| Ειδήσεις - Αναλύσεις | Ο Κυνηγός | Λεωφόρος Αθηνών | "Κουλου - Βάχατα" | +/- | Fundamentalist | Marx - Soros |

 

 
 

Είναι οι λαϊκιστές ιδιαίτερα επιρρεπείς στις πολιτικές γκάφες;

 

Τρίτη, 00:01 - 22/10/2019

 

   Share

 

Περίληψη: 

 

Ορισμένοι από τους ακροδεξιούς λαϊκιστές της Ευρώπης έχουν αρχίσει να παραπαίουν, ο ένας μετά τον άλλο. Καταποντίζονται όχι επειδή οι ψηφοφόροι έχουν απορρίψει τις ιδέες τους, αλλά λόγω των ενοχλητικών σφαλμάτων που απορρέουν από ένα συγκεκριμένο είδος πολιτικής, το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί από νεφελώδη απομονωτισμό και υπερβολική αυτοπεποίθηση.

 

 

--------------------

 

Μετά από μια γρήγορη και φαινομενικά αναπόφευκτη άνοδο, ορισμένοι από τους ακροδεξιούς λαϊκιστές της Ευρώπης έχουν αρχίσει να παραπαίουν, ο ένας μετά τον άλλο. Καταποντίζονται όχι επειδή οι ψηφοφόροι έχουν απορρίψει τις ιδέες τους, αλλά λόγω των ενοχλητικών σφαλμάτων που απορρέουν από ένα συγκεκριμένο είδος πολιτικής, το οποίο μπορεί να χαρακτηριστεί από νεφελώδη απομονωτισμό και υπερβολική αυτοπεποίθηση.

 

Στην Αυστρία, ο αντικαγκελάριος Heinz-Christian Strache βιντεοσκοπήθηκε να υπόσχεται κρατικές συμβάσεις σε αντάλλαγμα για δωρεές [πολιτικών] εκστρατειών, σε μια γυναίκα για την οποία πίστευε ότι ήταν ανιψιά ενός Ρώσου ολιγάρχη. Ως αποτέλεσμα, ο Strache και το ακροδεξιό του Κόμμα της Ελευθερίας βγήκαν από την κυβέρνηση τον Μάιο και είδαν το μερίδιο ψήφου τους να μειώνεται κατά περισσότερο από ένα τρίτο στις επόμενες εκλογές. Στην Ιταλία, ο Matteo Salvini, ο ηγέτης της εθνικιστικής Lega, προσπάθησε να επιβάλει εκλογές τον Αύγουστο που σκέφθηκε ότι θα κερδίσει. Αλλά ο πρώην εταίρος του συνασπισμού, το λαϊκιστικό Κίνημα Πέντε Αστέρων, εκμεταλλεύθηκε την συγκυρία για να δημιουργήσει μια εναλλακτική συμμαχία με το κεντροαριστερό κόμμα της Ιταλίας, και ο Σαλβίνι κατέληξε στην αντιπολίτευση. Και στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον επέλεξε μια υψηλού κινδύνου στρατηγική επιδίωξης του Brexit με κάθε τρόπο -μόνο για να υποφέρει εξευτελιστικές ήττες στο Κοινοβούλιο και στα δικαστήρια. Αν και εξασφάλισε μια συμφωνία- έκπληξη της τελευταίας στιγμής [1] με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ίσως δεν μπορέσει να την πουλήσει στο δικό του Κοινοβούλιο. Εάν δεν το πράξει, θα θέσει υπό αμφισβήτηση την πολιτική επιβίωσή του.

 

Ο Μπόρις Τζόνσον βγαίνει το γραφείο του στην Downing Street στο Λονδίνο, τον Οκτώβριο του 2019. Henry Nicholls / Reuters

------------------------------------------------------------------------

 

Ούτε οι ακραίες ιδέες τους ούτε η δύναμη των αντιπάλων τους έπληξαν αυτούς τους τρεις ηγέτες. Αντίθετα, έπεσαν θύματα της δικής τους ύβρεως [στμ: με την αρχαιοελληνική έννοια] , της ροπής τους σε επικίνδυνα παίγνια και της ψευδούς αίσθησης ότι είναι αήττητοι. Με άλλα λόγια, τα ίδια τα χαρακτηριστικά που προωθούσαν αυτούς τους ηγέτες στην εξουσία -η ικανότητά τους να προβάλλουν ισχύ, να καλλιεργούν μια λατρεία προσωπικότητας και να προσφέρουν απλές απαντήσεις σε σύνθετα προβλήματα –αναμφισβήτητα τους έκαναν να αποσπαστούν από την πραγματικότητα και, τελικά, να πέσουν πάλι με κρότο στην γη.

 

Ο δεξιός λαϊκισμός παραμένει μια ισχυρή δύναμη στην Ευρώπη. Το Κόμμα της Ελευθερίας και η Lega μπορεί να ανακάμψουν. Ο Johnson και οι Brexiteers του θα μπορούσαν να καταλήξουν να έχουν τον τελευταίο λόγο. Όμως, ο απρόσμενος τρόπος με τον οποίο και τα τρία κινήματα έχουν βρεθεί στην άμυνα, υποδεικνύει μια βαθιά τρωτότητα –μια [τρωτότητα] που φαίνεται να κάνει ακροδεξιούς λαϊκιστές ιδιαίτερα επιρρεπείς σε θανατηφόρα λάθη.

 

Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΛΑΪΚΙΣΤΩΝ

 

Πριν από λίγο καιρό, οι δεξιόστροφοι λαϊκιστές φαινόταν έτοιμοι να πάρουν κομμάτι της εξουσίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Κατά την τελευταία δεκαετία, ακροδεξιά κόμματα κατέκτησαν την εξουσία στην Ουγγαρία, την Τσεχική Δημοκρατία και την Πολωνία. Στην συνέχεια, το 2017, το Κόμμα της Ελευθερίας του Strache κέρδισε το 26% των ψήφων στην Αυστρία και έγινε ο δευτερεύων συνεργάτης σε μια κυβέρνηση συνασπισμού με το δεξιό Αυστριακό Λαϊκό Κόμμα.

 

Όπως και οι άλλοι ακροδεξιοί λαϊκιστές, το Κόμμα της Ελευθερίας έκανε προεκλογική καμπάνια με το μήνυμα «εμείς» έναντι «αυτών», τοποθετώντας τον εαυτό του ως τον μόνο νομιμοποιημένο υποστηρικτή του λαού σε μια εξαιρετικά εξατομικευμένη εκστρατεία επικεντρωμένη στον Strache. Οι Αυστριακοί, στο αφήγημα του κόμματος, ήταν ομοιογενείς, αγνοί, παραδοσιακοί και σκληρά εργαζόμενοι -και υπό επίθεση από τους μετανάστες. Μόλις ανέλαβε καθήκοντα, το Κόμμα της Ελευθερίας εργάστηκε με το Αυστριακό Λαϊκό Κόμμα για να προωθήσει αυστηρότερες πολιτικές μετανάστευσης και μέτρα που περιορίζουν την πρόσβαση στις κοινωνικές παροχές για μειονότητες και μετανάστες. Επιδίωξε επίσης να αποδυναμώσει τον κρατικό τηλεοπτικό σταθμό και να δημιουργήσει μια ισχυρή πλατφόρμα social media που θα επέτρεπε στο κόμμα να παρακάμψει τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Αυτή η στρατηγική των social media, η οποία επικεντρώθηκε εξ ολοκλήρου στον Strache, δημιούργησε μια φούσκα παραπληροφόρησης, στην οποία πολλές από τις απόψεις που προωθήθηκαν από το κόμμα άγγιξαν τα όρια των θεωριών συνωμοσίας. Σε αυτό το εναλλακτικό σύμπαν, ο Strache σκιαγραφήθηκε ως ο σωτήρας της Αυστρίας, το μόνο πράγμα που στεκόταν ανάμεσα σε ένα καθαρό, παραδοσιακό έθνος και μια εχθρική ξένη εισβολή.

 

Η άνοδος της Lega στην Ιταλία ακολούθησε παρόμοιο σενάριο. Το κόμμα «καβάλησε» ένα κύμα αντίδρασης κατά του κατεστημένου [φτάνοντας] στην δεύτερη θέση στις εκλογές του 2018, συνασπιζόμενο με το λαϊκιστικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων στην κυβέρνηση. Ονομαστικά ο δευτερεύων εταίρος, η Lega επισκίασε γρήγορα τον εταίρο της στον συνασπισμό, ενισχυμένη από τις σκληρές αντιμεταναστευτικές πολιτικές και το εθνικιστικό σλόγκαν της «Πρώτα οι Ιταλοί!». Ο Σαλβίνι, ο οποίος έγινε υπουργός Εσωτερικών και αναπληρωτής πρωθυπουργός, αυτο-τοποθετήθηκε ως ο πραγματικός υποστηρικτής του λαού. Η σκληρή και πολεμική ρητορική του, σε συνδυασμό με τις απροκάλυπτα εθνικιστικές πολιτικές του, τον έκαναν γρήγορα το ηγετικό πρόσωπο στον συνασπισμό. Μέχρι την στιγμή που ανέτρεψε την κυβέρνηση τον Αύγουστο, φαινόταν πεπεισμένος για κάποια εκλογική νίκη -και προφανώς ξέχασε την εσωτερική λειτουργία της ιταλικής κοινοβουλευτικής πολιτικής.

 

Ομοίως, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ήταν η ηχηρή υπερβολική αυτοπεποίθηση του Τζόνσον και η απατηλή -ή ίσως κυνική- αισιοδοξία ότι η Βρετανία θα μπορούσε να ξαναζήσει τις αλκυονίδες μέρες της με το να φύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση που τον ώθησε στον αριθμό 10 της Downing Street. Φαινόταν αποφασισμένος να «καβαλήσει» το δημοψήφισμα του Brexit μέχρι το γραφείο του πρωθυπουργού το 2016, αλλά έπαιξε άσχημα τα χαρτιά του και έχασε από την Theresa May, η οποία προσπάθησε και απέτυχε να σφυρηλατήσει μια συμφωνία αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά ακόμα και μετά από τρία χρόνια χάους και αβεβαιότητας για τα οποία είναι εν μέρει υπεύθυνος, ο Τζόνσον κατάφερε να απεικονίσει τον εαυτό του ως τον μόνο Τόρι που μπορεί να σώσει την Βρετανία από αυτό το χάος.

 

ΕΝΑ ΜΟΙΡΑΙΟ ΕΛΑΤΤΩΜΑ

 

Οι άλλοτε ανερχόμενοι λαϊκιστές έχουν πέσει στην Αυστρία και την Ιταλία, και μπορεί να πέφτουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι συγκεκριμένες συνθήκες διαφέρουν σε κάθε περίπτωση, αλλά τα κοινά στοιχεία λένε κάτι. Στην Ιταλία, το παίγνιο του Σαλβίνι να εξαναγκάσει πρόωρες εκλογές παρακινήθηκε, χωρίς αμφιβολία, από τα ανοδικά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις και την υπερβολική εμπιστοσύνη που ενέπνευσαν. Η πτώση του Strache ήταν εξίσου προϊόν ύβρεως. Ο Strache, βολεμένος σε μια φούσκα social media που έφτιαξε το κόμμα του, και πεπεισμένος για το δικό του αήττητο, έπεσε στον πειρασμό να κάνει μια εξαιρετικά θρασεία πράξη: Να προσφέρει επικερδή κρατικά συμβόλαια ως αντάλλαγμα για πολιτική στήριξη. Αλλά η θρασύτητά του δεν τελείωσε εκεί. Πέντε μήνες αφότου αναγκάστηκε [να αποχωρήσει] από το αξίωμα, στις παραμονές των εκλογών του περασμένου μήνα, προέκυψαν νέες λεπτομέρειες σχετικά με τον πλούσιο λογαριασμό δαπανών του και τον τρόπο ζωής του [ως σαν να ήταν] της υψηλής κοινωνίας. Εν μέρει εξαιτίας αυτών των αποκαλύψεων, η υποστήριξη για το Κόμμα της Ελευθερίας έπεσε από το 26% των ψήφων το 2017 στο 16,2%. Οι συνομιλίες για τον σχηματισμό ενός συνασπισμού συνεχίζονται, αλλά το Κόμμα της Ελευθερίας κατατρώγεται από εσωτερικές διαμάχες και είναι απίθανο να καταλήξει πάλι στην κυβέρνηση.

 

Επειδή τόσο η Αυστρία όσο και η Ιταλία διαθέτουν ισχυρούς, ανθεκτικούς δημοκρατικούς θεσμούς, ο Στράχε, ο Σαλβίνι και τα κόμματα τους δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν από τις διαβόητες γκάφες τους. Το ίδιο δεν ισχύει, για παράδειγμα, στην Ουγγαρία και την Πολωνία, όπου οι συνεχείς δεξιόστροφες επιθέσεις στον Τύπο και τα δικαστήρια κατάφεραν να αποδυναμώσουν τα θεσμικά όργανα -αφήνοντας τα ακροδεξιά κόμματα αχαλίνωτα. Αλλά στην Αυστρία, τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης αποδείχθηκαν ισχυρά και αποτελεσματικά. Η κάλυψη της συζήτησης μεταξύ του Strache και της γυναίκας που ισχυριζόταν ότι είναι ανιψιά ενός Ρώσου ολιγάρχη έριξε αμέσως την κυβέρνηση σε κρίση και τελικά προκάλεσε ποινικές έρευνες. Στην Ιταλία, οι πράξεις του Salvini δεν ήταν παράνομες, αλλά το κοινοβουλευτικό σύστημα της χώρας λειτούργησε όπως έπρεπε, επιτρέποντας σε έναν συνασπισμό άλλων κομμάτων να ξεπεράσει τον επίδοξο αυταρχικό, αν και με έναν εύθραυστο συνασπισμό λαϊκιστικών και σοσιαλδημοκρατικών δυνάμεων.

 

Οι ανθεκτικοί θεσμοί στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσαν να κάνουν τον Τζόνσον να είναι ο πρωθυπουργός της χώρας με την μικρότερη θητεία. Ο Johnson «καβάλησε» την λαϊκιστική εκστρατεία Brexit -μαζί με μια αίσθηση δικαιώματος που έχουν τα αγόρια των καλών σχολείων- μέχρι την κορυφή της βρετανικής εξουσίας. Όταν έφτασε εκεί, προσπάθησε να ανοίξει δρόμο από μια μη-συμφωνία Brexit με την αναστολή [της λειτουργίας] του Κοινοβουλίου. Η προσπάθεια απέτυχε θεαματικά -τουλάχιστον για την ώρα. Το Κοινοβούλιο ανάγκασε τον Johnson να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση να παρατείνει την προθεσμία του Brexit˙ μερικά από τα μέλη του κόμματός του τον έχουν εγκαταλείψει˙ και το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε παράνομες τις ενέργειές του. Προς το παρόν, οι βρετανικοί θεσμοί φαίνεται να κρατούν συνεκτικό το πολιτικό σύστημα της χώρας. Αλλά το προηγούμενο [που έχει δημιουργηθεί] είναι επικίνδυνο, κάτι που υποδηλώνει ότι οι μη λογοδοτούντες εμπειρογνώμονες ενδέχεται να συνεχίσουν να λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις για την χώρα-κάτι που θα μπορούσε να διαβρώσει τον βρετανικό δημοκρατικό πολιτισμό με την πάροδο του χρόνου.

 

Στο DNA των ακροδεξιών λαϊκιστών, φαίνεται ότι υπάρχει ένα σχέδιο για την καταστροφή τους. Οι αντίπαλοι του νέου λαϊκισμού θα μπορούσαν να πάρουν κουράγιο από την παρατήρηση αυτή. Μια νοοτροπία του τύπου «εμείς ή αυτοί» παράγει απομονωτισμό, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε κακή πληροφόρηση, υπερβολική αυτοπεποίθηση και εσφαλμένες εκτιμήσεις. Η περιφρόνηση [προς τους νόμους] κάποιου [που είναι] αουτσάιντερ μπορεί να δελεάσει έναν αδίστακτο ηγέτη να παρακάμψει τους θεσμούς που ίσως στην συνέχεια να είναι κρίσιμοι στην πτώση του, ειδικά όταν αυτοί οι θεσμοί είναι αρκετά ισχυροί για να αντιμετωπίσουν μια λαϊκιστική επίθεση. Ομοίως, τα social media θα μπορούσαν να επιτρέψουν σε έναν ηγέτη να διαδώσει τα δικά του «γεγονότα», αλλά δημιουργούν επίσης ένα εναλλακτικό σύμπαν στο οποίο μπορεί να μπει στον πειρασμό να πιστέψει. Η αίσθηση του ιστορικού αναπόφευκτου που έχει κάποιος για τον εαυτό του είναι ο ίδιος ο ορισμός της ύβρεως, η οποία είναι ο ίδια προάγγελος της ατίμωσης.

 

Οι ακροδεξιοί λαϊκιστές απέχουν ακόμη πολύ από το να εξαφανιστούν, ακόμα κι αν τέτοιοι ηγέτες είναι πιο πιθανό από τους άλλους πολιτικούς να υποκύψουν σε αυτοπροκληθέντα πλήγματα. Στο κάτω-κάτω, είναι ευκολότερο να πυροδοτήσεις ένα πλήθος με το «Πάρτε την Βρετανία πίσω» (“Take Britain back”) ή με το «Πρώτα οι Ιταλοί!» παρά με το «Επιστροφή στην κανονικότητα». Τουλάχιστον για την ώρα.

 

Ο LUKAS KAELIN είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πρακτικής Φιλοσοφίας/Ηθικής στο Catholic Private University στο Linz, στην Αυστρία.
 

Ο BENJAMIN KAELIN είναι ερευνητικός βοηθός στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης.

 

Foreign Affairs

 

http://www.foreignaffairs.gr/articles/72502/lukas-kaelin-kai-benjamin-kaelin/einai-oi-laikistes-idiaitera-epirrepeis-stis-politikes-gkafes?page=show

 

https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2019-10-17/are-populists-unusually-prone-political-blunders

 

Greek Finance Forum

 

 

Σχόλια Χρηστών

 
 

 

 

 

 
   

   

Plus500

Trading σε ελληνικές μετοχές μέσω της Πλατφόρμας Συναλλαγών Plus 500 (Κάντε Click και Κατεβάστε την μοναδική πλατφόρμα συναλλαγών, χωρίς καμία οικονομική υποχρέωση, περιλαμβάνει και λογαριασμό "επίδειξης" - Demo). 

Λήψη τώρα!

 © 2016-2017 Greek Finance Forum

Αποποίηση Ευθύνης....