Τις τελευταίες μέρες συνέβησαν στην αγορά αερίου
τρία σημαντικά γεγονότα, τα οποία μακροπρόθεσμα
θα έχουν επιπτώσεις στην προνομιακή θέση της
Gazprom στη ΝΑ Ευρώπη. Ποιοι είναι κερδισμένοι
και ποιοι χαμένοι;
Με την αλλαγή του χρόνου
τρία γεγονότα έφεραν τα
πάνω κάτω στην αγορά
αερίου στη
νοτιοανατολική Ευρώπη.
Την Πρωτοχρονιά ο σέρβος
πρόεδρος Αλεξάνταρ
Βούτσιτς έδωσε το
πράσινο φως για τον
εφοδιασμό της χώρας του
με ρωσικό αέριο, μέσω
Βουλγαρίας και του
αγωγού Balkan Stream,
ένα παρακλάδι του
Turkish Stream.
Λίγες ώρες νωρίτερα
άρχισε να διοχετεύεται
στη Βουλγαρία αέριο από
το Αζερμπαϊτζάν μέσω του
νέου Αδριατικού Αγωγού
TAP. Ο βούλγαρος
πρωθυπουργός Μπόρις
Μπορίσοφ έκανε μάλιστα
λόγο για το τέλος του
ρωσικού μονοπωλίου στην
αγορά της Βουλγαρίας.
Το τρίτο γεγονός ήταν η
έναρξη της λειτουργίας
του νέου πλωτού
τερματικού υγραερίου LNG
κοντά στο κροατικό νησί
Κρκ. Το αμερικανικό
υγραέριο έφθασε εκεί με
τάνκερ και στη συνέχεια
διοχετεύθηκε στο
κροατικό δίκτυο, το
οποίο συνδέεται με το
ευρωπαϊκό. Με την κίνηση
αυτή η Κροατία όχι μόνο
σχεδόν μηδενίζει την
εξάρτηση από ρωσικό
αέριο, αλλά και
εξελίσσεται σε σημαντικό
εξαγωγέα LNG σε Ουγγαρία
και Ουκρανία.
Επιπτώσεις για τις
εξαγωγές ρωσικού αερίου
στην Ευρώπη
Οι μεγαλύτεροι πελάτες
της Gazprom στα Βαλκάνια
ήταν το 2019 η Κροατία
με 2,82 δις κυβικά μέτρα,
η Ελλάδα με 2,41, η
Βουλγαρία με 2,39 και η
Σερβία με 2,13.
Το κροατικό πλωτό
τερματικό έχει
δυνατότητα επεξεργασίας
και διοχέτευσης 2,6 δις
κυβικών μέτρων το χρόνο.
Κατά συνέπεια η Gazprom
αποκτά ένα σημαντικό
ανταγωνιστή όχι μόνο στη
Κροατία, αλλά και στα
Βαλκάνια, μιας και ένα
σημαντικό μέρος του
υγραερίου του Κρκ
προορίζεται για εξαγωγή
σε χώρες όπως η Ουγγαρία
και ενδεχομένως η
Ουκρανία.
Για την Gazprom η
Ουγγαρία είναι σημαντική
αγορά. Το 2019
διοχετεύθηκαν εκεί 11,26
δις κυβικά μέτρα αερίου.
Εκτός αυτού, μέσω
Ουγγαρίας και Αυστρίας η
ρωσική κρατική εταιρία
προτίθεται να μεταφέρει
στην Ευρώπη το
μεγαλύτερο μέρος του
αερίου της με τη βοήθεια
του δεύτερου παρακλαδιού
του αγωγού Turkish
Stream, συνολικής
χωρητικότητας 15,74 δις
κυβικών μέτρων.
Μπροστά σε αυτό το τόσο
σημαντικό πρότζεκτ οι
αγορές της Σερβίας,
Βόρειας Μακεδονίας και
Βοσνίας Ερζεγοβίνης
είναι σχεδόν αμελητέες
για τη Gazprom. Μέσω του
αγωγού Balkan Stream, o
οποίος περνά από τη
Τουρκία στη Βουλγαρία
και από εκεί στη Σερβία,
η Gazprom θέλει το αέριό
της να φθάσει με τη
βοήθεια της απαραίτητης
επέκτασης του αγωγού
μέχρι την Ουγγαρία.
Η σημασία του Νοτίου
Διαδρόμου Φυσικού Αερίου
Η Gazprom δεν χάνει το
μονοπώλιό της μόνο στον
ανεφοδιασμό της Κροατίας.
Με το πλωτό τερματικό
στη Κρκ θα βρεθεί
αντιμέτωπη με μεγαλύτερο
ανταγωνισμό στη Ουγγαρία.
Και σαν να μην έφθαναν
όλα αυτά, λόγω του
αποκαλούμενου Νοτίου
Διαδρόμου Φυσικού Αερίου
χάνει και τη μονοπωλιακή
της θέση στη βουλγαρική
αγορά και αποκτά
σημαντικό ανταγωνισμό
τόσο στην Ελλάδα όσο και
την Ιταλία. Εννοείται
ότι οι αντίπαλοι της
Gazprom στην αγορά δεν
θα προμηθεύονται
υγραέριο από το Κατάρ,
την Αλγερία ή τις ΗΠΑ,
αλλά πολύ φθηνότερο από
το Αζερμπαϊτζάν.
Ο Νότιος Διάδρομος
Φυσικού Αερίου
αποτελείται από τους
αγωγούς TANAP και ΤΑΡ. O
Τrans Anatolian Natural
Gas Pipeline Project από
το Αζερμπαϊτζάν φθάνει
στα ελληνικά σύνορα μέσω
Τουρκίας και Γεωργίας
και συνδέεται με τον
Αδριατικό Αγωγό TAP, ο
οποιός περνά από την
Αλβανία και μέσω του
πυθμένα της Αδριατικής
μέχρι την Ιταλία.
Με ακόμα μεγαλύτερες
απώλειες θα βρεθεί
αντιμέτωπη η Gazprom στα
Βαλκάνια. Ήδη από φέτος
δισεκατομμύρια κυβικά
μέτρα φυσικού αερίου θα
φθάνουν από το
Αζερμπαϊτζάν, μέσω του
TAP, σε Ελλάδα και
Βουλγαρία. Υπολογίζεται
ότι τα 2,4 δις κυβικά
μέτρα που προμηθεύτηκαν
το 2019 οι δύο χώρες από
τη Ρωσία ενδέχεται να
περιοριστούν κατά 40% με
45%. Κι αν μάλιστα ο
χειμώνας είναι σχετικά
θερμός ή συνεχιστεί επ΄
αόριστον το λοκντάουν
τότε η ζήτηση για αέριο
της Gazprom δεν
αποκλείεται να μειωθεί
στο 50%.
Αντρέι Γκουρκόφ
Επιμέλεια: Στέφανος
Γεωργακόπουλος
Deutsche Welle
Greek Finance Forum
Σχόλια Χρηστών
Trading
σε ελληνικές μετοχές μέσω
της Πλατφόρμας Συναλλαγών Plus 500 (Κάντε Click και
Κατεβάστε την μοναδική πλατφόρμα συναλλαγών, χωρίς καμία
οικονομική υποχρέωση, περιλαμβάνει και λογαριασμό "επίδειξης"
- Demo).