Κάνοντας χρήση της ελληνικής παροιμίας … «λαγούς
με πετραχήλια» έταζε για την ανάπτυξη της αμερικανικής
οικονομίας. Οι εβδομάδες ή καλύτερα οι μήνες περνάνε και
φαίνεται όλο και πιο ξεκάθαρα ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο
σύνθετα από ότι πίστευαν όλοι, ακόμη και ο ίδιος ο
D.
Trump.
Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως έγραφαν οι
New
York
Times,
η
υπόσχεση για πιο γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης της
αμερικανικής οικονομίας αποτελεί ενδεικτική περίπτωση του
πώς η ελπίδα και η προσδοκία υπερισχύουν της εμπειρίας και
του βιώματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία στοιχεία
από την αγορά εργασίας των ΗΠΑ δείχνουν ότι οι προσλήψεις
στον ιδιωτικό τομέα συνεχίζονται με υγιή ρυθμό. Σε άλλα
πεδία, όπως η ιδιωτική κατανάλωση και οι πωλήσεις
αυτοκινήτων και η κατασκευαστική δραστηριότητα, τα πράγματα
μπορεί να είναι κάπως καλύτερα, αλλά σε καμία περίπτωση δε
μιλάμε για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, οι αναλυτές σπεύδουν να
αναθεωρήσουν προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για την
ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας το δεύτερο τρίμηνο του
έτους, που έληξε την προηγούμενη Παρασκευή 30 Ιουνίου.
Ανάλογα είχαν κινηθεί και για το πρώτο τρίμηνο. Οπότε, τώρα
πλέον, αρχίζει να γίνεται ορατή η πιθανότητα η ανάπτυξη της
οικονομίας για το σύνολο του 2017 να μην ξεπεράσει κατά πολύ
το 2%. Ο ρυθμός αυτός ισοδυναμεί με τον μέσο όρο ανάπτυξης
αυτήν την περίοδο ανάκαμψης, η οποία συμπληρώνει ήδη τον
όγδοο χρόνο της.
Πάντως, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, δεν έχει συντελεστεί
μία εκρηκτική ανάπτυξη, όπως πολλοί ανέμεναν ότι θα συμβεί,
χάρις στη βελτίωση του κλίματος για καταναλωτές και
επιχειρήσεις μετά την εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ. Ο
ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε, αμέσως μόλις ανέλαβε
καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου, ότι οι πολιτικές του θα
οδηγήσουν σε ζωηρή ανάπτυξη της τάξεως του 4% σε ετήσια βάση.
Πριν από λίγες μέρες μέσω Twitter επανέλαβε ότι «τα πράγματα
αρχίζουν να κινούνται». Ωστόσο, το παράρτημα της
Ομοσπονδιακής Τράπεζας στην Ατλάντα (Federal Reserve
Atlanta) εκτιμά ότι η αύξηση του ΑΕΠ για το δεύτερο τρίμηνο
ενδεχομένως να πλησιάσει το 3%, δηλαδή χαμηλότερο κατά μία
ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα από την αντίστοιχη πρόβλεψη του
Μαΐου. Η πρόβλεψη της Ομοσπονδιακής Τράπεζας στη Νέα Υόρκη
είναι ακόμα πιο συγκρατημένη και κάνει λόγο για ρυθμό 1,9%
το δεύτερο τρίμηνο και για 1,6% το τρίτο. «Δεν κατορθώσαμε
ποτέ να εμφανίσουμε τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης που οι
άνθρωποι περίμεναν», αναφέρει η οικονομολόγος Στέφανι Πόμπο,
η οποία είχε εξαρχής εκφράσει τις επιφυλάξεις της για τις
αρχικά αισιόδοξες προβλέψεις αρκετών συναδέλφων της κατά τα
τελευταία τρίμηνα. Η παρούσα κατάσταση αποτελεί μία ακόμα
απόδειξη ότι η επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης είναι
ένας εντελώς ανέφικτος στόχος.
Μία ανάπτυξη με ρυθμό της τάξεως του 2% δεν είναι φρικτή, ειδικά
εάν σκεφθεί κανείς ότι η περίοδος ανάκαμψης είναι η τρίτη
πιο μακρά στην ιστορία, ενώ η ανεργία διαμορφώνεται στο
4,3%. Πρόκειται για τα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 16
ετών. Παρά ταύτα, απέχει πολύ από την ετήσια ανάπτυξη με
ρυθμό 3% και άνω πριν από δέκα χρόνια ή από τον ρυθμό του 4%
στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Συν τοις άλλοις, το 2% δεν
είναι επαρκές για να οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις στα
εισοδήματα των νοικοκυριών, τα οποία επί δεκαετίες ολόκληρες
είναι στάσιμα. Η στασιμότητα, πάντως, δεν αφορά το
πλουσιότερο τμήμα του πληθυσμού στις ΗΠΑ. Κατά τον Σκοτ
Αντερσον, τέλος, ανώτατο οικονομολόγο της Bank of West στο
Σαν Φρανσίσκο, «αν και οι οικονομολόγοι θίγουν τα ζητήματα
αυτά επί χρόνια, η Ουάσιγκτον κωφεύει και αποδεικνύεται
δύσκολο να υπάρξει η πολιτική βούληση για την αντιμετώπισή
τους». |
