|
Όπως έγραψαν πριν από μερικές ημέρες οι
New York Times,
oι
αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed)
προσπαθούν να κατανοήσουν τη νέα οικονομική πραγματικότητα
που διαμορφώνεται, με πρωταγωνιστές τον χαμηλό πληθωρισμό
και τη χαμηλή ανεργία. Οπως φαίνεται από τα πρακτικά της
τελευταίας συνεδρίασης της Fed, που έγινε τον Ιούλιο, η
σύμπραξη χαμηλού πληθωρισμού και χαμηλής ανεργίας δεν θα
υφίσταται μέχρι το επόμενο έτος. Κάποια στιγμή, η χαμηλή
ανεργία θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών, προσεγγίζοντας τον
στόχο της Fed. Η Fed επιδιώκει αύξηση του πληθωρισμού στο
2%. Στη συνεδρίαση του Ιουλίου, η Fed άφησε αμετάβλητο το
βασικό επιτόκιο στο 1% με 1,25%. Τα πρακτικά αποκαλύπτουν,
επίσης, ότι σχεδιάζει «σχετικά σύντομα» τη συρρίκνωση των
ισολογισμών της. Ορισμένα μέλη της Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς
(FOMC) ήταν έτοιμα να ορίσουν την ημερομηνία, αλλά οι
περισσότεροι επέλεξαν να κάνουν υπομονή για λίγο χρόνο ακόμη.
Οι οικονομικοί αναλυτές προσβλέπουν σε περισσότερες
πληροφορίες στην ανακοίνωση της Fed μετά τη συνεδρίαση στις
19-20 Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με τους
New
York
Times, άγνωστη είναι η χρονική στιγμή που η Fed θα προχωρήσει στην
επόμενη κίνησή της. Στις αρχές του έτους, η Fed προέβλεψε
πως θα προχωρήσει στην αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 25%
τρεις φορές. Μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιήσει δύο από τις
τρεις αυξήσεις των επιτοκίων. Η τρίτη, πιθανώς, θα γίνει τον
Δεκέμβριο. Εν τούτοις, ορισμένοι αξιωματούχοι της Fed
διστάζουν, καθώς ο πληθωρισμός εξακολουθεί να κυμαίνεται σε
επίπεδα χαμηλότερα του στόχου για πέμπτο συνεχόμενο έτος.
Θεωρητικά, ο πληθωρισμός θα πρέπει να αυξάνεται με ταχύτερους
ρυθμούς όσο μειώνεται η ανεργία, διότι οι εταιρείες
προσφέρουν υψηλότερους μισθούς στους εργαζομένους, που
οδηγούν σε αύξηση των τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες. Σήμερα,
όμως, η Fed είναι αντιμέτωπη με μια νέα πραγματικότητα, όπου
συνυπάρχουν χαμηλός πληθωρισμός και χαμηλή ανεργία, ένα
φαινόμενο που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη δεκαετία του
1970. Τότε, πληθωρισμός και ανεργία αυξάνονταν ραγδαία.
Οι περισσότεροι αξιωματούχοι της Fed θεωρούν πως ο πληθωρισμός
αυξάνεται προσωρινά με βραδύ ρυθμό λόγω πρόσκαιρων
παραγόντων. Τείνουν, μάλιστα, να προχωρήσουν σε αύξηση των
επιτοκίων προς το τέλος του 2017. Ορισμένα άλλα μέλη της
FOMC πιστεύουν ότι η χαμηλή ανεργία «ωραιοποιεί» την
κατάσταση της αγοράς εργασίας και έτσι θα πρέπει να
περιμένουν λίγο ακόμη. Τα χαμηλά επιτόκια, δηλαδή το φθηνό
κόστος δανεισμού, βοηθούν την οικονομία. Αλλοι εκτιμούν πως
δεν είναι τόσο στενή η σχέση ανάμεσα στην ανεργία και στον
πληθωρισμό.
Η βραδεία αύξηση των μισθών έχει πυροδοτήσει παράλληλη διαμάχη. Οι
μισθοί έχουν αυξηθεί με μετριοπαθείς ρυθμούς τα τελευταία
χρόνια. Στα πρακτικά αναφέρεται κάτι τέτοιο. «Δεν υπάρχουν
αρκετές ενδείξεις για αύξηση των μισθών». Ορισμένα μέλη της
FOMC θεωρούν πως αυτό είναι ένδειξη αδυναμίας της
αμερικανικής οικονομίας. Αλλοι, όπως ο επικεφαλής της
Ομοσπονδιακής Τράπεζας στο Σαν Φρανσίσκο, κρίνουν πως οι
ανοδικές πιέσεις στους μισθούς παραμένουν χαμηλές λόγω της
συνταξιοδότησης των μελών της γενιάς 1950 και του 1960,
δηλαδή της μεταπολεμικής γενιάς. Ετσι μένουν οι νεότεροι που
δεν λαμβάνουν εξίσου υψηλές αποδοχές. Αλλά πίσω από τους
χαμηλούς μισθούς μπορεί να κρύβεται η υποτονική
παραγωγικότητα στις ΗΠΑ.
Εν τούτοις, η πολιτική αβεβαιότητα λόγω των παλινωδιών της
κυβέρνησης Τραμπ είναι ένας ακόμη παράγοντας που ωθεί τη Fed
να τηρήσει στάση αναμονής, διότι φαίνεται πως συντελεί στη
διατήρηση των μισθών σε χαμηλά επίπεδα. Αναφέρεται στα
πρακτικά της συνεδρίασης του Ιουλίου ότι «η αβεβαιότητα για
την πορεία της πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων του
δημοσιονομικού τομέα, του εμπορίου και της υγείας,
αποθαρρύνουν τις εταιρείες να προχωρήσουν σε νέες δαπάνες
και προσλήψεις». |
