Μετά την ολέθρια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009, οι
ΗΠΑ ανέκαμψαν πολύ γρηγορότερα από την Ευρώπη. Αυτή τη φορά
όμως, πολλοί οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η Ευρώπη ενδέχεται
να έχει το προβάδισμα.
Όπως έγραψαν οι New York Times, o
κορωνοϊός έχει μετατρέψει τον κόσμο σε ένα τεράστιο
εργαστήριο αντικρουόμενων συστημάτων. Το καθένα ακολουθεί
έναν διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης του ιού και του
οικονομικού αντικτύπου του. Η διαφορά μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ
είναι πολύ έντονη.
Πολλές χώρες της Ευρώπης επέβαλαν δρακόντεια περιοριστικά
μέτρα, που μείωσαν τον ρυθμό μετάδοσης του ιού, αλλά
παράλληλα γονάτισαν τις οικονομίες. Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος
Τραμπ έθεσε ως προτεραιότητα τη συντήρηση της οικονομίας,
ακόμα και όταν τα κρούσματα πολλαπλασιάζονταν. Αλλά η
διαφορά δεν έγκειται μόνο στα διαφορετικά συστήματα.
Βασίζεται και στις διαφορετικές προβλέψεις σχετικά με την
εφεξής πορεία του ιού, που μπορεί να υποχρεώσει τις
κυβερνήσεις να παράσχουν στήριξη για ακόμα μεγαλύτερο
διάστημα.
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις έχουν αποφέρει ήδη διαφορετικά
αποτελέσματα, όχι μόνον ως προς τον αριθμό των κρουσμάτων
και των θυμάτων –οι ΗΠΑ σημειώνουν τα υψηλότερα νούμερα
παγκοσμίως– αλλά και ως προς τις θέσεις εργασίας. Στις ΗΠΑ η
ανεργία αυξάνεται, ενώ στην Ευρώπη παραμένει σχετικά σταθερή.
Οι ΗΠΑ προσέφεραν στήριξη για τους φορολογουμένους και τις
επιχειρήσεις, ωστόσο η ανακατανομή των θέσεων εργασίας είναι
ουσιαστικά στη διακριτική ευχέρεια της αγοράς. Αντιθέτως, οι
ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ευρισκόμενες ενώπιον μιας τεχνητής
αναστολής στην οικονομική δραστηριότητα και όχι σε μια
παραδοσιακή δημοσιονομική κρίση, προσπάθησαν να «παγώσουν»
τις οικονομίες τους, με την ελπίδα να επανεκκινήσουν γρήγορα.
Ηλπιζαν σε μια ταχεία ανάκαμψη και προσπάθησαν να
διατηρήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες θέσεις εργασίας,
υιοθετώντας μέτρα στήριξης των ανέργων. Ωστόσο, εάν η
πανδημία διαρκέσει για πολύ καιρό ή επέλθει ένα δεύτερο κύμα,
είναι πολύ πιθανό πως οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν θα
μπορέσουν να παρατείνουν για πολύ αυτή τη στήριξη.
Οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν να υποστηρίζουν ένθερμα το μέγεθος
και το πλαίσιο του κοινού Ταμείου Ανάκαμψης. Eάν η Ευρώπη
είναι τυχερή και μπορέσει να συντονίσει μια ευρεία αλλά
σύντομη περίοδο καραντίνας, τότε τη στιγμή που τα χρήματα
αυτά διοχετευθούν, η οικονομία θα μπορέσει να αναπτυχθεί.
Την περασμένη εβδομάδα, η Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε «κατά πάσα
πιθανότητα έχουμε περάσει τη χειρότερη φάση. Το λέω αυτό με
κάποια επιφύλαξη». Από την άλλη πλευρά, στις ΗΠΑ η
αβεβαιότητα της κρατικής στήριξης είναι από μόνη της ένας
παράγων. «Παρότι πρόκειται για μία χώρα, φαίνεται πως οι ΗΠΑ
είναι πολύ πιο κατακερματισμένες από την Ευρώπη», σύμφωνα με
τη Λουκρέτσια Ράιχλινγκ, καθηγήτρια Οικονομικών στο LSE.
|
