Όπως είχαμε σχολιάσει από το
GFF
από την πρώτη στιγμή, όσο ενδιαφέρουσες και αν είναι οι
προτάσεις – σκέψεις του νέου γάλλου προέδρου Ε. Μακρόν για
την «νέα Ευρώπη», υπάρχει ακόμη πολύ δρόμος μέχρι να
χαρακτηριστούν ρεαλιστικές και υλοποιήσιμες. Κάτι αντίστοιχο
έγραψαν προσφάτως στο
Reuters
οι
PETER THAL LARSEN και NEIL UNMACK, οι οποίοι έφθασαν στο
σημείο να πουν ότι οι προτάσεις Μακρόν δεν είναι ρεαλιστικές.
Όπως σχολίασαν,
η
συζήτηση που γίνεται για τον προϋπολογισμό της Ευρωζώνης
είναι παραπλανητική. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ασκεί
πιέσεις για τη δημιουργία ενός Ταμείου, που θα
χρηματοδοτείται από χρήματα των φορολογουμένων και θα
βοηθάει στην αντιμετώπιση των οικονομικών κρίσεων. Οσα
δήλωσε, όμως, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ
Γιούνκερ, καταδεικνύουν πως η ιδέα αυτή είναι υπερβολική.
Κάποιες άλλες μεταρρυθμίσεις, λιγότερο δραματικές και
δαπανηρές μπορούν να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα.
Μολονότι έχει μόλις και μετά βίας αποφύγει τη διάλυσή της, η
Ευρωζώνη πρέπει να βρει έναν καλύτερο τρόπο να διαχειρίζεται
τις περιόδους ύφεσης. Οι χώρες-μέλη της δεν έχουν τη
δυνατότητα να υποτιμούν τα νομίσματά τους και οι κανόνες
δημοσιονομικής πειθαρχίας εμποδίζουν τις κυβερνήσεις να
αυξήσουν τις δαπάνες όταν επιβραδύνεται η οικονομία.
Υπό προϋποθέσεις, θα ήταν χρήσιμο ένα κεντρικό ταμείο ή ένας
προϋπολογισμός. Ο κεντρικός προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής
Ενωσης είναι περίπου το 1% του ΑΕΠ, ένα μικρό τμήμα του
ομοσπονδιακού προϋπολογισμού των ΗΠΑ. Είναι αλήθεια πως οι
φτωχότερες χώρες-μέλη της Ε.Ε. ήδη λαμβάνουν αρκετά μεγάλα
κοινοτικά κονδύλια.
Για να είναι, όμως, αποτελεσματικό ένα κεντρικό ταμείο θα πρέπει να
μπορεί να επιστρατεύει κάτι ανάμεσα στο 2% και στο 3% του
ΑΕΠ, κάτι ανάλογο με τα μέτρα τόνωσης της οικονομίας που
ελήφθησαν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Αυτό σημαίνει
περίπου 200 με 300 δισ. ευρώ για την Ευρωζώνη στο σύνολό της.
Οι δαπάνες αυτής της κλίμακας βρίσκουν αντίθετη τη Γερμανία που
εναντιώνεται στη δημοσιονομική ενοποίηση εκτός κι αν αυτή
συνοδεύεται από περαιτέρω πολιτική ενοποίηση. Μολονότι η
Γερμανίδα καγκελάριος υιοθέτησε πρόσφατα την ιδέα ενός
Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, τόνισε πως πρέπει αυτό να
βασιστεί σε «μικρές εισφορές». Σε ό,τι αφορά τον κ. Γιούνκερ
δήλωσε πως η Ευρωζώνη θα έπρεπε να έχει έναν υπουργό
Οικονομικών που θα συντονίζει την οικονομική πολιτική και
όχι έναν ξεχωριστό προϋπολογισμό.
Η Ευρωζώνη μπορεί να λάβει άλλα μέτρα για να μειώσει τους κινδύνους.
Η τραπεζική ένωση, που προβλέπει μια κεντρική αρχή υπεύθυνη
για την εποπτεία και τη διάλυση των μεγάλων
χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, μπορεί να περιορίσει τον
κίνδυνο να απαιτηθεί η συμμετοχή των χωρών- μελών στα
προγράμματα διάσωσης, όπως έγινε το 2008. Εχει, όμως,
ελλείψεις. Ενα κοινό σχήμα ασφάλισης καταθέσεων για την
Ευρωζώνη θα μπορούσε να αποδυναμώσει περαιτέρω τα δεσμά
ανάμεσα στις τράπεζες και στις κυβερνήσεις. Μια άλλη
δυνατότητα θα είναι να εξαιρεθούν οι επενδύσεις από τους
στόχους για το δημοσιονομικό έλλειμμα και έτσι οι χώρες να
μπορούν να διατηρήσουν τις δαπάνες σε έργα υποδομής όταν
επιβραδύνεται η οικονομία.
Η Ευρωζώνη θα μπορούσε επίσης να καταφεύγει στις ανεκμετάλλευτες
δυνατότητες του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), ο
οποίος χρησιμοποιήθηκε για τη διάσωση της Ελλάδας. Δεδομένου
ότι μπορεί να διαθέσει 376 δισ. ευρώ, μπορεί να τα καταφέρει.
Και δεδομένου ότι ο ESM προσφέρει στις χώρες-μέλη δάνεια με
επιδότηση που μπορούν να αποπληρωθούν, η χρηματοδότηση από
αυτόν δεν θα αποτελεί μεταφορά κονδυλίων. Οι δυνατότητες
αυτές ίσως είναι λιγότερο δραστικές από το ταμείο που
πρότεινε ο Μακρόν, αλλά ενδέχεται να είναι εξίσου
αποτελεσματικές και με μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. |
