Η στρατηγική, η κουλτούρα διοίκησης, η
λειτουργία, αλλά και η ίδια η εξέλιξη και
μακροπρόθεσμη επιβίωση των οικογενειακών
επιχειρήσεων είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το
όραμα, τις θεμελιώδεις οικογενειακές αξίες, τις
διαδικασίες λήψης κρίσιμων αποφάσεων, καθώς και
τους μηχανισμούς επίλυσης εσωτερικών διαφορών
και διασφάλισης της διαδοχής στη διοίκησή τους.
Ως εκ τούτου, ο ρόλος της οικογενειακής
διακυβέρνησης αρχίζει να αναγνωρίζεται ως
ισότιμος της εταιρικής και να αποκτά κεντρική
θέση στην ατζέντα των επιχειρηματικών
οικογενειών.
Πρόσφατη έρευνα της PwC
για τις οικογενειακές
επιχειρήσεις σε
παγκόσμιο επίπεδο
κατέδειξε ότι οι
ελληνικές υπολείπονται
των αντίστοιχων διεθνών
αναφορικά με τον βαθμό
υιοθέτησης μηχανισμών
και διαδικασιών ρύθμισης
της οικογενειακής
διακυβέρνησης. Σε
διεθνές επίπεδο, οι
επιχειρηματικές
οικογένειες προσεγγίζουν
πιο μεθοδικά την
οικογενειακή
διακυβέρνηση,
ενισχύοντας την
εμπιστοσύνη, τη
διαφάνεια, την
επικοινωνία και τη
διαδικασία λήψης των
αποφάσεων μεταξύ των
μελών τους.
Η θεματολογία της
οικογενειακής
διακυβέρνησης αφορά ένα
ευρύ φάσμα περιοχών,
αλλά κυρίως αναπτύσσεται
στους παρακάτω τέσσερις
πυλώνες:
Ο πρώτος αφορά τον
προσδιορισμό και την
αποτύπωση των θεμελιωδών
αρχών και αξιών της
οικογένειας, οι οποίες
αποτελούν τη βάση για τη
διαμόρφωση του DNA της
επιχείρησης (π.χ. έμφαση
στη νεωτερικότητα,
πελατοκεντρική αντίληψη,
εστίαση στην ποιότητα
κ.ά.) και το πλαίσιο των
ευρύτερων δραστηριοτήτων
της οικογένειας (π.χ.
χορηγίες, επενδύσεις
κοινωφελούς χαρακτήρα
κ.ά.). Στην περιοχή αυτή,
η έρευνα της PwC
καταδεικνύει ότι
μολονότι η συντριπτική
πλειοψηφία των ελληνικών
οικογενειών θεωρεί ότι
έχει ξεκάθαρη εικόνα των
αρχών και των αξιών της,
εντούτοις λιγότερες από
τις μισές έχουν
αποτυπώσει και
επικοινωνήσει αυτές τις
αρχές και αξίες στα μέλη
τους και στις
επιχειρήσεις τους. Ως
συνέπεια, λιγότερες από
τις μισές οικογένειες
θεωρούν ότι τα μέλη τους
είναι ευθυγραμμισμένα με
την κατεύθυνση της
επιχείρησης.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά
τον σχεδιασμό του
οικογενειακού
καταστατικού, το οποίο
έχει σκοπό να ορίσει
τους κανόνες για μια
σειρά κρίσιμων θεμάτων,
όπως η διαδικασία λήψης
των οικογενειακών
αποφάσεων και επίλυσης
των διαφορών, η μετοχική
και μερισματική πολιτική,
η διαδικασία συμμετοχής
των μελών της
οικογένειας στη διοίκηση
της επιχείρησης και
ανάδειξής τους στο
διοικητικό συμβούλιο, η
διαδικασία αποχώρησής
τους από το μετοχικό
κεφάλαιο της επιχείρησης
κ.ά. Στην περιοχή αυτή,
η έρευνα της PwC
ανέδειξε ότι μόνο οι
μισές ελληνικές
οικογένειες έχουν
αποτυπώσει έστω και
μέρος των
προαναφερθέντων
συστατικών μερών ενός
οικογενειακού
καταστατικού.
Ο τρίτος πυλώνας αφορά
τη διαμόρφωση του πλάνου
διαδοχής, το οποίο σκοπό
έχει να οδηγήσει στη
μετάβαση της επιχείρησης
στην επόμενη γενιά μέσω
μιας ομαλούς διαδικασίας,
κατά τη διάρκεια της
οποίας η επερχόμενη
γενιά εκπαιδεύεται
μεθοδικά στους νέους
ρόλους που πρόκειται να
αναλάβει. Στην περιοχή
αυτή, η έρευνα της PwC
κατέγραψε ότι μολονότι η
πλειοψηφία των ελληνικών
οικογενειών πιστεύει ότι
η επιχείρηση θα περάσει
στα χέρια της επόμενης
γενιάς μέσα στα επόμενα
πέντε χρόνια, και στις
μισές από αυτές η
επόμενη γενιά ήδη
εργάζεται στην
οικογενειακή επιχείρηση,
μόνο το ένα τέταρτο των
οικογενειών έχει
καταρτίσει επίσημο πλάνο
διαδοχής.
Ο τέταρτος πυλώνας αφορά
τη δημιουργία
οικογενειακών γραφείων
(family offices), τα
οποία σκοπό έχουν την
εξυπηρέτηση των μελών
της οικογένειας σε
θέματα που ενδεικτικά
αφορούν τη διαχείριση
των περιουσιακών
στοιχείων τους, τις
επενδυτικές αποφάσεις
τους, την παροχή νομικών,
λογιστικών και
φορολογικών συμβουλών,
τη διαμεσολάβηση με
χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα/συμβούλους κ.ά.
Στην περιοχή αυτή, η
έρευνα της PwC για την
Ελλάδα κατέγραψε μια
αυξανόμενη τάση για
δημιουργία οικογενειακών
γραφείων την επόμενη
πενταετία.
Συμπερασματικά, οι
ελληνικές
επιχειρηματικές
οικογένειες είναι
σκόπιμο να εξετάσουν τη
μεθοδικότερη προσέγγιση
της οικογενειακής
διακυβέρνησης
αναλογιζόμενες τις
ευεργετικές επιπτώσεις
της στη λειτουργία των
επιχειρήσεών τους.
Ο κ. Γιώργος Δρέλλας
είναι Senior Manager,
Governance, Risk &
Compliance, Family
Business, PwC Ελλάδας.
Πρώτη δημοσίευση στην
Καθημερινή
Greek Finance Forum
Σχόλια Χρηστών
Trading
σε ελληνικές μετοχές μέσω
της Πλατφόρμας Συναλλαγών Plus 500 (Κάντε Click και
Κατεβάστε την μοναδική πλατφόρμα συναλλαγών, χωρίς καμία
οικονομική υποχρέωση, περιλαμβάνει και λογαριασμό "επίδειξης"
- Demo).