|
Όπως προσφάτως είχαν γράψει οι
New
York
Times, η εργατική τάξη της Αμερικής, η οποία αντιμετωπίζει τις
μεγαλύτερες δυσκολίες εδώ και μία γενιά, δεν έχει καρπωθεί
τα οφέλη από την ανάπτυξη της οικονομίας. Ωστόσο, αυτό θα
μπορούσε να αλλάξει εάν η κυβέρνηση χρησιμοποιούσε ένα από
τα πιο ισχυρά της όπλα. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ,
Ντόναλντ Τραμπ, υποστηρίζει ότι μπορεί να το καταφέρει
μειώνοντας τη φορολογία των επιχειρήσεων και των πλούσιων
οικογενειών. Στόχος του είναι να προσελκύσει νέους επενδυτές
και να δημιουργήσει πολλές και καλά αμειβόμενες θέσεις
εργασίας στον κατασκευαστικό και στον μεταποιητικό κλάδο,
αυξάνοντας τις δαπάνες για έργα υποδομής και αναθεωρώντας
τις εμπορικές συμφωνίες.
Είναι, πάντως, εφικτή μία άλλη λύση: να αυξήσει σημαντικά το
εισόδημα όσων Αμερικανών δεν έχουν ωφεληθεί από την ανάπτυξη
των τελευταίων δεκαετιών, διευρύνοντας την κλίμακα των
φοροαπαλλαγών. Ομως αυτό κοστίζει ακριβά. Σε συνεργασία με
δύο ειδικούς από think tank της Ουάσιγκτον, του μη
κερδοσκοπικού Center on Budget, του Policy Priorities και
του Tax Policy Center, εξετάσαμε αυτή την ιδέα. Τι ύψος
φοροαπαλλαγών θα χρειαστεί για να ενισχυθεί το εισόδημα των
οικονομικά ασθενέστερων τάξεων; Θα μπορούσαμε να
αναπληρώσουμε όλο το εισόδημα που έχει χάσει το 20% των
φτωχότερων Αμερικανών από το 1979 έως σήμερα μέσω της
μεγάλης διεύρυνσης των φοροαπαλλαγών; Το βασικό πρόβλημα
είναι ότι αυτή η επιλογή θα κόστιζε ακριβά, περισσότερο από
1 τρισ. δολ. για την επόμενη δεκαετία, συνεπώς δύσκολα θα το
αποδέχονταν οι πολιτικοί στην Ουάσιγκτον. Είναι, όμως,
πιθανόν ότι θα θελήσει να ενισχύσει άμεσα τους φτωχούς. Για
να το θέσουμε διαφορετικά, όταν σκοπεύεις να μειώσεις τη
φορολογία κατά 6 τρισ. δολ., το να διαθέσεις 1 τρισ. δολάρια
σε εργαζομένους που δεν έχουν δει τον μισθό τους να
αυξάνεται ουσιαστικά τα τελευταία χρόνια, θα μπορούσε να σε
ωφελήσει πολιτικά. Γενικότερα, το πρόβλημα είναι πως τις
τελευταίες δεκαετίες η ανάπτυξη της οικονομίας ήταν κατά
πολύ υψηλότερη από την αύξηση των μισθών. Το κατά κεφαλήν
ΑΕΠ των Αμερικανών έχει αυξηθεί κατά 78% μεταξύ 1979 και
2015. Εντούτοις, την ίδια περίοδο το μέσο εισόδημα των
φτωχών νοικοκυριών έχει αυξηθεί μόνο κατά 6,9%. Επομένως η
φορολογική νομοθεσία θα έπρεπε να αμβλύνει την ανισότητα.
Βέβαια, υπάρχει ήδη η δυνατότητα επιστροφής φόρου
εισοδήματος, εργαλείο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πολύ
περισσότερο. Ωστόσο, πόσο θα κοστίσει όλο αυτό το εγχείρημα;
Σύμφωνα με το Tax Policy Center, η πολιτική των
φοροαπαλλαγών για τους φτωχούς θα κοστίσει 1 τρισ. δολάρια
για την επόμενη δεκαετία. Πρόκειται για διόλου ευκαταφρόνητο
ποσόν. Υπάρχουν τρόποι εξεύρεσης του συγκεκριμένου ποσού,
κανένας από τους οποίους δεν είναι εύκολος.
Ενδεικτικά, μπορείς να θεσπίσεις πρόσθετο φόρο ύψους 5,6%
για οικογένειες με εισόδημα που ξεπερνάει ετησίως το 1 εκατ.
δολ., όπως κάποτε είχαν προτείνει οι Δημοκρατικοί. Ωστόσο
αυτό θα κάλυπτε μόνο το 45% του κόστους. Επιπλέον, η
κυβέρνηση θα μπορούσε να προσφέρει στις εταιρείες φορολογικά
κίνητρα προκειμένου να επαναπατρίσουν χρήματα που βρίσκονται
στο εξωτερικό. Βέβαια, αυτό θα κάλυπτε μόνο το 30% του ποσού.
Συνεπώς, ακόμη και εάν υποθέταμε ότι είναι επιθυμητή η
ριζική διεύρυνση των φοροαπαλλαγών προς όφελος της
αμερικανικής εργατικής τάξης, η πολιτική που θα έπρεπε να
ακολουθήσει η κυβέρνηση την καθιστούν από πολύ δύσκολη μέχρι
και αδύνατη. Το φορολογικό σχέδιο του κ. Τραμπ βασίζεται σε
μεγαλύτερη μείωση των φόρων από τη δική μας πρόταση.
Ορισμένοι σκεπτικιστές, πάντως, ενδεχομένως να υποστηρίξουν
πως το μεγαλύτερο πρόβλημα της αμερικανικής οικονομίας
σήμερα είναι η μειωμένη ζήτηση και το γεγονός ότι η εργατική
τάξη δεν έχει χρήματα. Οπως δείχνουν οικονομικές μελέτες, οι
φτωχοί είναι πολύ πιθανότερο να ξοδέψουν επιπλέον χρήματα
που θα τους δοθούν σε σύγκριση με τους εκατομμυριούχους.
Πράγμα που σημαίνει ότι η χορήγηση φοροαπαλλαγών προς την
εργατική τάξη θα αύξανε τη ζήτηση και την οικονομική
ανάπτυξη. |
