|
Διαφορές
στις Αμυντικές Δαπάνες
των Ευρωπαϊκών Χωρών
Οι
χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ στην
Ευρώπη δαπανούν μόλις το
60% των αντίστοιχων
αμυντικών δαπανών των
ΗΠΑ, με μέσο όρο 1,9%
του ΑΕΠ για το 2025,
έναντι 3,3% στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, υπάρχουν
σημαντικές διαφορές
μεταξύ των χωρών. Η
Πολωνία, οι χώρες της
Βαλτικής και η Ελλάδα
δαπανούν πάνω από το 3%
του ΑΕΠ τους στην άμυνα,
ενώ Ιταλία, Πορτογαλία
και Τουρκία δαπανούν
περίπου 1,5% του ΑΕΠ.
Βέλγιο, Σλοβενία και
Ισπανία έχουν ακόμη
χαμηλότερες δαπάνες. Οι
αναλυτές της S&P
διαπιστώνουν ότι η
γεωγραφική εγγύτητα με
τη Ρωσία επηρεάζει
καθοριστικά τα επίπεδα
των αμυντικών δαπανών,
καθώς οι χώρες που
βρίσκονται πιο δυτικά
τείνουν να ξοδεύουν
λιγότερα.
Ενόψει
της Συνόδου του ΝΑΤΟ τον
Ιούνιο του 2025 και υπό
την πίεση της κυβέρνησης
Trump να αυξηθούν οι
δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ,
ακόμη και οι χώρες της
Δυτικής Ευρώπης είναι
πλέον πιο θετικές στην
αναζήτηση λύσεων
χρηματοδότησης.
Επιπλέον, αυτή η
προσέγγιση αποτελεί
μέρος της στρατηγικής
τους για να αποτρέψουν
την Ουάσιγκτον από την
επιβολή δασμών στις
ευρωπαϊκές εξαγωγές.
Τρία
Σενάρια για τις
Αμυντικές Δαπάνες και οι
Δημοσιονομικές
Επιπτώσεις
Η S&P
αξιολόγησε τρία πιθανά
σενάρια αύξησης των
αμυντικών δαπανών:
Σενάριο
1: Δαπάνες στο 2,67% του
ΑΕΠ (σταθμισμένος μέσος
όρος του ΝΑΤΟ), απαιτεί
πρόσθετα 242 δισ.
δολάρια ετησίως.
Σενάριο
2: Δαπάνες στο 3,30% του
ΑΕΠ (επίπεδα ΗΠΑ),
απαιτεί πρόσθετα 485
δισ. δολάρια.
Σενάριο
3: Δαπάνες στο 5% του
ΑΕΠ (πρόταση Αμερικανών
αξιωματούχων), απαιτεί
875 δισ. δολάρια
ετησίως.
Οι
αναλυτές επισημαίνουν
ότι αυτά τα ποσά είναι
υπερβολικά υψηλά για να
χρηματοδοτηθούν χωρίς
περικοπές σε άλλες
δαπάνες ή να επιβαρύνουν
τις δημοσιονομικές
αξιολογήσεις των χωρών.
Επιπλέον, ακόμη και αν
οι αμυντικές δαπάνες
εξαιρεθούν από τους
κανόνες για το έλλειμμα
της Ε.Ε., αυτό δεν
αλλάζει τις ανάγκες
δανεισμού και το χρέος
των κρατών-μελών.
Οι χώρες
της Κεντρικής και
Ανατολικής Ευρώπης θα
αντιμετωπίσουν
ιδιαίτερες δυσκολίες στη
στήριξη υψηλότερων
αμυντικών δαπανών, λόγω
της οικονομικής
επιβράδυνσης, της
γήρανσης του πληθυσμού
και της αύξησης του
κοινωνικού κόστους.
Οι
Αμυντικές Δαπάνες δεν
Ενισχύουν Σημαντικά την
Οικονομία
Σύμφωνα
με την S&P, ο
δημοσιονομικός
πολλαπλασιαστής των
αμυντικών δαπανών είναι
χαμηλός στις
περισσότερες ευρωπαϊκές
χώρες (κάτω από
0,4-0,5x), γεγονός που
περιορίζει την
οικονομική τους
επίδραση. Αντιθέτως,
στις ΗΠΑ, ο
πολλαπλασιαστής είναι
υψηλότερος, παρέχοντας
μεγαλύτερη ώθηση στην
οικονομική
δραστηριότητα. Στην
Ε.Ε., οι δαπάνες
κατευθύνονται κυρίως σε
εισαγωγές και μόνο το
ένα τρίτο επενδύεται.
Παράλληλα, ο αμυντικός
κλάδος είναι
κατακερματισμένος,
απασχολώντας λιγότερο
από το 0,3% του
ευρωπαϊκού εργατικού
δυναμικού, ενώ οι
αμυντικές βιομηχανίες
προτιμούν να εξυπηρετούν
εθνικά συμφέροντα παρά
να επιδιώκουν οικονομίες
κλίμακας.
Το 2024,
μόλις 19 από τις 100
μεγαλύτερες αμυντικές
βιομηχανίες ήταν
ευρωπαϊκές, ενώ 48 είχαν
έδρα στις ΗΠΑ.
Ανάγκη
για Μακροπρόθεσμες και
Βιώσιμες Λύσεις
Η S&P
τονίζει ότι η αύξηση των
αμυντικών δαπανών πρέπει
να γίνει σταδιακά, μέσω
αύξησης του δανεισμού
τόσο σε εθνικό όσο και
σε υπερεθνικό επίπεδο.
Για να διασφαλιστεί η
δημοσιονομική
βιωσιμότητα, απαιτούνται
νέες πηγές εσόδων,
εξοικονόμηση κονδυλίων ή
πρόσθετα κεφάλαια για
τους ευρωπαϊκούς
θεσμούς.
Η μεγάλη
πρόκληση για την Ευρώπη
είναι να διαμορφώσει ένα
μακροπρόθεσμο οικονομικό
πλαίσιο που θα στηρίζει
τις αμυντικές της
φιλοδοξίες με βιώσιμο
τρόπο, καταλήγει η S&P.
|
