Με τις κεντρικές τράπεζες να
συνεχίζουνε να διαδραματίζουνε καθοριστικό ρόλο για τις
εξελίξεις της παγκόσμιας οικονομίας, ειδικά τα τελευταία
περίπου 10-12 χρόνια και μετά την κρίση των ενυπόθηκων
δανείων ….. Ωστόσο με τις κεντρικές τράπεζες να έχουνε
εξαντλήσει πολλά από τα «όπλα» τους όλα αυτά χρόνια,
αυξάνονται αυτοί που προβλέπουνε πως τα πράγματα στην
τελευταία αυτή οικονομική κρίση θα είναι πολύ πιο δύσκολα.
Χαρακτηριστικά ήτανε τα όσα έλεγε το Reuters, σχολιάζοντας
με χαρακτηριστικό τρόπο πως τα
στελέχη των κεντρικών τραπεζών, όπως της Fed, που τα
τελευταία τριάντα χρόνια εξετάζουν το πώς οι λέξεις που
περιλαμβάνουν οι ανακοινώσεις τους επηρεάζουν την οικονομία
και πώς διατυπώνονται οι κατευθυντήριες γραμμές για τις
μελλοντικές εξελίξεις, βρίσκονται σε δυσχερή θέση.
Η κρίση δημόσιας υγείας τούς
δένει τη γλώσσα, διότι δεν φαίνεται πώς θα εξελιχθεί, κι
εκείνοι δεν μπορούν να δώσουν μια κατεύθυνση σε νοικοκυριά
και επενδυτές. «Αφ’ ης στιγμής αποκτήσουμε μια καλύτερη
εικόνα των προοπτικών και της ανεργίας, η οποία μέχρι να
σταθεροποιηθεί θα εκτινάσσεται και θα υποχωρεί, τότε θα
είμαστε σε καλύτερη θέση να μιλήσουμε για την εξέλιξη της
πολιτικής της τράπεζας», είπε ο πρόεδρος της Fed Σικάγου,
Τσαρλς Εβανς, πριν από λίγες ημέρες. Τα στελέχη της Fed
πήραν μια γεύση των επιπτώσεων της πανδημίας με την ανεργία
του Απριλίου στο 14,7%, που ξεπέρασε τα αρνητικά ρεκόρ του
2007 και του 2009. Επίσης, τα στοιχεία της ανεργίας
προσφέρουν μια βάση επί της οποίας μπορεί να διεξαχθεί η
συζήτηση μεταξύ των αξιωματούχων της Fed για το τι μπορούν
να πουν πέραν του συνήθους σχετικά με τα επιτόκια, που θα
παραμείνουν σχεδόν μηδενικά, έως ότου «πεισθούν ότι η
οικονομία ξεπέρασε τα πρόσφατα γεγονότα».
Αλλες
μεγάλες κεντρικές τράπεζες έκαναν αντιστοίχως γενικόλογες
παρατηρήσεις, δίνοντας διαφορετικές εκδοχές της πολύ γνωστής
πλέον υπόσχεσης πως «θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να
αντεπεξέλθουμε στην έκρυθμη κατάσταση». Στην Ιαπωνία αυτό
μεταφράζεται σε υπόσχεση ότι θα παραμείνουν χαμηλά τα
επιτόκια ή θα μειώνονται μέχρις ότου λήξει η πανδημία. Στην
περίπτωση της Τράπεζας της Αγγλίας, τα στελέχη της
αποκλίνουν από τη γραμμή του πρώην διοικητή της, Μαρκ Κάρνεϊ,
ο οποίος συνέδεε τις αυξήσεις επιτοκίων με την ανεργία, και
τώρα ακολουθούν την πιο γενικόλογη διατύπωση που ισχύει στην
εποχή της πανδημίας. Ακόμα και η ΕΚΤ, η οποία μεταξύ των
κεντρικών τραπεζών είχε πιθανώς οικοδομήσει την πιο
περίτεχνη πολιτική και τη συνδύαζε με μακροσκελείς
κατευθυντήριες γραμμές, θα πρέπει να προσαρμοστεί ως προς
τις προσδοκίες της. Το μείζον πρόγραμμα αγοράς ομολόγων θα
παραμείνει ενεργό έως ότου η ΕΚΤ αποφανθεί πως η κρίση της
πανδημίας έληξε.
Η έλλειψη
σαφήνειας θεωρείται αναγκαία εξαιτίας του απρόβλεπτου της
πανδημίας, η οποία είχε αρχικά υποβαθμιστεί από τις
κεντρικές τράπεζες, θεωρούμενη ως βραχεία αναστάτωση. Ωστόσο,
έρευνες των τελευταίων ετών που είχε αναθέσει η Fed άλλα
πράγματα φανερώνουν, όπως το εξής: Η νομισματική πολιτική
αποδίδει καλύτερα σε συνθήκες κρίσης, αρκεί τα στελέχη να
συνδέσουν τις υποσχέσεις χαμηλών επιτοκίων ή κάποια άλλα
μέτρα με την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων. Τέλος, θα ήταν
ακόμα αποτελεσματικότερο εάν οι εν λόγω υποσχέσεις
συνδέονταν με εργαλεία, όπως η αγορά ομολόγων για τη
διατήρηση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα,
ακόμα κι αν ο επίσημος στόχος της Fed είχε ήδη μειωθεί στο
μηδέν.
|
