Μια
πολύ ενδιαφέρουσα άποψη έγραψε πριν από μερικές ημέρες, ο
πάντα εύστοχος
επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank, με τίτλο: «Μια
μεταφορά πόρων που θα μπορούσε να αποδεχθεί και η Γερμανία».
Σύμφωνα με την άποψη του Holger Schmieding,
θεωρητικά
η Ευρωζώνη θα μπορούσε να ωφεληθεί από τη δημιουργία
δημοσιονομικών αποθεμάτων που θα αμβλύνουν το πλήγμα που
προκαλούν οικονομικές υφέσεις και τα ασύμμετρα σοκ που
πλήττουν σκληρά μεμονωμένες χώρες. Πρακτικά τέτοιες
προτάσεις δεν έχουν τελεσφορήσει, διότι ενδέχεται να
οδηγήσουν σε αυτόματη και μόνιμη μεταφορά πόρων από
ισχυρότερα σε πιο αδύναμα κράτη-μέλη, κάτι που είναι
απαράδεκτο πολιτικά. Επίσης τέτοιου είδους αποθέματα
ενδέχεται να οδηγούν στην επιβράβευση άσκησης κακής
πολιτικής από πιο αδύναμα κράτη-μέλη, γεγονός που θα ήταν
αντιπαραγωγικό. Ωστόσο στην ομιλία της προς το Ευρωπαϊκό
Κοινοβούλιο προχθές, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
επιχειρηματολόγησε υπέρ της δημιουργίας ευρωπαϊκού σχεδίου
αντασφάλισης επιδόματος ανεργίας. Εφόσον σχεδιαστεί σωστά,
ένα τέτοιο σχέδιο θα μπορούσε να αποτελέσει δημοσιονομικό
αποθεματικό που λειτουργεί χωρίς να υπάρχει μόνιμη μεταφορά
πόρων και χωρίς να παρέχονται λανθασμένα κίνητρα (χωρίς να
υπάρχει «ηθικός κίνδυνος»). Στις καλές εποχές κάθε
κράτος-μέλος θα καταβάλλει κάθε χρόνο ένα ποσό, ας πούμε ίσο
με το 0,2% του ΑΕΠ του, στο κοινό ταμείο μέχρι να ανέλθουν
αθροιστικά οι συνεισφορές του σε ένα όριο, ας πούμε στο 2%
του ΑΕΠ του.
Σε
χαλεπούς καιρούς, όταν δηλαδή προβλέπει η Κομισιόν πως η
ανεργία σε ένα κράτος-μέλος θα αυξηθεί κατά π.χ. 0,5% πάνω
από τον μέσο όρο των τελευταίων τριών ετών, η συγκεκριμένη
χώρα θα μπορεί να αντλήσει χρήματα από το κοινό ταμείο. Αν
εξαντλεί μια χώρα τις συνεισφορές που έχει καταβάλει, θα
μπορεί να λαμβάνει πιστώσεις από το κοινό ταμείο με επιτόκιο
ελαφρώς υψηλότερο από το κόστος δανεισμού του ESM για πέντε
χρόνια. Ως ανώτερο όριο των πιστώσεων θα μπορούσε να οριστεί
το 3% του ΑΕΠ μιας χώρας. Ενα χρόνο αφότου έχει σταματήσει
να αυξάνεται η ανεργία, θα διακοπούν και οι πιστώσεις προς
μια χώρα. Ενα χρόνο αργότερα, η χώρα θα αρχίσει να
καταβάλλει και πάλι χρήματα στο ταμείο μέχρι να αποπληρώσει
όσα έχει λάβει και μέχρι να ανέλθουν και πάλι οι εισφορές
του στο ανώτατο όριο του 2% ΑΕΠ του. Το ταμείο θα
λειτουργήσει ως δημοσιονομικό απόθεμα. Σε συνηθισμένους ή σε
καλούς καιρούς, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να ασκούν ελαφρώς
πιο περιοριστική δημοσιονομική πολιτική και σε χαλεπούς
καιρούς θα μπορούν να ασκούν πιο επεκτατική δημοσιονομική
πολιτική, καθώς θα μπορούν να αντλούν χρήματα από το κοινό
ταμείο ώστε να καλύψουν μερικώς το κόστος της ανόδου της
ανεργίας. Με βάση αυτό το σχέδιο δεν υπάρχει ανταμοιβή για
άσκηση κακής πολιτικής. Η άσκηση άστοχης εργασιακής
πολιτικής έχει ως αποτέλεσμα υψηλότερο μέσο όρο ανεργίας,
ενώ το ταμείο θα ενεργοποιείται όταν υπάρχει απότομη αύξηση
της ανεργίας, η οποία προκαλείται συνήθως από την απότομη
μείωση της ζήτησης. Το σχέδιο δεν οδηγεί επίσης σε μόνιμη
μεταφορά πόρων από χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία προς
τις χώρες της περιφέρειας, διότι οι δύο αυτές χώρες θα είχαν
λάβει βοήθεια σε προηγούμενες υφέσεις.
|
