|
H υγεία της οικονομίας μιας χώρας και η υγεία των πολιτών
της συνήθως συνδέονται, αλλά με τρόπους που μπορεί και να
προκαλούν έκπληξη.
Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο έγραψε το
Reuters
στο οποίο αναφέρει ότι σε εποχές όπως η σημερινή, κατά την
οποία η οικονομία αναπτύσσεται δυναμικά και η ανεργία είναι
χαμηλή, ο αριθμός των θανάτων αυξάνεται, όπως δείχνουν
διάφορες έρευνες. Κι αυτό συμβαίνει τουλάχιστον
βραχυπρόθεσμα. Σε βάθος χρόνου, η καλή κατάσταση της
οικονομίας ευνοεί την υγεία. Οπότε τι συμβαίνει; Μελέτη που
διεξήχθη πριν και μετά τη διεθνή οικονομική κρίση
καταδεικνύει ότι αύξηση κατά μία ποσοστιαία μονάδα του
δείκτη της ανεργίας συνδέεται με πτώση του ποσοστού θανάτων
κατά 0,5%.
Αλλες έρευνες που έγιναν σε διαφορετικές περιόδους στην
Ευρώπη και στις ΗΠΑ κατέληξαν σε ανάλογα συμπεράσματα. Αυτά
μοιάζουν παράδοξα, εφόσον η οικονομική ανάπτυξη μας
προσφέρει περισσότερους πόρους να φροντίσουμε την υγεία μας
και να εξασφαλίσουμε μακροβιότητα. Παράλληλα, όμως, η
ανάπτυξη, που είναι ενεργοβόρος, προκαλεί και μεγαλύτερη
ρύπανση. Αυτή με τη σειρά της προκαλεί θανατηφόρες ασθένειες.
Αναλύοντας προσεκτικά τα δεδομένα τους, ο Ντέιβιντ Κάτλερ
και ο Γουέι Χουάνγκ του Χάρβαρντ και η Αντριάνα
Γιέρας-Μιούνι του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας απέδειξαν
ότι κατά τα δύο τρίτα οι αυξημένοι θάνατοι οφείλονται στην
ατμοσφαιρική ρύπανση.
Οταν, όμως, η οικονομία βασίζεται στη γεωργία και στην
κτηνοτροφία, η εικόνα αλλάζει. Οι Κέτλερ, Χουάνγκ και
Γιέρας-Μιούνι διαπίστωσαν ότι ο δείκτης θνησιμότητας
υποχωρεί όταν οι αγροτικές οικονομίες αναπτύσσονται. Στις
Ηνωμένες Πολιτείες πριν από το 1945, όταν ο αγροτικός κλάδος
είχε μεγαλύτερη συμμετοχή στην εθνική οικονομία, η ανάπτυξη
ήταν αποσυνδεδεμένη από την αύξηση των θανάτων. Σε έρευνα
που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Health Economics
και αφορούσε την κρίση στην Ευρώπη, οι Χοσέ Τάπια Γρανάδος
του Πανεπιστημίου Ντρέξελ και ο Εντουαρντ Ιονίδης του
Μίτσιγκαν διαπίστωσαν πως η αύξηση κατά μία ποσοστιαία
μονάδα του δείκτη της ανεργίας σχετίζεται με μείωση 1% του
αριθμού θανάτων από ασθένειες του αναπνευστικού και του
καρδιαγγειακού συστήματος γενικότερα. Στις χώρες που
επλήγησαν περισσότερο από την κρίση και τη συνεπαγόμενη
ύφεση, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία, η Σλοβενία, η Λιθουανία, η
Εσθονία και η Λετονία, ο δείκτης θνησιμότητας λόγω ασθενειών
του αναπνευστικού υποχώρησε κατά 16% από το 2007 έως το 2010
εν συγκρίσει με την πτώση κατά 3,2% τα τέσσερα χρόνια πριν
από την κρίση και την ύφεση.
Υπάρχουν, επίσης, και άλλοι παράγοντες που συντείνουν στην
αύξηση της θνησιμότητας σε περιόδους οικονομικής ευρωστίας,
όπως το άγχος και το εργασιακό στρες. Ορισμένες μελέτες
συμπεραίνουν ότι σε αυτές τις περιόδους οι άνθρωποι τείνουν
να καταναλώνουν πιο πολύ αλκοόλ και να καπνίζουν περισσότερο.
Συν τοις άλλοις, όταν οι άνθρωποι εργάζονται και έχουν
εισοδήματα και καταναλώνουν, οδηγούν και πιο πολύ, οπότε
αυξάνονται και τα δυστυχήματα. Αντιθέτως, σε περιόδους
ύφεσης όσοι άνθρωποι δεν έχουν δουλειά, διαθέτουν και
περισσότερο ελεύθερο χρόνο να ξεκουραστούν, να γυμναστούν
και πιθανώς να τραφούν και πιο υγιεινά. Σύμφωνα με πρόσφατη
έρευνα, όταν η ανεργία αυξάνεται, η παχυσαρκία υποχωρεί, ενώ
ενισχύεται η φυσική δραστηριότητα και βελτιώνεται η διατροφή.
Βέβαια, από την άλλη πλευρά, σε περιόδους οικονομικής
δυσπραγίας, περισσότεροι άνθρωποι οδηγούνται στην αυτοκτονία.
Συνολικά, τα πλουσιότερα κράτη είναι και υγιέστερα σε βάθος
χρόνου. Τα παιδιά και οι έφηβοι επηρεάζονται ιδιαίτερα από
τις οικονομικές συνθήκες. Αν κανείς πάρει πτυχίο σε περίοδο
ύφεσης, τότε για διάστημα έως και 10 ετών δεν θα μπορεί να
αυξήσει τα εισοδήματά του. Παιδιά που μεγαλώνουν σε συνθήκες
υγιούς οικονομίας είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν τις
δεξιότητές τους και να έχουν τις ευκαιρίες να βελτιώσουν την
υγεία τους σε βάθος χρόνου. |
