Με τις οικονομικές επιπτώσεις του Covid-19 να συνεχίζουνε να
μονοπωλούνε το ενδιαφέρον, με τις περισσότερες αναλύσεις –
εκτιμήσεις να κάνουνε λόγο για μια πρωτοφανή οικονομική
κρίση που θα κρατήσει χρόνια. Ενδιαφέροντα ήτανε τα όσα
έγραψε ο Edward Hadas στο Reuters, σχολιάζοντας την εκτίναξη
του ιδιωτικού χρέους που προκαλεί η πανδημία του Covid-19.
Όπως έγραψε ο γνωστός αρθρογράφος – αναλυτής του Reuters, η
United Airlines δέχθηκε δραστικό πλήγμα από την πανδημία
και, όπως δήλωσε η ίδια, κάθε μέρα απομυζούσε 40 εκατομμύρια
δολάρια. Ευτυχώς για εκείνη, είναι σε θέση να δανειστεί
αρκετά χρήματα για να μπορούν ορισμένα από τα αεροπλάνα της
να συνεχίσουν να πετούν. Εξασφάλισε κεφάλαια 5
δισεκατομμυρίων δολαρίων, χρησιμοποιώντας ως εγγύηση την
αξία του προγράμματος προνομίων για όσους κάνουν συχνά χρήση
των υπηρεσιών της. Ο δανεισμός αυτός ως στρατηγική επιβίωσης
της εταιρείας έχει λογική, αλλά για να το κάνει έπρεπε να
προσφέρει ως εγγύηση ένα από πιο αξιόπιστα περιουσιακά
στοιχεία της. Μπορεί η πανδημία να χτύπησε δριμύτατα τις
αεροπορικές εταιρείες, αλλά είναι ευρέως διαδεδομένο το
σχήμα του δανείου προς επιβίωση. Τον Απρίλιο οι εκδόσεις
νέων εταιρικών ομολόγων στις ΗΠΑ ήταν 181% περισσότερες σε
σχέση με τον ίδιο μήνα του 2019, σύμφωνα με στοιχεία της
ένωσης επενδυτικών οίκων έκδοσης χρεογράφων και
κεφαλαιαγορών. Οταν συγκεντρωθούν τα παγκόσμια στοιχεία
εταιρικού δανεισμού, είναι πιθανό ότι θα ακολουθούν το
αμερικανικό μοντέλο των μειωμένων εσόδων και του υψηλότερου
χρέους.
Όπως
έγραψε ο Hadas, το αυξημένο οικονομικό βάρος θα προστεθεί
στο ήδη επαχθές φορτίο του υπερχρεωμένου κόσμου. Η αναλογία
του χρέους του ιδιωτικού τομέα επί του παγκόσμιου ΑΕΠ είχε
φθάσει στο 243% στα τέλη του 2019, από 191% το 2001, σύμφωνα
με τα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών. Σε κάθε
χώρα που πλήττεται από την πανδημία, οι αντίστοιχες
κυβερνήσεις συνδράμουν τις επιχειρήσεις με πολυάριθμα
προγράμματα, από την επιδότηση της εργασίας και τις
πιστώσεις με κρατικές εγγυήσεις έως τις επενδύσεις σε
μετοχές και τις απευθείας χρηματικές διευκολύνσεις. Σε
συνεργασία με τις κυβερνήσεις δρουν και οι κεντρικές
τράπεζες, αν και θεωρητικά είναι ανεξάρτητες. Τα επιτόκια
είναι σχεδόν μηδενικά. Επίσης, οι κεντρικές τράπεζες
αγοράζουν εταιρικούς τίτλους ή παρέχουν εγγυήσεις σε
εταιρικά δάνεια. Οι πολιτικές αυτές συντείνουν στο να
μετριαστεί το άχθος από τα επιπλέον δάνεια, αλλά έχουν και
αρνητικές παράπλευρες συνέπειες. Πολλοί ανησυχούν για τη
διόγκωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Η πολιτική των
χαμηλότατων επιτοκίων ευνοεί τον άχρηστο δανεισμό και
παρακινεί τους επενδυτές, που αναζητούν υψηλές αποδόσεις, να
επωμίζονται περισσότερους κινδύνους από όσους ενδείκνυνται
για τους ίδιους και το συνολικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Δυστυχώς, όλες οι πιθανές θεραπείες για το άχθος του χρέους
έχουν σοβαρότατα μειονεκτήματα.
Ιστορικά
μιλώντας, οι κυβερνήσεις με όπλο τον υψηλότερο πληθωρισμό
συνήθιζαν να ελαττώνουν την πραγματική αξία του χρέους, αλλά
ακόμα κι αν αυτή η προσέγγιση έχει οικονομική και πολιτική
βάση, δεν προβλέπεται να λειτουργήσει. Ο άλλος τρόπος είναι
μέσω της ραγδαίας ανάπτυξης, αλλά ουδείς γνωρίζει πώς να το
κάνει σε βάθος χρόνου στις ανεπτυγμένες οικονομίες.
|
