Είχαμε γράψει και την Παρασκευή πως μπορεί με αφορμή την
τελευταία κρίση στη Συρία οι συζητήσεις για τον εμπορικό
πόλεμο να έχουνε κάπως καταλαγιάσει, ωστόσο αν και είμαστε
αισιόδοξοι, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως οι κίνδυνοι για
την παγκόσμια οικονομία είναι μεγάλοι. Όπως λοιπόν σχολίασε
προσφάτως ο Holger Schmieding (επικεφαλής οικονομολόγος της
Berenberg Bank), επιδιώκοντας να υλοποιήσει τις προεκλογικές
εξαγγελίες του, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει
προκαλέσει τις μεγαλύτερες εντάσεις των τελευταίων δεκαετιών
στο παγκόσμιο εμπόριο.
Σύμφωνα με τον Holger Schmieding, δικαιολογημένα επικρατεί
νευρικότητα στις αγορές. Με την επιβολή δασμών στις
εισαγωγές επιβραδύνεται η οικονομική ανάπτυξη και αυξάνεται
ο πληθωρισμός. Ανατροπές στην εφοδιαστική αλυσίδα θα
αναγκάσουν, επίσης, τις εταιρείες να ματαιώσουν τις
επενδύσεις που είχαν σχεδιάσει. Προς το παρόν, η εμπορική
διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας δεν αναμένεται να προκαλέσει
σοβαρό πλήγμα στο παγκόσμιο εμπόριο, αλλά το επενδυτικό
κλίμα αναμένεται να εξασθενήσει. Ισχυρότερο πλήγμα,
πιθανότατα, να προκληθεί στις διπλωματικές σχέσεις των
κρατών και στη διεθνή επιρροή των ΗΠΑ. Αλλά αυτές οι
εντάσεις δεν αναμένεται να τερματίσουν την ανοδική αγορά των
μετοχών. Τελικά θα υπερισχύσει ο οικονομικός ορθολογισμός σε
έναν κόσμο που ο ένας εξαρτάται από τον άλλον.
Σε θέματα παγκόσμιου εμπορίου, η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι μια
παγκόσμια δύναμη που μπορεί να δράσει με λογική και σύνεση.
Συγκριτικά με τις υπόλοιπες ισχυρότερες δυνάμεις στο
παγκόσμιο εμπόριο –τις ΗΠΑ και την Κίνα–, η Ε.Ε. δεν έχει
μια ατζέντα που καθορίζεται τόσο από την πολιτική, όσο από
την πρακτική της οικονομίας.
Είναι πολύ πιθανό η Ε.Ε. να ακολουθήσει μετριοπαθή στάση
απέναντι στις ΗΠΑ, προσπαθώντας να αποκλιμακώσει τις
διαμάχες με την Ουάσιγκτον. Δηλαδή θα προτιμήσει να
αντιδράσει προσεκτικά με στοχευμένα αντίποινα στις εισαγωγές
της. Θεωρούμε πως η Ε.Ε. θα καταφέρει να επιτύχει μόνιμη
εξαίρεση από τους δασμούς χάλυβα και αλουμινίου των ΗΠΑ,
αντί του προσωρινού καθεστώτος που ισχύει μέχρι τις αρχές
Μαΐου.
Παρότι εκτιμάται ότι η Ε.Ε. θα ενεργήσει με σύνεση και
λογική, δεν σημαίνει πως θα επιδείξει αδυναμία σε μια σοβαρή
εμπορική αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ. Οι αγορές εργασίας είναι
ισχυρές στις χώρες που βρίσκονται στον πυρήνα της Ευρώπης
και εξαρτώνται από το παγκόσμιο εμπόριο. Στις χώρες αυτές
συγκαταλέγονται η Γερμανία, η Ολλανδία και το Βέλγιο.
Ανασχετικό ρόλο στην ανάπτυξη της γερμανικής οικονομίας,
όμως, παίζει η έλλειψη του κατάλληλου εργατικού δυναμικού
και όχι οι εξαγωγές που είναι μεγάλες. Ως αποτέλεσμα, η Ε.Ε.
θα στρεφόταν εναντίον των ΗΠΑ αν κρινόταν κάτι τέτοιο
αναγκαίο, ανεβάζοντας τους τόνους στις σχέσεις τους, αντί να
παίξει έναν πιο συγκαταβατικό ρόλο.
Το 2,6% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης προέρχεται από εξαγωγές στις
ΗΠΑ και το 1,5% από εξαγωγές στην Κίνα. Αν η σημερινή
εμπορική αντιπαράθεση περιοριστεί μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, τότε
οι άμεσες επιπτώσεις στην Ε.Ε. και στην Ευρωζώνη θα είναι
περιορισμένες. Αν οι ΗΠΑ επιβάλουν υψηλούς δασμούς σε
εισαγωγές από την Κίνα, οι κινεζικές εταιρείες μπορεί να
κατευθύνουν τα προϊόντα που θίγονται στις αγορές της
Ευρωζώνης ή της Ε.Ε. Τα οφέλη από αυτήν την αλλαγή στη ροή
των εμπορικών συναλλαγών θα είναι περισσότερα από τη ζημία
που μπορεί να υποστούν ορισμένοι Ευρωπαίοι παραγωγοί από την
είσοδο ανταγωνιστικότερων κινεζικών προϊόντων.
Μεγαλύτερο πλήγμα μπορεί να υποστεί η Ευρώπη εξαιτίας της
αποδυνάμωσης της εμπιστοσύνης στην οικονομία. Οι
αλλεπάλληλες απειλές του κ. Τραμπ μέσω μηνυμάτων στο Twitter
έχουν προκαλέσει μεγαλύτερες επιπτώσεις στην Ε.Ε. απ’ ό,τι
στις ΗΠΑ. Πολλές επιχειρήσεις στην Ε.Ε. και στην Ευρωζώνη
είναι περισσότερο εξωστρεφείς απ’ ό,τι οι ανταγωνιστές τους
στις ΗΠΑ. Τέλος, οι συνέπειες που μπορεί να υποστούν οι
αμερικανικές επιχειρήσεις λόγω των μέτρων προστατευτισμού
της Ουάσιγκτον θα είναι λιγότερες συγκριτικά με τα οφέλη που
προκύπτουν από τη μείωση της φορολογίας των ΗΠΑ.
|
