Κάνοντας μια αναφορά στη συζήτηση η οποία υπάρχει αναφορικά
με το αν τα χρηματιστήρια είναι φούσκα, εμείς (ως
GFF)
θα απαντήσουμε ότι η πορεία των παγκόσμιων αγορών εξαρτάται
από την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας (πάντα όσον αφορά
τη μακροπρόθεσμη τάση). Και όσον η παγκόσμια οικονομία τα
πηγαίνει καλά, τόσο δεν πιστεύουμε ότι το πολυετές
bull market
των αγορών θα τελειώσει
(ασχέτως
αν ως
GFF
ανησυχούμε ότι τα χρηματιστήρια χρωστάνε μια βραχυπρόθεσμη
διόρθωση). Πώς λοιπόν τα πηγαίνει η παγκόσμια οικονομία;
Όπως πριν από μερικές ημέρες έγραψαν οι New York Times, επί
δεκαετίες, η παγκόσμια οικονομία χαρακτηριζόταν από
δυσαρμονία. Υπήρξε η ιαπωνική ύφεση. Οι χρηματοπιστωτικές
κρίσεις σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Και το συνεχές δράμα στις
αναδυόμενες αγορές. Καθώς, όμως, καταφθάνουν αυτήν την
εβδομάδα στην Ουάσιγκτον κεντρικοί τραπεζίτες, υπουργοί
Οικονομικών και διαχειριστές κεφαλαίων, θα έρθουν
αντιμέτωποι με μία ασυνήθιστη πραγματικότητα: οι παγκόσμιες
αγορές και οι οικονομίες ενισχύονται ταυτόχρονα. Δεν έχουν
σημασία οι πολιτικές αναταραχές, οι λαϊκίστικες εξεγέρσεις
και οι απειλές περί πυρηνικού πολέμου. Από τη Wall Street
μέχρι την Ουάσιγκτον, οι οικονομολόγοι αναβαθμίζουν τις
προβλέψεις τους για τον ρυθμό ανάπτυξης της παγκόσμιας
οικονομίας το 2017, και πλέον η επικρατούσα άποψη είναι ότι
αυτή θα αναπτυχθεί φέτος κατά περισσότερο από 3% – πρόκειται
για αξιοσημείωτη άνοδο σε σχέση με το 2,6% του 2016. Οι
οικονομολόγοι του ΔΝΤ είναι πιθανόν να ακολουθήσουν αυτό το
παράδειγμα όταν θα παρουσιάσουν σήμερα τις προβλέψεις του
Ταμείου. Η θετική πρόβλεψη είναι σημαντική, αλλά αυτό που
είναι περισσότερο χτυπητό είναι ότι, ουσιαστικά, όλες οι
μεγάλες αναπτυγμένες ή αναπτυσσόμενες οικονομίες
αναπτύσσονται ταυτόχρονα, κάτι που είχε να συμβεί δέκα
χρόνια.
Στην Ιαπωνία, η μεταρρυθμιστική κυβέρνηση και η επιθετική
ανάληψη δράσης από την κεντρική τράπεζα έχουν ωθήσει την
ανάπτυξη στο 1,5%, από 0,3% πριν από τρία χρόνια. Στην
Ευρώπη, η ισχυρή εσωτερική ζήτηση στη Γερμανία και η
δυναμική ανάκαμψη της οικονομίας στην Ισπανία, στην
Πορτογαλία και στην Ιταλία αναμένεται να οδηγήσουν σε
ανάπτυξη της Ευρωζώνης κατά 2,2% – ρυθμό υπερδιπλάσιο από
τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών. Στις αναδυόμενες
αγορές έχουν πυροδοτήσει την ανάπτυξη οι «επιθετικές»
δαπάνες για έργα υποδομής από την Κίνα, οι γενναίες
οικονομικές μεταρρυθμίσεις από διάφορες χώρες,
συμπεριλαμβανομένων της Βραζιλίας, της Ινδονησίας και της
Ινδίας, και η άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων (που ευνοεί
χώρες όπως η Ρωσία).
Και στις ΗΠΑ, η οικονομία και οι αγορές εξακολουθούν να
αναπτύσσονται, παρά τις αμφιβολίες για την ικανότητα του
προέδρου Τραμπ να πετύχει την υπερψήφιση του σχεδίου
φορολογικής μεταρρύθμισης. Στην πραγματικότητα, μία από τις
λίγες μεγάλες οικονομίες που δεν ακολουθεί αυτήν την ανοδική
τάση είναι η βρετανική, της οποίας η επικείμενη έξοδος από
την Ευρωπαϊκή Ενωση έχει υψηλό τίμημα. Παρ’ όλα αυτά, τα
καλά νέα θα έχουν ως αποτέλεσμα αυτήν την εβδομάδα όσοι
αποφασίζουν για την οικονομική και νομισματική πολιτική να
δρέψουν επαίνους.
Υπάρχουν, πάντως, και πολλοί λόγοι να μην ανοικτούν ακόμη οι
σαμπάνιες. Οι μισθοί αυξάνονται με αργό ρυθμό. Οι
περισσότεροι ειδήμονες θεωρούν ότι η σημερινή συγκυρία με
θετική ανάπτυξη, χαμηλό πληθωρισμό και επεκτατική
νομισματική πολιτική μπορεί να μη διαρκέσει πολύ. Για
παράδειγμα, ο Μοχάμεντ ελ Εριάν, επικεφαλής οικονομικός
σύμβουλος στο επενδυτικό ταμείο της Allianz, λέει ότι τον
ανησυχούν αρκετά πράγματα: ότι θα μπορούσε να επιβραδυνθεί η
παγκόσμια ανάπτυξη, ότι η τιμή μετοχών, ομολόγων και
χρηματοπιστωτικών περιουσιακών στοιχείων είναι τόσο υψηλή
ώστε να μην είναι βιώσιμη και, το κυριότερο, οι αγορές δεν
έχουν προετοιμαστεί για τη στιγμή που οι κεντρικές τράπεζες
θα αντιστρέψουν τα μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας. Με τα
επιτόκια δανεισμού ακόμα σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, οι
επενδυτές στρέφονται σε επενδύσεις με μεγαλύτερο ρίσκο,
συμπεριλαμβανομένων των κρατικών ομολόγων των αναδυόμενων
οικονομιών. Το ερώτημα είναι αν γίνεται επικίνδυνη η
κατάσταση. «Σήμερα βιώνουμε μια εκρηκτική ανάπτυξη, αλλά δεν
πρέπει να ξεχνάμε ότι το χρηματοπιστωτικό σύστημα
εξακολουθεί να είναι σχετικά ασταθές», λέει ο Τζιμ Ριντ,
αναλυτής της Deutsche Bank. H μεγαλύτερη ανησυχία του
έγκειται στο ότι οι επενδυτές δεν έχουν προετοιμαστεί για
την ημέρα που θα ολοκληρωθεί η χαλαρή νομισματική πολιτική
των κεντρικών τραπεζών.
GFF, NYT
|
