Από το Marx ως το Soros

Καθημερινή Στήλη με άρθρα για την παγκόσμια οικονομία και όχι μόνο

Επικοινωνήστε μαζί μας μέσω της Φόρμας Επικοινωνίας του GFF

Η μεγάλη υποχρηματοδότηση των αμερικανικών συνταξιοδοτικών ταμείων

00:01 - 29/03/18

Ένα πολύ σημαντικό ζήτημα είχε τις τελευταίες ημέρες το Reuters, στο οποίο με σκωπτικό τρόπο σχολιάζει πως μία δεκαετία μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση είναι πολλά τα συνταξιοδοτικά ταμεία των ΗΠΑ που υποχρηματοδoτούνται. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι εισφορές δεν έχουν επανέλθει στα προ χρηματοπιστωτικής κρίσεως επίπεδα, και οι αποδόσεις τους παραμένουν πολύ χαμηλές. Πολλά συνταξιοδοτικά ταμεία έχουν στραφεί σε εναλλακτικές επενδύσεις, οι οποίες πριν από δέκα χρόνια θα ακούγονταν εξωπραγματικές για τέτοιας φύσεως οντότητες που εξ ορισμού είναι πιο συντηρητικές από άλλες.

Όπως έγραψε το Reuters: «Ορισμένα ταμεία δεν μπορούν να ξεφύγουν από την παγίδα της υποχρηματοδότησης. Το φαινόμενο επιμένει, παρά τις υψηλές αποδόσεις των αμερικανικών χρηματιστηρίων τα τελευταία χρόνια», σχολιάζει ο Μάικλ Φου, αναλυτής στην Barclays της Νέας Υόρκης. Οι αποδόσεις του δείκτη S&P 500 της Wall Street έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία εννέα χρόνια, λόγω της εξαιρετικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής που εφάρμοζε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed).

Αλλά οι αποδόσεις των τοποθετήσεων που πραγματοποιούσαν τα συνταξιοδοτικά ταμεία δεν ήταν τόσο υψηλές. Πρόσφατα, η διόρθωση των αγορών στις ΗΠΑ και η αναταραχή που έχει προκληθεί από την εμπορική πολιτική του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ προκαλούν φόβους για την επιδείνωση του προβλήματος της υποχρηματοδότησης των συνταξιοδοτικών ταμείων. «Τι θα γίνει αν οι αγορές υποχωρήσουν κατά 10% ή 15%;», διερωτάται ο κ. Φου.

Το 2007, έναν χρόνο πριν ξεσπάσει η μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική κρίση της μεταπολεμικής περιόδου, η μέση χρηματοδότηση των συνταξιοδοτικών ταμείων έφθανε το 92%, σύμφωνα με την Wilshire Funding Studies. Μέσα στα επόμενα χρόνια υποχώρησε αρκετά και έφθασε στο 68% το 2016. Το ποσοστό χρηματοδότησης ενός συνταξιοδοτικού ταμείου στις ΗΠΑ αντανακλά τη φερεγγυότητά του και δείχνει πόσα επιπλέον κεφάλαια χρειάζονται για να μπορεί να αντεπεξέλθει σε μελλοντικές υποχρεώσεις.

Οι υποτονικές αποδόσεις των επενδύσεων των συνταξιοδοτικών ταμείων αποδίδονται στην πολιτική των χαμηλών επιτοκίων που ακολουθούσε η Fed επί μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό σήμαινε ότι τα συνταξιοδοτικά ταμεία δεν μπορούσαν να στηριχθούν σε επενδύσεις σταθερού εισοδήματος όσο στο παρελθόν, ιδιαίτερα όταν αυξάνονται οι υποχρεώσεις λόγω του δημογραφικού προβλήματος. «Οταν εκδηλώθηκε η κρίση, άρχισε να αλλάζει το σκηνικό των επενδύσεων για τα συνταξιοδοτικά ταμεία», εξηγεί ο Ζαν-Πιερ Ομπρί, υψηλόβαθμο στέλεχος στο τμήμα ερευνών συντάξεων του Κέντρου Ερευνών στο Κολέγιο της Βοστώνης. Ενδεικτικό στοιχείο είναι ότι ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων ανά συνταξιούχο (του Δημοσίου) μειώνεται κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Η αναλογία υποχώρησε στο 1,42 από το 2,43 που ίσχυε το 2007, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Εθνικής Ενωσης Συνταξιούχων του Δημοσίου.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε, επίσης, την πτώση των εισφορών που έπληξε τα συνταξιοδοτικά ταμεία στο διάστημα της ύφεσης των ΗΠΑ, η οποία προκλήθηκε από τη χρηματοπιστωτική κρίση. Οπότε, τα ταμεία των ΗΠΑ στράφηκαν σε πιο ριψοκίνδυνες επενδύσεις, και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο, σύμφωνα με έρευνα που έγινε τον Φεβρουάριο του 2017. Οι εναλλακτικές επενδύσεις έφθασαν στο 24% των συνολικών τοποθετήσεων το 2015 από το 9% το 2005, όπως δείχνουν επίσημα στοιχεία των ΗΠΑ.