Τρίτη, 00:01 - 22/09/2020

  Tweet

Σε δεύτερη ανάγνωση, όμως, αποτελεί τρανταχτό παράδειγμα της κουτοπόνηρης βεβαιότητας που χαρακτηρίζει σεβαστή μερίδα της κοινωνίας μας. Οι πράξεις τους δεν είναι αφελείς, είναι ύπουλες, με στόχο να σπείρουν την αμφιβολία μέσα από αφήγημα για «πρόβατα» και «στέρησης της ελευθερία του λόγου». Δεν προέκυψαν μέσα σε μια νύχτα. Μοιράζονται κοινά ιδεολογικά χαρακτηριστικά και εκπροσωπούνται από συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους για τους οποίους το ζήτημα δεν είναι μόνο η μάσκα. Είναι η παγκοσμιοποίηση, οι «γλεντζέδες» και οι «ενδοτικοί» που έχουν, όπως θέλουν να πιστεύουν, στόχο την αλλοίωση του πολιτισμού μας και της ιστορίας μας. 

Μιλούν και λειτουργούν συναισθηματικά, επενδύουν σε φορτισμένα διχοτομικά και αντισυστημικά επιχειρήματα (λαός-ελίτ, έθνος-ξένοι, έθνος-τράπεζες-αγορές, έθνος-παγκοσμιοποίηση), τη διαρροή αδιασταύρωτων πληροφοριών, τον καταγγελτικό λόγο, με ευθείες προσβολές περί της εθνικής ή ηθικής υπόστασης όσων δεν υποστηρίζουν τις θέσεις τους. Και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον, όπου, ενώ τα περισσότερα μπορούν να θεωρηθούν «συστημικά» στη γενική πολιτική τους κατεύθυνση, υποδόρια ενθαρρύνουν και διαδίδουν τον λόγο τους. Για λόγους ανταγωνισμού και ενημερωδιασκέδασης τα ΜΜΕ επιλέγουν την «προβολή» τους, ενθαρρύνοντας την υπεραπλούστευση, την επίκληση του θυμικού και την αποσιώπηση της λογικής. 

Το ίδιο ισχύει και για ζητήματα όπως οι σχέσεις μας με την Τουρκία, την ΕΕ, τις ΗΠΑ και τους πρόσφυγες, όπου πολλές φορές παρατηρείται, όπως σωστά έχει υπογραμμίσει ο Ανδρέας Πανταζόπουλος (2016), μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα σύγκλιση δεξιού και αριστερού λαϊκισμού κάτω απ΄ την ομπρέλα του εθνικολαϊκισμού. Ο «ενάρετος» λαός με τις πηγαίες αρετές του είναι στο επίκεντρο της «εθνικής ζωής», ως το «αυθεντικό έθνος», έναντι της κυριαρχίας του ολιγαρχικού «αντιέθνους», και η προσφυγή σε αυτόν θεωρείται ως ο μοναδικός δρόμος σωτηρίας ενάντια στον εχθρό, ο οποίος μπορεί να ταυτιστεί με οποιαδήποτε απειλή, είτε με τον νεοφιλελευθερισμό είτε με τους μετανάστες, είτε με το συνδυασμό όλων αυτών. Όπως γράφει ο Δημήτρης Ψυχογιός (2013), πρόκειται για την αγωνιστική ανάγνωση της ιστορίας που η Δεξιά αναδεικνύει ως την πολεμική αρετή των Ελλήνων και η Αριστερά ως το αντιστασιακό ήθος του ελληνισμού. 

Λογικό ήταν, λοιπόν, όταν πρωτοαντίκρισα τη φωτογραφία της κυρίας που ποδοπατούσε τις μάσκες, να θυμώσω. Να θυμώσω πολύ. Τέτοιες πράξεις μου κλείνουν τον ορίζοντα, στοιχειώνουν το παρόν και το μέλλον, καθώς επενδύουν στην καλλιέργεια ακραίων θέσεων που χρίζουν τον «εθνικό εαυτό» προδομένο και τον κάνουν επιφυλακτικό ή ανοιχτά αρνητικό στο πολιτικό σύστημα που καλείται να διαχειριστεί πρωτόγνωρες καταστάσεις. Διαβάζοντας, τα «ευγενικά» ή «χυδαία» σχόλια ή τις παρατηρήσεις που δέχομαι από «προοδευτικούς» και «μη» φίλους/φίλες του facebook, καταλήγω στο εξής. Αν κάτι χαρακτηρίζει τους ανθρώπους σήμερα είναι η αντίφασή τους. Φιλελεύθεροι αλλά και συντηρητικοί. Δεν τους αρέσει η οποιαδήποτε ανισότητα (κοινωνική, οικονομική, φυλετική, σεξουαλική), αλλά έχουν πάθος με την ασφάλεια (τρομοκρατία, μετανάστες/πρόσφυγες). Ταυτόχρονα, αποφεύγουν τη συζήτηση σε βάθος, είναι αγκιστρωμένοι στις βεβαιότητές τους, είναι καχύποπτοι και καθόλου πρόθυμοι να αντιμετωπίσουν το μέλλον και τις προκλήσεις του. Φοβούνται. Το μέλλον δεν είναι η καταστροφή. Το μέλλον είμαστε εμείς και μπορούμε να το κάνουμε καλύτερο.

Χρήστος Α. Φραγκονικολόπουλος (Αthens Voice)