Αν προσωπικά μας ρωτήσετε πότε πιστεύουμε πως τελειώνει ένα
πολυετές Bull Market στα χρηματιστήρια όπως αυτό που ζούμε.
Θα σας απαντήσουμε δύο πράγματα. Ή στην περίπτωση ενός
ξαφνικού παγκόσμιου φαινομένου (για παράδειγμα μια
γεωπολιτική εξέλιξη – αν και αυτό δε μπορεί να το ξέρει
κανείς). Ή συνήθως στην περίπτωση που η παγκόσμια οικονομία
αρχίσει να κατεβάζει σημαντικές στροφές. Αν λοιπόν κάποιος
θέλει να απαντήσει στο ερώτημα πότε πραγματικά θα τελειώσει
η άνοδος των χρηματιστηρίων, η απάντηση ίσως να βρίσκεται
στο πώς εξελίσσονται τα πράγματα στην παγκόσμια οικονομία.
Αν θεωρεί κάποιος ότι η παγκόσμια οικονομία θα αρχίσει να
κατεβάζει σημαντικά ρυθμούς, μειώνει τις θέσεις του στα
παγκόσμια χρηματιστήρια και το ανάποδο.
Πάμε όμως να δούμε την άποψη του Holger Schmieding (επικεφαλή
οικονομολόγου της Berenberg Bank). Όπως έγραψε, στη διάρκεια
των τελευταίων τριών μηνών, ο τόνος της δημόσιας συζήτησης
γύρω από την παγκόσμια μακροοικονομία έχει αλλάξει. Το
οικονομικό κλίμα έχει επιδεινωθεί στην Ευρωζώνη και σε
μικρότερο βαθμό στις ΗΠΑ και ορισμένοι οικονομικοί αναλυτές
προειδοποιούν για σημαντική επιβράδυνση του παγκόσμιου
ρυθμού ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον Holger Schmieding, τα δύο
σημαντικότερα επιχειρήματα πίσω από αυτή την εκτίμηση είναι
πως η τρέχουσα ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας έχει ήδη
διαρκέσει πολύ και συνεπώς θα τερματιστεί σύντομα και πως η
αναπάντεχη επιτάχυνση της ανάπτυξης το 2017 αποτελεί
προάγγελο επιβράδυνσης ή ακόμη και ύφεσης. Δεν συμφωνούμε με
αυτή την εκτίμηση. Η μεταβλητότητα στις αγορές μπορεί να
έχει αυξηθεί, αλλά το πιθανότερο είναι πως ο ρυθμός
ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας θα είναι παρόμοιος με
αυτόν του 2017. Ωστόσο, σε αντίθεση με πέρυσι, η ζήτηση δεν
πρόκειται να αυξηθεί. Ενώ αυξάνονται σταδιακά οι
πληθωριστικές πιέσεις, δεν είναι τόσο ισχυρές ώστε να
αναγκάσουν τις κεντρικές τράπεζες να διακόψουν την
αναπτυξιακή πορεία. Ας εξετάσουμε πρώτα το σημαντικότερο
ζήτημα. Γιατί εκδηλώνεται περιστασιακά ύφεση της οικονομίας;
Αν εξαιρέσουμε πολύ ισχυρά πολιτικά σοκ και λάθη
νομισματικής πολιτικής, η οικονομική ανάπτυξη τερματίζεται
όταν έχουν σχηματιστεί τέτοιες υπερβολές, ώστε να πρέπει να
εξαλειφθούν μέσω οικονομικής ύφεσης. Προς το παρόν δεν
εντοπίζουμε υπερβολές στις επενδύσεις από την πλευρά των
επιχειρήσεων, υπερβολική πιστωτική επέκταση ή αυξανόμενες
πληθωριστικές πιέσεις σε καμία οικονομία της Δύσης που θα
μπορούσε να οδηγήσει σε ύφεση τα επόμενα δύο χρόνια. Με βάση
τις οικονομικές τάσεις μια ύφεση πριν από το 2021 θα ήταν
πρόωρη. Οι υπερβολικές προσδοκίες είναι πιθανό να οδηγήσουν
σε διόρθωση των αγορών, αλλά εφόσον είναι καλά τα θεμελιώδη
στοιχεία της οικονομίας, μια τέτοια διόρθωση θα είναι
παροδική και οι αγορές θα ανακάμψουν χωρίς να έχει προκληθεί
σημαντικό πρόβλημα στην οικονομία. Πόσο ευάλωτη είναι η
Ευρωζώνη; Τους τελευταίους δύο μήνες παρατηρείται επιδείνωση
του οικονομικού κλίματος και της παραγωγής.
Η επιδείνωση ενδέχεται να είναι προσωρινή και να οφείλεται
στις λιγότερες ημέρες εργασίας και στην επιδημία γρίπης. Η
επιδείνωση του οικονομικού κλίματος είναι εντονότερη στην
εξαρτώμενη από τις εξαγωγές Γερμανία, παρά στη Γαλλία ή στην
Ιταλία και στην Ισπανία, γεγονός που σημαίνει πως η βασική
αιτία για τη διόρθωση είναι οι ανησυχίες για το εμπόριο και
όχι εσωτερικά προβλήματα της Ευρωζώνης. Προβλέπουμε πως οι
προσδοκίες των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων θα ανακάμψουν στη
διάρκεια του καλοκαιριού. Το κάπως ισχυρότερο ευρώ και η
πρόσφατη αύξηση των τιμών του πετρελαίου ενδέχεται να
περιορίσουν λίγο τη ζήτηση, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό, ώστε
να οδηγήσουν σε επιβράδυνση του ΑΕΠ από 2,75% πέρυσι το
καλοκαίρι σε ρυθμό κάτω από 2% εφέτος. Προβλέπουμε πως η
οικονομία της Ευρωζώνης θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,3% το 2018
και με ρυθμό 2,2% το 2019. Εν κατακλείδι, η φαινομενική
στροφή του Τραμπ προς πιο επιθετική εξωτερική πολιτική
απέναντι σε Ρωσία, Κίνα και Ιράν ενισχύει τις γεωπολιτικές
ανησυχίες. Παρ’ όλα αυτά φαντάζει απίθανο η ένταση να
κλιμακωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να επηρεάσει σημαντικά την
παγκόσμια οικονομία. Προβλέπουμε πως ο ρυθμός ανάπτυξης στη
Δύση, περιλαμβανομένης της Ευρωζώνης, θα παραμείνει
υψηλότερος από τη μακροπρόθεσμη τάση τα επόμενα δύο με τρία
χρόνια.
|
