Ένα γεγονός το οποίο είχε επισημανθεί πρόσφατο σε ένα
σύντομο σχόλιο του GFF και το οποίο έχει περάσει γενικά
απαρατήρητο είναι ότι κατά το 2017 λήγει η θητεία των 3
βασικότερων διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών παγκοσμίως, με
τη θητεία του Μ. Ντράγκι να λήγει το 2018. Και όπως και αν
το δει κανείς αυτό είναι ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα. Όπως
με χαρακτηριστικό τρόπο έγραψε πριν από μερικές ημέρες το
Reuters,
oι
επικεφαλής των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών, οι οποίοι
έθεσαν σε κίνδυνο τρισεκατομμύρια δολάρια και την
υστεροφημία τους για να σώσουν την παγκόσμια οικονομία,
ετοιμάζονται να αποχωρήσουν, ενώ τα παρεπόμενα της κρίσης, η
τεχνολογική εξέλιξη και το εκρηκτικό πολιτικό τοπίο θα
θέσουν τους διαδόχους τους ενώπιον δυσκολιών.
Ειδικότερα,η Federal Reserve, η Τράπεζα της Ιαπωνίας και η
Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας αναμένεται να αποκτήσουν νέους
επικεφαλής στις αρχές του 2018, ενώ θα αντικατασταθεί και ο
πρόεδρος της ΕΚΤ το 2019. Οι νέοι ηγέτες θα αντιμετωπίσουν
καινούργιους αναδυόμενους κινδύνους. Οι τίτλοι αξίας 10 τρισ.
δολαρίων που έχουν αγοράσει Fed, ΕΚΤ και Τράπεζα της
Ιαπωνίας παραμένουν στους ισολογισμούς τους και πρέπει να
περιορισθούν. Ο επίμονα χαμηλός πληθωρισμός και η αναιμική
ανάπτυξη δυσχεραίνουν την επαναφορά στη συμβατική
νομισματική πολιτική. Στην Κίνα και στην Ευρώπη δεν έχουν
ολοκληρωθεί οι μεταρρυθμίσεις, ενώ η άνοδος του εθνικισμού
μπορεί να υπονομεύσει την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών.
Επιπλέον, η εμφάνιση των ψηφιακών νομισμάτων και άλλων
σύγχρονων τεχνολογιών μπορεί να θέσει το χρηματοπιστωτικό
σύστημα εν μέρει εκτός ελέγχου των κεντρικών τραπεζών.
«Τα κακά νέα είναι ότι όσοι αντιμετώπισαν την κρίση έμαθαν
από τα πράγματα», σχολιάζει ο Βίνσεντ Ράινχαρτ, στέλεχος της
Federal Reserve, ο οποίος διερωτάται αν «οι διάδοχοί τους θα
έχουν τις εμπειρίες που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να
πράξουν το ίδιο». Η αλλαγή φρουράς μπορεί να οδηγήσει σε
απρόβλεπτες εξελίξεις. Ο πρόεδρος της Κίνας σκέπτεται να
αναθέσει σε έναν αξιωματούχο από την κινεζική περιφέρεια τη
θέση του Τζου Ξιαοτσουάν, ο οποίος βρίσκεται στο τιμόνι της
κεντρικής τράπεζας από το 2002, ψυχή των μεταρρυθμίσεων που
οι αναλυτές προβλέπουν πως θα διακοπούν χωρίς αυτόν. Στις
ΗΠΑ, ο πρόεδρος Τραμπ θα εφαρμόσει το δόγμα «Πρώτα η Αμερική»
στη Fed, έναν θεσμό με αδιαμφισβήτητα παγκόσμιο ρόλο, όταν η
θητεία της Τζάνετ Γέλεν λήξει στις αρχές Φεβρουαρίου. Ο
διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας Χαρουχίκο Κουρόντα έχει
πιστωθεί το ότι ανέσυρε την Ιαπωνία από τη στασιμότητα.
Ωστόσο, ο πληθωρισμός παραμένει πολύ κάτω από τον στόχο,
εμπνέοντας ανησυχίες για την αποτελεσματικότητα της
πολιτικής του.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι θα παραμείνει στη θέση του
έως τα τέλη του 2019, αλλά η μάχη της διαδοχής του μπορεί να
αναθερμάνει τις εντάσεις για την αποχώρηση της Βρετανίας από
την Ε.Ε., τη σύγκλιση των συμφερόντων της Γερμανίας με την
υπόλοιπη Ευρώπη και τις ανησυχίες για την άνοδο του
εθνικισμού.
Πλην σπανιότατων εξαιρέσεων, οι ιθύνοντες της νομισματικής
πολιτικής διαφόρων χωρών δεν έχουν τις ίδιες απόψεις. Ωστόσο,
οι τέσσερις απερχόμενοι κεντρικοί τραπεζίτες συναντήθηκαν
πολλές φορές και διαχειρίστηκαν από κοινού την κρίση.
Προχώρησαν σε εκτεταμένες αγορές τίτλων, εισήγαγαν αρνητικά
επιτόκια, έσωσαν την Ευρωζώνη από τον κίνδυνο διάσπασης και
εξώθησαν την Κίνα προς μια πιο ανοικτή οικονομία. Είναι
πιθανή κάποια συνέχεια στις κεντρικές τράπεζες. Θα μπορούσαν
να ανανεωθούν οι θητείες της Γέλεν και του Κουρόντα, ενώ
ένας από τους κυριότερους υποψήφιους για τη διαδοχή του Τζου
στη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας είναι της ίδιας μεταρρυθμιστικής
σχολής. Σε όποιον κι αν αναθέσει ο Τραμπ το τιμόνι της Fed,
αυτός θα προχωρήσει σε «σταδιακή» αύξηση των επιτοκίων και
σε μείωση του χαρτοφυλακίου της. Ο Ντράγκι αναμένεται να
μειώσει τις αγορές ομολόγων και να κάνει τα πρώτα βήματα
προς μια πιο συμβατική νομισματική πολιτική. Αυτοί που θα
αναλάβουν θα αντιμετωπίσουν καινούργια προβλήματα. Οπως
σχολιάζει ο Ανταμ Πόζεν, πρόεδρος του Οικονομικού
Ινστιτούτου Peterson, με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια σε
τόσο χαμηλά επίπεδα και τις οικονομικές αλληλεξαρτήσεις
μεταξύ χωρών, οι καινούργιοι κεντρικοί τραπεζίτες δεν θα
έχουν δοκιμασμένες συνταγές. |
