Όπως όλα δείχνουν τη χρυσή τομή ετοιμάζονται να βρουν οι
ιταλοί και ετοιμάζονται να προχωρήσουν στο σχηματισμό
κυβέρνησης και να ανακοινώσουν τον νέο ιταλό πρωθυπουργό,
την ώρα που διακινούνται σενάρια καταστροφής, με απαιτήσεις
για κούρεμα του χρέους και σενάρια μέχρι και για έξοδο της
Ιταλίας από την ευρωζώνη. Σε κάθε περίπτωση, οι
εξελίξεις στην γειτονική Ιταλία είναι σημαντικές για
ολόκληρη την ευρωζώνη. Όπως λοιπόν έγραψε το Reuters, στην
Ιταλία, ο κυβερνητικός συνασπισμός που σχηματίστηκε 10
εβδομάδες μετά τις εκλογές δίνει υποσχέσεις ασύμβατες με
τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε. και θα είναι δύσκολο,
αν όχι αδύνατον, να τις τηρήσει.
Υπόσχεται να μειώσει τους φόρους σε επιχειρήσεις και ιδιώτες,
να ενισχύσει το κοινωνικό κράτος, να αναστείλει την αύξηση
του φόρου κατανάλωσης και να ακυρώσει την αύξηση των ορίων
συνταξιοδότησης. Πριν από τις εκλογές, οι περισσότεροι
αναλυτές θεωρούσαν απίθανο αλλά και ανησυχητικό σενάριο τον
«γάμο» ανάμεσα στο αντισυστημικό Κίνημα 5 Αστέρων και στην
ακροδεξιά Λέγκα. Τις τελευταίες ημέρες, οι δύο πρώην
αντίπαλοι προσπαθούσαν να συμβιβάσουν τα απολύτως
διαφορετικά εκλογικά τους προγράμματα και να δημιουργήσουν
είδος «συμβολαίου» κοινά αποδεκτών πολιτικών δεσμεύσεων. Και
τα δύο προγράμματα, πάντως, είναι άκρως δαπανηρά.
Ενδέχεται έτσι να οδηγήσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα της
Ιταλίας πολύ πέραν των ορίων της Ε.Ε., προκαλώντας ρήξη με
τους εταίρους της και με την Κομισιόν. Επειτα από πολυήμερες
συνομιλίες με τον ομόλογό του του Κινήματος 5 Αστέρων,
Λουίτζι ντι Μάιο, ο επικεφαλής της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι,
δήλωσε πως «θα χρειαστεί να επαναδιαπραγματευτούμε με την
Ε.Ε. για να πάψει να ασφυκτιά η Ιταλία». Η σημαντικότερη
προεκλογική υπόσχεση του Κινήματος 5 Αστέρων είναι το βασικό
εισόδημα για τους φτωχούς, που υπολογίζεται πως θα κοστίζει
στο ιταλικό κράτος περίπου 17 δισ. ευρώ ετησίως. Η
σημαντικότερη προεκλογική υπόσχεση της Λέγκας, που είναι ο
ενιαίος φορολογικός συντελεστής του 15% για επιχειρήσεις και
ιδιώτες, υπολογίζεται ότι θα μειώσει τα φορολογικά έσοδα
κατά 80 δισ. ευρώ ετησίως. Σύμφωνα με τον Βόλφγκανγκ Μινχάου,
επικεφαλής του ερευνητικού ινστιτούτου Eurointelligence στο
Λονδίνο, «αν αυτός ο συντελεστής εφαρμοστεί, θα αποτελεί τη
μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του ιταλικού οικονομικού συστήματος
στη σύγχρονη ιστορία».
Ορισμένα στελέχη των δύο κομμάτων υποθέτουν πως, τελικά, θα
επικρατήσει μια πιο πραγματιστική προσέγγιση και τα δύο
κόμματα θα εφαρμόσουν εν μέρει και σταδιακά τις προεκλογικές
τους υποσχέσεις. Στους ψηφοφόρους τους θα προφασιστούν ότι
αναγκάστηκαν να συμβιβαστούν με τον εταίρο τους. Ακόμα κι
έτσι όμως, το ερώτημα είναι πώς θα τα συμβιβάσουν αυτά με
τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ιταλία να μειώσει το
δημοσιονομικό της έλλειμμα και το δημόσιο χρέος της, που
υπερβαίνει το 130% του ΑΕΠ της και είναι το υψηλότερο στην
Ευρωζώνη μετά της Ελλάδας. Η ήδη διαφαινόμενη επιβράδυνση
της οικονομίας θα δυσχεράνει περαιτέρω το έργο της
κυβέρνησης. Πριν από τις εκλογές, τα δύο κόμματα
κατηγορούσαν τους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε. για τη
μονίμως αναιμική ανάπτυξη της Ιταλίας και υπόσχονταν να
αγνοήσουν τις Βρυξέλλες, αυξάνοντας τις δαπάνες.
Τώρα έχουν χαμηλώσει τους τόνους και ένα στέλεχος του
Kινήματος 5 Αστέρων δήλωσε πως θα συζητήσουν πρώτα «πολιτισμένα»
με τις Βρυξέλλες το σχέδιό τους για αύξηση του ελλείμματος.
Η απερχόμενη κεντροαριστερή κυβέρνηση είχε υποσχεθεί να
μειώσει φέτος το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 1,6% από το 2,4%
και στο 0,8% το επόμενο έτος, με στόχο έναν ισοσκελισμένο
προϋπολογισμό το 2020. Ακριβώς πριν από τις εκλογές, ο
ηγέτης του Κινήματος 5 Αστέρων Μπέπε Γκρίλο δήλωσε ότι θα
διατηρούσε το έλλειμμα στο 1,5%, ενώ είχε δεσμευθεί να το
αυξήσει πάνω από το όριο του 3%. Και πάλι, πάντως, αυτό δεν
είναι συμβατό με τη δέσμευση της Ιταλίας για ισοσκελισμό του
προϋπολογισμού, ούτε συνάδει με τη συγκρουσιακή θέση της
Λέγκας. Το spread των ιταλικών ομολόγων διευρύνθηκε στο
υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων επτά ετών μόλις έγινε
γνωστή η σύνθεση της νέας κυβέρνησης. Μειώθηκε, όμως, εκ
νέου, και δεν δείχνει αυξητικές τάσεις. Σύμφωνα με τον
Φραντσέσκο Γκαλιέτι, αναλυτή της Policy Sonar, η οικονομική
πολιτική της νέας κυβέρνησης είναι «πολύ πικάντικο πιάτο»,
αλλά οι επενδυτές χάρηκαν επειδή η Ιταλία κατόρθωσε να
σχηματίσει κυβέρνηση.
|
