Tο ανοδικό σερί των διεθνών αγορών σπάει το ένα ρεκόρ μετά
το άλλο, με το μεγάλο ερώτημα εδώ και πολύ καιρό να είναι
πότε υπάρξει έστω μια μεγάλη διόρθωση. Όπως έγραψε το
Reuters, η νέα φορολογική
νομοθεσία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ τροφοδοτεί
με καύσιμα την αγορά μετοχών των ΗΠΑ. Οι υπερβολές
επεκτείνονται και σε άλλους τομείς πέρα από τις μετοχές.
Υπάρχει «φούσκα» στο bitcoin και σε άλλα κρυπτονομίσματα, η
τιμή των έργων τέχνης ανεβαίνει πολύ, όπως και των ακινήτων.
Ωστόσο, ο φόβος πως θα χάσουν την εκρηκτική άνοδο οδηγεί
πολλούς επενδυτές να αγνοούν πολλά προειδοποιητικά σημάδια,
ακριβώς όπως είχαν κάνει στις αρχές του 2017.
Η πρόσφατη άνοδος των αμερικανικών μετοχών οφείλεται στην
προσδοκία πως η μείωση της φορολογίας θα οδηγήσει μεγάλες
επιχειρήσεις να επαναγοράσουν μετοχές σε πολύ μεγάλη κλίμακα,
να αυξήσουν τα μερίσματα, όπως και να επενδύσουν.
Ομως η αποτίμηση πολλών μεμονωμένων μετοχών έχει αρχίσει να
αντανακλά υπερβολικά αισιόδοξες προσδοκίες κερδοφορίας. Η
κατάσταση είναι σήμερα παρόμοια από πολλές απόψεις με τις
αρχές του 2007, όταν είχαν προειδοποιήσει δημοσίως για τον
κίνδυνο μεγάλης διόρθωσης στην αγορά.
Είναι πιθανή μια διόρθωση στο χρηματιστήριο μεταξύ 10% και
20% έως το τέλος του 2018. Ενας λόγος είναι η αλλαγή στην
επεκτατική νομισματική πολιτική της Fed. Είναι πιθανό η Fed
να αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού τρεις ή τέσσερις φορές
καθώς αποσύρει την πλεονάζουσα ρευστότητα. Η ΕΚΤ αναμένεται
πως θα αρχίσει να μειώνει τις αγορές ομολόγων αργότερα
εφέτος και η Τράπεζα της Ιαπωνίας πρόκειται να ακολουθήσει
την ίδια πορεία τον επόμενο χρόνο. Οι ανησυχίες της Fed για
άνοδο του πληθωρισμού ενισχύονται από το γεγονός πως η
οικονομία βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους απασχόλησης και από
τη μείωση της φορολογίας Τραμπ που οδηγεί σε ταχεία διόγκωση
του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Οι πληθωριστικές πιέσεις θα ενισχυθούν παγκοσμίως τους
επόμενους μήνες καθώς η αυξημένη οικονομική δραστηριότητα
εντείνει τη ζήτηση για πρώτες ύλες και την τιμή τους. Μια
άλλη μεγάλη ανησυχία αφορά το κατά πόσον είναι βιώσιμη η
αύξηση του κινεζικού ΑΕΠ κατά 6,5% τον χρόνο. Η Κίνα έχει
καθυστερήσει να εφαρμόσει σημαντικές χρηματοπιστωτικές
μεταρρυθμίσεις. Οταν τις εφαρμόσει ο ρυθμός της ανάπτυξης
ενδέχεται να επιβραδυνθεί στο 6% ή και χαμηλότερα. Ο Κινέζος
πρόεδρος Σι είχε αποφύγει να ασχοληθεί με δύσκολα οικονομικά
και χρηματοπιστωτικά ζητήματα μέχρι τη διενέργεια του 19ου
συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος όπου εδραίωσε την
εξουσία του. Η μείωση των κινεζικών συναλλαγματικών
αποθεμάτων και η πτώση της ισοτιμίας του γουάν
αντιμετωπίστηκε με την επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων,
ωστόσο αυτή είναι βραχυπρόθεσμη λύση. Η Κίνα θα χρειαστεί να
εφαρμόσει μέτρα για να μειώσει και το δημόσιο χρέος της, που
έχει φτάσει στο επίπεδο του 280% του ΑΕΠ περίπου, και θα
πρέπει να αντιμετωπίσει τον υπερβολικό δανεισμό στον οποίον
έχουν προχωρήσει κρατικές εταιρείες, επιχειρήσεις «ζόμπι»,
δήμοι και εργολάβοι ακινήτων.
Το Πεκίνο θα πρέπει επίσης να αποκαταστήσει την αξιόπιστη
διαχείριση κινδύνου στον χρηματοπιστωτικό τομέα, όπου τόσο
οι εμπορικές τράπεζες όσο και ο σκιώδης τραπεζικός τομέας
έχουν αυξήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την παροχή πιστώσεων. Η
μεγάλη αβεβαιότητα είναι πότε θα αναλάβει δράση η Κίνα, όχι
αν θα αναλάβει δράση. Η πολιτική επιπλέον κρύβει απειλές για
τις παγκόσμιες αγορές και την παγκόσμια οικονομία. Ενδέχεται
στις εκλογές του Νοεμβρίου οι Ρεπουμπλικανοί να χάσουν τον
έλεγχο του Κογκρέσου, κάτι που θα επέτεινε την αβεβαιότητα
για μια σειρά από δημοσιονομικά και κανονιστικά ζητήματα.
Μέχρι σήμερα οι περισσότεροι επενδυτές έχουν αγνοήσει όλες
τις προειδοποιητικές ενδείξεις ωθώντας το χρηματιστήριο σε
νέο επίπεδο ρεκόρ. Κάποια στιγμή το 2018 θα κλονιστεί η
ευφορία, όπως είχε συμβεί στα μέσα του 2007. Οι διεθνείς
χρηματοπιστωτικές αγορές είναι σήμερα ακόμη περισσότερο
αλληλένδετες απ’ ό,τι ήταν πριν από μία δεκαετία και μια
μεγάλη διόρθωση στις αμερικανικές αγορές μετοχών θα πλήξει
γρηγορότερα άλλα χρηματιστήρια.
|
