Μετά τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων στα τέλη του
2017 και την απορρύθμιση του κανονιστικού πλαισίου να
προχωρεί γοργά, πολλοί αναλυτές και διεθνείς οργανισμοί
έχουν προβλέψει επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης της
οικονομίας των ΗΠΑ τουλάχιστον για την περίοδο 2018-2019.
Όπως έγραψαν οι New York Times, ωστόσο εσχάτως έχουν
προκύψει ορισμένα ανησυχητικά σημάδια, σύμφωνα με τα οποία
το αποτέλεσμα της πολιτικής Τραμπ ενδεχομένως να μην είναι
τόσο ρόδινο. Και όπως έχουμε πολλές φορές γράψει ως στήλη,
από το πώς θα πάνε τα πράγματα στην παγκόσμια οικονομία και
την οικονομία θα εξαρτηθεί τελικά πότε το περιβόητο πολυετές
Bull Market θα τερματιστεί πραγματικά.
Τον Μάρτιο, ο τραπεζικός δανεισμός προς εταιρείες (εμπορικά
και βιομηχανικά δάνεια) αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 2,5%,
δηλαδή πολύ λιγότερο από τον μέσο μηνιαίο όρο 7% τα
προηγούμενα τρία χρόνια. Τα καταναλωτικά δάνεια όπως και τα
στεγαστικά αυξήθηκαν με πολύ χαμηλότερο ρυθμό από τον μέσο
όρο των προηγούμενων τριών ετών. Οι εταιρείες έχουν τη
δυνατότητα να δανειστούν εκδίδοντας και ομόλογα, αλλά σε
αυτόν τον τομέα παρατηρείται μείωση. Μέχρι τώρα η έκδοση
νέων ομολόγων έχει περιοριστεί στις ΗΠΑ κατά 14% σε σύγκριση
με το 2017.
Ο δανεισμός επιτρέπει στις εταιρείες και στα νοικοκυριά να
χρηματοδοτήσουν αγορές τις οποίες σε διαφορετική περίπτωση
ίσως να μην μπορούσαν να κάνουν. Οταν αυξάνεται ο δανεισμός,
κυκλοφορεί νέο χρήμα στην οικονομία, δημιουργώντας νέα
ζήτηση που πρέπει να καλυφθεί με αύξηση της παραγωγής. Το
ζήτημα είναι σε ποιους παράγοντες οφείλεται η επιβράδυνση
του δανεισμού και κατά πόσον επηρεάζουν την ανάπτυξη της
αμερικανικής οικονομίας. Κατ’ αρχάς πρέπει να σημειωθεί ότι
ο δανεισμός στις αρχές του 2018 συγκρίνεται με την
αντίστοιχη περίοδο του 2017, όταν είχε σημειωθεί σημαντική
αύξηση του δανεισμού. Δεδομένου πως αυτή η έκρηξη δανεισμού
είχε περιοριστεί στις αρχές του 2017, η σύγκριση μεταξύ των
δύο ετών είναι πιθανόν σύντομα να μην είναι τόσο δυσοίωνη.
Δεύτερο ερώτημα είναι κατά πόσον έχουν ανάγκη σήμερα νέα
δάνεια οι αμερικανικές εταιρείες. Η μείωση της φορολογίας
έχει ενισχύσει τη ροή μετρητών προς αυτές και συνεπώς
μπορούν να καλύψουν νέες επενδύσεις και προσλήψεις με δικά
τους κεφάλαια. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα τραπεζικού
δανεισμού της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας, ένας
λόγος που προέβαλαν οι εταιρείες για τη μειωμένη ζήτηση για
δάνεια ήταν πως έχουν μεγαλύτερη ροή κεφαλαίων από τις
επιχειρήσεις τους. Τρίτος παράγοντας που ίσως να περιορίζει
τον τραπεζικό δανεισμό είναι ότι τα χρέη που έχουν αναλάβει
οι αμερικανικές εταιρείες βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο
από το 2002. Συνεπώς, οι εταιρείες ίσως να μη θέλουν να
πάρουν νέα δάνεια και οι τράπεζες ίσως να διστάζουν να τους
τα χορηγήσουν. Ορισμένοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως η
αναιμική αύξηση των πιστώσεων θα μπορούσε να αποτελέσει
βαρίδι για την αμερικανική οικονομία.
|
