Ένα πολύ
ενδιαφέρον άρθρο έγραψε προσφάτως στο Bloomberg ο Leonid
Bershidsky (ένας από τους καλύτερους αρθρογράφους του
πρακτορείου ειδήσεων) στο οποίο σχολιάζει τις τελευταίες
εξελίξεις στην γερμανική οικονομία. Και όπως γράφουμε κάθε
φορά. Το βασικότερο για το πώς θα πάνε οι αγορές είναι το
πώς τα πάει η παγκόσμια οικονομία. Όπως σχολίασε ο Leonid
Bershidsky, ο μηδενικός ρυθμός αύξησης της Γερμανίας τους
τελευταίους τρεις μήνες του 2018 αντικατοπτρίζει την
περίεργη κατάσταση εγκλωβισμού της οικονομίας: είναι υγιής,
παραγωγική και έχει περιθώριο επέκτασης, αλλά είναι επίσης
ευάλωτη σε ξαφνικούς κραδασμούς -και δεν αποκλείεται να να
καταγραφεί πληθώρα τέτοιων φέτος, ιδίως στο εμπόριο.
Η χώρα
σχεδόν διολίσθησε σε τεχνική ύφεση στο δεύτερο μισό, κυρίως
λόγω των δύο προσωρινών αδυναμιών. Οι πωλήσεις αυτοκινήτων
βυθίστηκαν λόγω των αυστηρότερων κανονισμών για τις εκπομπές
αερίων, για τους οποίους η αυτοκινητοβιομηχανία, υπεύθυνη
για το 20% των βιομηχανικών εσόδων της Γερμανίας, ήταν
ανεπαρκώς προετοιμασμένη. Και μια άνευ προηγουμένου ξηρασία
μείωσε το επίπεδο του Ρήνου και άλλων σημαντικών πλωτών οδών,
καθιστώντας πιο δύσκολη και πιο ακριβή τη μεταφορά
βιομηχανικών και οικοδομικών υλικών.
Καμιά από
τις δύο αυτές διαταραχές δεν είναι πιθανό να διαρκέσει φέτος.
Οι νέες ταξινομήσεις αυτοκινήτων σημείωσαν πτώση 1,4% σε
ετήσια βάση τον Ιανουάριο, αλλά αυτό δεν είναι τίποτα σε
σύγκριση με τις δραματικές μειώσεις που σημειώθηκαν το
δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους - μόνο το Σεπτέμβριο
σημειώθηκε πτώση 30%. Εξάλλου, οι νέες ταξινομήσεις
αυξήθηκαν κατά 12% τον Δεκέμβριο.
Η
αυτοκινητοβιομηχανία αρχίζει να βρίσκει το βηματισμό της ενώ
δεν αποκλείεται να δεχθεί βοήθεια από την κυβέρνηση. Η
τελευταία προσπαθεί να ανακόψει μια επιδημία απαγόρευσης του
ντίζελ σε πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα, θέτοντας (σχετικά
ευνοϊκά) όρια εκπομπών για τα οχήματα ντίζελ. Η μεγαλύτερη
σαφήνεια σχετικά με αυτούς τους περιορισμούς λογικά θα
συμβάλει στη μείωση της ευαισθησίας των καταναλωτών όσον
αφορά την αγορά νέων οχημάτων.
Όσον αφορά
την ξηρασία, η οποία ήταν ήδη εμφανής τον περασμένο
Φεβρουάριο, φαίνεται να υποχωρεί. Τα επίπεδα νερού στο Ρήνο
αυξάνονται και το κόστος των φορτίων μειώνεται, σύμφωνα με
πρόσφατο ενημερωτικό σημείωμα του Riverlake Barging.
Εξαιρώντας
αυτούς τους περιορισμούς, η Γερμανία είναι έτοιμη για ήπια
ανάπτυξη: 0,4% το πρώτο τρίμηνο και 1,3% για το 2019,
σύμφωνα με τη μέση πρόβλεψη των οικονομολόγων που ρωτήθηκαν
από το Bloomberg. Ωστόσο, η γερμανική κυβέρνηση και η Ένωση
Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων (DIHK) έχουν
χαμηλότερες προσδοκίες για ρυθμό μεγέθυνσης 1% και 0,9%
αντίστοιχα.
Αυτό δεν
θα ήταν καταστροφή για μια χώρα της οποίας ο πληθυσμός
αυξήθηκε μόνο κατά 0,2% το 2018. Το ποσοστό χρήσης της
παραγωγικής ικανότητας της Γερμανίας είναι πάνω από 86% και
η χώρα απολαμβάνει ρεκόρ απασχόλησης, με 45,2 εκατ. άτομα
στην αγορά εργασίας, 1,1% περισσότερα σε σχέση με έναν χρόνο
πριν. Και δεν είναι ότι οι εργαζόμενοι είναι λιγότερο
παραγωγικοί. Αντίθετα, η παραγωγικότητα της εργασίας
αυξήθηκε κατά 0,2% το 2018.
Αλλά ο
κίνδυνος ότι ακόμη και αυτές οι μετριοπαθείς προβλέψεις θα
μπορούσαν να εξανεμιστούν το 2019 είναι υψηλότερος από ό, τι
ήταν πέρυσι. Η οικονομία εξαρτάται από τις εξαγωγές (οι
απροσδόκητα ισχυρές εξαγωγές του Δεκεμβρίου ήταν ένας
σημαντικός παράγοντας αποφυγής της ύφεσης) και το εμπορικό
κλίμα επιδεινώνεται.
Σύμφωνα με
την τελευταία έρευνα της DIHK για 27.000 εταιρείες, οι
προσδοκίες των εξαγωγέων για το τρέχον έτος είναι
χαμηλότερες από το 2012, επηρεασμένες από τους εμπορικούς
πολέμους που ξεκίνησαν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump και
το Brexit.
Τον
περασμένο μήνα, η Galina Kolev του Γερμανικού Οικονομικού
Ινστιτούτου στην Κολωνία παρουσίασε διαφορετικά πιθανά
αποτελέσματα για τους εμπορικούς πολέμους. Εάν οι ΗΠΑ και η
Κίνα δεν καταλήξουν σε εμπορική συμφωνία αλλά δεν ορθώσουν
πρόσθετα εμπόδια, το βασικό σενάριο της Golev προβλέπει ότι
η Γερμανία θα χάσει 0,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος
σε διάστημα πέντε ετών. Εάν οι ΗΠΑ "χτυπήσουν" την Κίνα με
δασμούς 25% σε όλες τις εισαγωγές αγαθών, η απώλεια αυτή θα
ανέλθει στο 0,2% του ΑΕΠ. Αλλά στη χειρότερη περίπτωση -εάν
και η Ευρώπη πληγεί από εκδικητικούς αμερικανικούς δασμούς-
η οικονομία της Γερμανίας θα συρρικνωθεί 3,8% σε μια
πενταετία. Αυτό θα αφάνιζε σχεδόν κάθε ανάπτυξη.
Όσον για
το Brexit, η Γερμανία έχει αρχίσει να μειώνει την εξάρτησή
της από την αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου. Το 2018, οι
εξαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκαν για τρίτη συνεχή
χρονιά και τώρα είναι 7% χαμηλότερες από το επίπεδο του
2015. Οι εξαγωγές της αυτοκινητοβιομηχανίας προς το Ηνωμένο
Βασίλειο μειώθηκαν κατά 20% στο ίδιο διάστημα, ενώ οι
εξαγωγές της φαρμακευτικής βιομηχανίας έχουν συρρικνωθεί
40%, σύμφωνα με την Deutsche Bank. Ακόμα κι έτσι, το Ηνωμένο
Βασίλειο εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το 6% των συνολικών
εξαγωγών της Γερμανίας και ένα σοκ όπως το Brexit χωρίς
συμφωνία θα αποδεικνυόταν και πάλι επώδυνο.
Η Γερμανία
βρίσκεται σε ένα σημείο όπου τα κακά νέα που σχετίζονται με
το εμπόριο θα μπορούσαν να μετατρέψουν την ανάπτυξη σε ύφεση
και να βυθίσουν την επιχειρηματική κοινότητα σε απαισιοδοξία.
Σε αυτή την περίπτωση η ανάπτυξη της αγοράς εργασίας και οι
επενδύσεις θα απειλούνταν. Για να αποφευχθεί αυτό, η
κυβέρνηση θα πρέπει να απαντήσει με περισσότερες δαπάνες (που
είναι ήδη εμφανείς στα τέλη του περασμένου έτους),
φορολογικές περικοπές ή λίγο κι από τα δύο. Μακροπρόθεσμα,
δεν έχει νόημα να καθυστερεί τις επενδύσεις στις υποδομές -
διαφορετικά, η Γερμανία κινδυνεύει να παραμείνει
εγκλωβισμένη μεταξύ της ασθενούς ανάπτυξης και της απειλής
αποσταθεροποιητικών γεγονότων.
|
