθμό τους. Αν υποθέσουμε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα
επιβάλει δασμούς σε ευρεία γκάμα προϊόντων, αυτό θα ευνοήσει
απευθείας κλάδους που ανταγωνίζονται τις εισαγωγές. Δεν
τελειώνει εδώ η ιστορία, όμως.
Ακόμα κι αν αγνοήσουμε τη βλάβη που θα επιφέρει η πολιτική
του αυτή σε όσους κλάδους χρησιμοποιούν εισαγόμενα είδη, η
κάθε άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας από τους νέους δασμούς
θα ισοφαριστεί από κάθε έμμεση απώλεια θέσεων εργασίας. Η
Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), φοβούμενη πιέσεις από
μια ενδεχόμενη αναθέρμανση του πληθωρισμού, πιθανώς θα
προχωρήσει σε μια αύξηση των επιτοκίων. Κάτι τέτοιο θα
δημιουργήσει πιέσεις σε πεδία, όπως η στέγαση, ενώ,
παράλληλα, θα λειτουργήσει ενισχυτικά προς το δολάριο και θα
πλήξει τις αμερικανικές εξαγωγές. |
