|
Πολλοί ανάμεσα σε αυτούς και εμείς πιστεύουμε πως τα
περίεργα εκλογικά αποτελέσματα ανά τον κόσμο κατά τα
τελευταία περίπου 2 χρόνια (πχ. Brexit. Εκλογή Trump, άνοδος
των ακραίων σε ολόκληρο τον κόσμο και ειδικά στην Ευρώπη)
είναι αποτέλεσμα της καθήλωσης των πραγματικών εισοδημάτων
κατά τα τελευταία χρόνια. Μια καθήλωση των πραγματικών
εισοδημάτων, η οποία κατά κοινή ομολογία οδηγεί σε όλο και
πιο δύσκολη κατάσταση την παγκόσμια μεσαία τάξη (εκτός Κίνας
φυσικά). Και κάπως έτσι πολλοί είναι αυτοί που τονίζουν την
ανάγκη να υπάρξει άμεσα αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων,
αφού διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος τα πράγματα να γίνουν
εξαιρετικά δύσκολα.
Αξίζει λοιπόν να ρίξουμε μια ματιά στο τι πιστεύουν οι
Holger Schieding (επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg
Bank), Kallum Pickering (οικονομολόγος ειδικευμένος στη
Βρετανία) και Florian Hense (οικονομολόγος ειδικευμένος στην
Ε.Ε.) για το ζήτημα της αύξησης των μισθών.
Όπως έγραψαν, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, στο περιβάλλον
των αγορών ορισμένες φορές τα καλά νέα μετατρέπονται σε κακά.
Πολλά χρόνια τώρα στις περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομικά
χώρες οι μισθοί εμφάνιζαν πολύ χαμηλή αύξηση, προς μεγάλη
απογοήτευση των εργαζομένων. Τελικά αυξήθηκαν οι μισθοί στις
Ηνωμένες Πολιτείες, ενισχύοντας και τα συνολικά έσοδα των
αμερικανικών νοικοκυριών. Αλλά μάλλον δεν ήταν ευνοϊκή
εξέλιξη. Αντί οι αγορές να αντιληφθούν ότι οι υψηλότερες
αμοιβές θα έχουν θετικό αντίκτυπο στη ζήτηση αγαθών και στα
έσοδα των επιχειρήσεων, εστίασαν την προσοχή τους στους
δυνητικούς κινδύνους που ελλοχεύουν εξαιτίας του πληθωρισμού.
Επιπλέον, τις αγορές απασχόλησε το ενδεχόμενο οι κεντρικές
τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκιά τους πολύ πιο γρήγορα από
ό,τι αρχικά αναμενόταν. Ετσι σημειώθηκαν μαζικές πωλήσεις
μετοχών την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, στο πεδίο της οικονομίας, συνήθως, οι καλές ειδήσεις
εκλαμβάνονται ακριβώς όπως είναι, δηλαδή ως καλές ειδήσεις.
Σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο η οικονομία αναπτύσσεται
ταυτόχρονα. Αυτή η συγχρονισμένη πορεία, χάρη στην αύξηση
των θεμελιωδών μεγεθών, ξεκίνησε στα τέλη του 2016 και
επιταχύνεται σταδιακά. Το ότι παρατηρείται συγκρατημένη
αύξηση στους μισθούς σε ΗΠΑ, Ευρωζώνη και Βρετανία φανερώνει
ότι ο κόσμος επιστρέφει στην παλιά κανονικότητα. Αυτό
σημαίνει ότι η ζήτηση ενισχύεται, η παραγωγικότητα αυξάνεται
και ακολουθούν και οι επενδύσεις, ενώ οι συνδικαλιστικοί
εκπρόσωποι των εργαζομένων είναι κάπως πιο χαλαροί στη
διαπραγμάτευση των συλλογικών συμβάσεων με θέμα τις
μισθολογικές αυξήσεις. Η αύξηση του κόστους δανεισμού από
τις κεντρικές τράπεζες, η οποία αποτυπώνει τη βελτίωση των
θεμελιωδών μεγεθών, δεν πρέπει να προξενεί ανησυχία.
Μήπως, όμως, οι μισθοί σύντομα αρχίσουν να έχουν δυσμενή
αντίκτυπο; Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνάς μας, η αύξησή
τους αυτή βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα από τον αντίστοιχο
μέσο όρο πριν από τη διάλυση της Lehman Brothers. Το ότι οι
μισθοί στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκαν ετησίως κατά 2,9%
τον Ιανουάριο δεν αρκεί για να θορυβήσει την Ομοσπονδιακή
Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και εκείνη να ανησυχήσει μήπως ο
πληθωρισμός σε σύντομο χρονικό διάστημα υπερβεί τον επίσημο
στόχο του 2%. Αναλόγως με το πώς θα εξελιχθεί η
παραγωγικότητα των Αμερικανών εργαζομένων, η επικίνδυνη ζώνη
για τους μισθούς εκεί είναι μάλλον τα επίπεδα του 3,25% ή
και πέραν αυτών. Αυτή καθαυτή, πάντως, η αύξηση των μισθών
δεν χρειάζεται να είναι συνώνυμη των πληθωριστικών πιέσεων.
Αυτό που μετράει στον πληθωρισμό είναι σε πόσο βαθμό η
αύξηση των μισθών μεταφράζεται σε υψηλότερες τιμές.
Το ανά εργαζόμενο κόστος –η διαφορά μεταξύ της μισθολογικής
αύξησης και της παραγωγικότητας– καθορίζει τη μεταβίβαση από
το υψηλότερο μισθολογικό κόστος στις τιμές καταναλωτή. Στην
Ευρωζώνη το ανά εργαζόμενο κόστος αυξάνεται ετησίως 0,9%,
στις ΗΠΑ κατά 1,3% και το ίδιο και στη Βρετανία. Τα παραπάνω
ποσοστά είναι αρκετά χαμηλότερα από την ποσοστιαία αύξηση
μισθών. Πάντως, η πρόσφατη αύξηση μισθών συνάδει με τον
σχεδιασμό των κεντρικών τραπεζών να περιστέλλουν σταδιακά το
πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Φέτος η Fed αναμένεται ότι θα
αυξήσει τέσσερις φορές τα επιτόκιά της από 25 μονάδες βάσης
τη φορά, ενώ η ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο θα ολοκληρώσει το
πρόγραμμα αγοράς τίτλων. Στη συνέχεια, πιθανώς στις αρχές
του επομένου έτους, θα προχωρήσει στην πρώτη αύξηση. Τέλος,
η Τράπεζα της Αγγλίας αναμένεται να κάνει δύο αυξήσεις φέτος
και μία το 2019.
|
