| Ειδήσεις - Αναλύσεις | Ο Κυνηγός | Λεωφόρος Αθηνών | "Κουλου - Βάχατα" | +/- | Fundamentalist | Marx - Soros | Start Trading |

 

 
 

Η Σομαλία πρέπει να μάθει να στέκεται μόνη της

 

Δευτέρα, 00:01 - 30/11/2020

 

   Share

 

Περίληψη: 

 

Ούτε η Αιθιοπία ούτε η Σομαλία είναι έτοιμες για βαθύτερη μεταξύ τους εναρμόνιση. Η Αιθιοπία διολισθαίνει προς την αστάθεια και είναι απασχολημένη τόσο με εσωτερικές εθνοτικές συγκρούσεις όσο και με συνοριακές διαφορές με την Σομαλία και την Ερυθραία. Η Σομαλία, από την πλευρά της, είναι πολύ κατακερματισμένη πολιτικά, πολύ εύθραυστη, και απειλείται πολύ από εξτρεμιστές.

 

 

---------------------------------------

 

Τον Μάρτιο του 1977, η Αιθιοπία και η Σομαλία έφτασαν στα πρόθυρα του πολέμου για την περιοχή Ogaden, την οποία αμφότερες διεκδικούσαν. Ο επαναστατικός πρόεδρος της Κούβας, Φιντέλ Κάστρο, έκανε μια απεγνωσμένη εξόρμηση στο Κέρας της Αφρικής με ένα τολμηρό σχέδιο για την διατήρηση της ειρήνης: με την υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης, πρότεινε να συνδυαστούν η Αιθιοπία, η Σομαλία, η Νότια Υεμένη και η «στο-σύντομο-μέλλον-ανεξάρτητη» γαλλική επικράτεια των Afars και των Issas (τώρα το Τζιμπουτί) σε ένα μαρξιστικό-λενινιστικό υπερκράτος που θα ελέγχει την Ερυθρά Θάλασσα και την πολύ σημαντική είσοδο στο κανάλι του Σουέζ. Όχι μόνο η συγχώνευση θα επέλυε τον μακροχρόνιο ανταγωνισμό μεταξύ Αιθιοπίας και Σομαλίας, αλλά θα απελευθέρωνε και το οικονομικό δυναμικό της περιοχής. Ακόμα πιο σημαντικό για το Κρεμλίνο, θα παγίωνε τα πρόσφατα κομμουνιστικά κέρδη και θα έκανε τους Σοβιετικούς την κυρίαρχη εξωτερική δύναμη στο Κέρας της Αφρικής.

 

 

Μέλη του Σομαλικού Εθνικού Στρατού στη Μογκαντίσου, στην Σομαλία, τον Αύγουστο του 2012. Wikimedia Commons
 

-------------------------------------------------------------

 

Η διπλωματία του Κάστρο απέτυχε να κερδίσει υποστήριξη από περιφερειακούς ηγέτες, κυρίως από τον Σομαλό στρατιωτικό ηγέτη Siad Barre, και σύντομα η Σομαλία και η Αιθιοπία κλειδώθηκαν σε έναν βάναυσο πόλεμο. Ωστόσο, η ιδέα ενός ολοκληρωμένου Κέρατος της Αφρικής δεν πέθανε ποτέ. Πάνω από τέσσερις δεκαετίες μετά τον πόλεμο του Ογκάντεν, ο στόχος της περισσότερης πολιτικής και οικονομικής ολοκλήρωσης συνεχίζεται -ιδιαίτερα στην Αιθιοπία, τον περιφερειακό ηγεμόνα, η οποία είναι περίκλειστη και εξαρτάται από τους γείτονές της για πρόσβαση στην θάλασσα. Περιφερειακοί οργανισμοί όπως η Διακυβερνητική Αρχή Ανάπτυξης (Intergovernmental Authority on Development) έχουν επίσης επιδιώξει να προωθήσουν την ολοκλήρωση, όπως έχουν κάνει και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες βλέπουν τους βαθύτερους εμπορικούς δεσμούς και την πολιτική συνεργασία ως προπύργια κατά της αστάθειας και του εξτρεμισμού.

 

Από τότε που ήρθε στην εξουσία το 2018, ο πρωθυπουργός της Αιθιοπίας, Abiy Ahmed, επιτάχυνε το σχέδιο της περιφερειακής ολοκλήρωσης. Έχει σφυρηλατήσει στενότερους δεσμούς με την Σομαλία και με την παλαιότερα αρχι-εχθρό της Αιθιοπίας, την Ερυθραία, υπογράφοντας ακόμη και τριμερή συμφωνία με τους ηγέτες και των δύο χωρών που καθιέρωσε ένα πλαίσιο [1] για συνεργασία πολιτική, οικονομική και στον τομέα της ασφάλειας. Πιο δυσοίωνα, ο Abiy έχει υπονοήσει δημοσίως ότι η οικονομική ολοκλήρωση θα μπορούσε να αποτελέσει το προοίμιο μιας πολιτικής ολοκλήρωσης και τελικά μιας ενιαίας κυβέρνησης και στρατού στο Κέρας της Αφρικής.

Οι προσπάθειες πολιτικής ολοκλήρωσης που έρχονται σε βάρος της κυριαρχίας είναι προορισμένες να προκαλέσουν συγκρούσεις και να καταλήξουν σε αποτυχία. Αλλά ακόμη και οι προσπάθειες οικονομικής ολοκλήρωσης που θα έπρεπε να ωφελήσουν όλα τα [συμβαλλόμενα] μέρη την εποχή της ειρήνης και της σταθερότητας θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν μπούμερανγκ υπό τις τρέχουσες συνθήκες. Θεωρητικά, η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών μεταξύ Αιθιοπίας και Σομαλίας θα πρέπει να μειώσει τις ιστορικές εντάσεις, να ενισχύσει τους οικονομικούς δεσμούς και να προωθήσει την κοινή ανάπτυξη και ευημερία. Ωστόσο, στην πράξη, το να επιτρέπεται μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να εμβαθύνει την αμοιβαία καχυποψία και την χρόνια ανασφάλεια που σακάτεψαν την δημοκρατική ανάπτυξη της Σομαλίας.

 

Με απλά λόγια, ούτε η Αιθιοπία ούτε η Σομαλία είναι έτοιμες για βαθύτερη εναρμόνιση. Η Αιθιοπία διολισθαίνει προς την αστάθεια [2] και είναι απασχολημένη τόσο με εσωτερικές εθνοτικές συγκρούσεις όσο και με συνοριακές διαφορές με την Σομαλία και την Ερυθραία. Η Σομαλία, από την πλευρά της, είναι πολύ κατακερματισμένη πολιτικά, πολύ εύθραυστη, και απειλείται πολύ από εξτρεμιστές για να επωφεληθεί αρκετά από την περιφερειακή ολοκλήρωση αυτή την στιγμή. Και επειδή οι σημερινοί ηγέτες της Σομαλίας έχουν αγκαλιάσει την ατζέντα της εναρμόνισης με την Αιθιοπία χωρίς πολλά στοιχεία από την κοινωνία των πολιτών ή το κοινό, η περαιτέρω εφαρμογή αυτής της ατζέντας θα μπορούσε να εμβαθύνει τις διαιρέσεις αντί να τις θεραπεύσει. Προτού επιδιώξει μεγαλύτερη αλληλεξάρτηση με τους γείτονές της, ως εκ τούτου, η κυβέρνηση της Σομαλίας θα πρέπει να επικεντρωθεί στο να στραφεί ενάντια στην εξτρεμιστική ομάδα ανταρτών al Shabab, να ενισχύσει τις αδύναμες και διχασμένες δομές διακυβέρνησης εγχωρίως και να στηριχθεί στα δημοκρατικά κέρδη που έχουν επιτευχθεί τα τελευταία 20 χρόνια.

 

ΣΠΑΤΑΛΗΜΕΝΗ ΠΡΟΟΔΟΣ

 

Η Σομαλία είναι χρονίως ασταθής επί σχεδόν 30 έτη. Ο εμφύλιος πόλεμος ξεκίνησε το 1991, όταν το αυταρχικό καθεστώς του Μπαρέ κατέρρευσε και έδωσε την θέση του σε φυλετικές συγκρούσεις, οι οποίες τελικά δημιούργησαν μεγάλες περιοχές χωρίς έλεγχο. Αυτά τα εδάφη αποδείχτηκαν το τέλειο μέρος αναπαραγωγής τρομοκρατών, πολλοί από τους οποίους είχαν εκπαιδευτεί στο εξωτερικό, στο Αφγανιστάν και σε άλλες χώρες, οι οποίοι τελικά ίδρυσαν την al Shabab, το πιο επικίνδυνο παρακλάδι της Αλ Κάιντα στην Αφρική.

 

Μέχρι την στιγμή που ορκίστηκα ως πρόεδρος τον Σεπτέμβριο του 2012, η al Shabab είχε τον έλεγχο ευρέων τμημάτων των μεγάλων πόλεων της Σομαλίας. Αλλά με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, η κυβέρνησή μου μπόρεσε να εξοπλίσει και να εκπαιδεύσει τις δυνάμεις ασφαλείας της Σομαλίας για να συμμετάσχουν αποτελεσματικότερα στον αγώνα κατά της Αλ Σαμπάμπ μαζί με τους ειρηνευτές της Αφρικανικής Ένωσης. Μαζί, δημιουργήσαμε ένα τάγμα ειδικών δυνάμεων κατά το μοντέλο του Στρατού των ΗΠΑ. Ονομάζεται «Danab» ή Ταξιαρχία Αστραπή, καταδίωξε την Αλ Σαμπάμπ πίσω από τις εχθρικές γραμμές, διέκοψε τρομοκρατικές επιθέσεις, και εξάλειψε σημαντικούς τρομοκράτες από το πεδίο της μάχης.

 

Αλλά η στρατιωτική πίεση έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Η διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει αυξήσει τις αεροπορικές επιδρομές στην Σομαλία και περισσότερο στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ είναι τώρα τοποθετημένο στην Σομαλία από ό, τι σε οποιαδήποτε άλλη αφρικανική χώρα εκτός από το Τζιμπουτί και τον Νίγηρα. Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες της διοίκησής του, ο Τραμπ σκέφτεται να αποσύρει σχεδόν όλα αυτά τα στρατεύματα. Επιπλέον, η κυβέρνηση της Σομαλίας και οι στρατιωτικοί της εταίροι της Αφρικανικής Ένωσης έχουν επιβραδύνει τον ρυθμό των επιχειρήσεών τους κατά της Αλ Σαμπάμπ και έχασαν ακόμη και τον έλεγχο στρατηγικών περιοχών όπως η κοιλάδα Shabelle και πόλεις κατά μήκος των συνόρων με την Αιθιοπία. Ταυτόχρονα, η al Shabab πραγματοποίησε εκατοντάδες επιθέσεις στην Σομαλία και σε γειτονικές χώρες. Τον Ιανουάριο του 2020, για παράδειγμα, η ομάδα επιτέθηκε [4] στο αεροδρόμιο Manda Bay στην παραλιακή πόλη Lamu της Κένυας, σκοτώνοντας αρκετούς Κενυάτες και Αμερικανούς στρατιώτες.

 

Η Αλ Σαμπάμπ συνεχίζει να διαχειρίζεται ένα παράλληλο σύστημα διακυβέρνησης σε τμήματα της Μογκαντίσου, της πρωτεύουσας, και στη νότια Σομαλία, συμπεριλαμβανομένων εκτάσεων κατά μήκος των συνόρων με την Κένυα και την Αιθιοπία. Για να μπορέσει η Σομαλία να αρχίσει να σκέφτεται την εμβάθυνση των δεσμών της με τους γείτονες και την ελεύθερη κυκλοφορία από τα σύνορά της, θα πρέπει να παγιώσει τον έλεγχο αυτών των συνόρων και άλλων περιοχών που ελέγχονται επί του παρόντος από την al Shabab. Για τον σκοπό αυτό, η κυβέρνηση της Σομαλίας και οι εταίροι της στην Αφρικανική Ένωση θα πρέπει να επιστρέψουν στην επίθεση εναντίον της τρομοκρατικής ομάδας -όχι μόνο για την απελευθέρωση των περιοχών που ελέγχονται από την Αλ Σαμπάμπ, αλλά για να τις κρατήσουν μόνιμα, ώστε η κυβέρνηση να κερδίσει ξανά τις καρδιές και τα μυαλά [των πολιτών].

 

Η διακυβέρνηση τόσο σε πολιτειακό όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο θα πρέπει επίσης να βελτιωθεί πριν προχωρήσει η περιφερειακή ολοκλήρωση. Κατά την διάρκεια της προεδρίας μου, η Σομαλία ξεκίνησε μια περίπλοκη διαδικασία ομοσπονδοποίησης μέσω της οποίας δημιουργήθηκαν τέσσερις περιφερειακές πολιτείες. Μεγάλη πρόοδος σημειώθηκε αρχικά προς την οικοδόμηση κράτους και προς την συμφιλίωση των περιφερειακών και φυλετικών συγκρούσεων. Αλλά σύντομα αφότου ανέλαβε την εξουσία το 2017, η τρέχουσα διοίκηση του προέδρου Mohamed Abdullahi Mohamed διέλυσε την ηγεσία των νεοσυσταθέντων ομοσπονδιακών πολιτειών και εγκατέστησε στην θέση τους συμμάχους της, αποδυναμώνοντας την διαδικασία ομοσπονδοποίησης και πυροδοτώντας συγκρούσεις με τις περιφερειακές κυβερνήσεις.

 

Ελλείψει ισχυρής λειτουργικής σχέσης με τις περιφερειακές κυβερνήσεις, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση συχνά βασίστηκε σε στρατεύματα της Αιθιοπίας που λειτουργούν εκτός της αλυσίδας διοίκησης της Αφρικανικής Ένωσης για να προωθήσει τα πολιτικά συμφέροντά της στις περιφερειακές πολιτείες. Τον Δεκέμβριο του 2018, για παράδειγμα, διέταξε τα στρατεύματα της Αιθιοπίας να συλλάβουν έναν πρώην εκπρόσωπο της Αλ Σαμπάμπ, ο οποίος κατέβαινε στις εκλογές για το κοινοβούλιο στη νεοσύστατη περιφερειακή πολιτεία στα Νοτιοδυτικά. Η σύλληψή του πυροδότησε ημέρες διαμαρτυριών στη νοτιοδυτική πολιτεία, στις οποίες οι ομοσπονδιακές δυνάμεις ασφαλείας αργότερα αντέδρασαν με βίαιη καταστολή. Τέτοιες υπερβάσεις μόνο εμβαθύνουν τις υποψίες και την αντιπάθεια του λαού της Σομαλίας απέναντι στην Αιθιοπία, καθιστώντας πιο δύσκολη τη μελλοντική συνεργασία.

 

Εκτός από την βελτίωση της διακυβέρνησης, η Σομαλία πρέπει να ενισχύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς της πριν επιδιώξει στενότερους δεσμούς με τους γείτονές της. Ένας λόγος για τον οποίο ο εναγκαλισμός της τρέχουσας κυβέρνησης προς τις προσπάθειες της περιφερειακής ολοκλήρωσης έχει αποδειχθεί τόσο αμφισβητούμενος είναι ότι οι απλοί Σομαλοί είχαν πολύ λίγο λόγο στο θέμα. Ενώ οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν συχνά διαβουλευθεί στενά με το κοινοβούλιο και τις περιφερειακές πολιτείες σχετικά με σημαντικά εθνικά ζητήματα, η σημερινή κυβέρνηση ανέτρεψε αυτήν την πολιτική παράδοση λαμβάνοντας μονομερώς αποφάσεις. Για να αρχίσει να επισκευάζει και τελικά να οχυρώσει τους δημοκρατικούς θεσμούς της, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα πρέπει να αποκαταστήσει αυτήν την συμβουλευτική παράδοση.

 

ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΕΣ ΜΟΙΡΕΣ, ΚΟΙΝΟ ΜΕΛΛΟΝ

 

Συνολικά, τα προβλήματα της Σομαλίας με την ασφάλεια και την διακυβέρνηση δεν προοιωνίζονται καλά για την περιφερειακή ολοκλήρωση. Όμως, με την πρόοδο ενάντια στην al Shabab, στην διακυβέρνηση, και προς την δημοκρατία, η χώρα μπορεί να είναι σε θέση να αποκομίσει τα οφέλη των βαθύτερων εμπορικών και οικονομικών δεσμών με τους γείτονές της στο μέλλον. Οι διεθνείς εταίροι της Σομαλίας, ιδίως εκείνοι που βρίσκονται εκτός της άμεσης περιοχής, μπορούν να βοηθήσουν να κινηθεί η Σομαλία προς αυτή την κατεύθυνση.

 

Κατά την διάρκεια της προεδρίας μου, οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριξαν την κυβέρνηση της Σομαλίας όχι μόνο στρατιωτικά αλλά και με την οικοδόμηση κράτους, την συμφιλίωση, και την δημοκρατική διακυβέρνηση. Δυστυχώς, κατά την διάρκεια των τελευταίων τρεισήμισι ετών, το επίκεντρο της σχέσης των δύο χωρών έχει μετατοπιστεί από μια εταιρική σχέση που επικεντρώνεται στον εκδημοκρατισμό και την οικοδόμηση κράτους σε μια [σχέση] που επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στην συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας. Ως αποτέλεσμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αγνοήσει σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών κανόνων στη Μογκαντίσου -συμπεριλαμβανομένης της παρενόχλησης [5] αντιπολιτευόμενων προσώπων και ενός σκληρού πολέμου [6] ενάντια στην ελευθεροτυπία στην Σομαλία. Αυτές οι παραβιάσεις έχουν προκαλέσει την κατάρρευση των σχέσεων μεταξύ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και ορισμένων ομοσπονδιακών πολιτειών, εμποδίζοντας την συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και επιτρέποντας στην αλ Σαμπάμπ να ανασυγκροτηθεί και ακόμη και να επεκτείνει την εμβέλειά της. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να σκεφτούν δύο φορές πριν αποσύρουν τα στρατεύματά τους από την Σομαλία, κάτι που μόνο θα ενθάρρυνε την τρομοκρατική ομάδα. Αλλά θα πρέπει επίσης να αναζωογονήσουν τις ζωτικές μη-ασφάλειας πτυχές που συνδέονται με την Σομαλία, χωρίς τις οποίες η δημοκρατία της χώρας θα συνεχίσει να ατροφεί.

 

Οι μοίρες των Σομαλών και των Αμερικανών είναι αλληλένδετες, όπως αποδεικνύεται από την ακμάζουσα Σομαλική διασπορά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ως αποτέλεσμα, η Ουάσινγκτον έχει έννομο συμφέρον να στηρίξει τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα της Σομαλίας και της ευρύτερης περιοχής του Κέρατος της Αφρικής. Αυτή η σταθερότητα δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς ασφάλεια, δημοκρατία και κράτος δικαίου -ακριβώς οι προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για τη μετατροπή του σχεδίου περιφερειακής ολοκλήρωσης από όνειρο σε πραγματικότητα.

 

Ο HASSAN SHEIKH MOHAMUD υπηρέτησε ως πρόεδρος της Σομαλίας από το 2012 ως το 2017.

 

Foreign Affairs

 

http://www.foreignaffairs.gr/articles/73009/hassan-sheikh-mohamud/i-somalia-prepei-na-mathei-na-steketai-moni-tis?page=show

 

https://www.foreignaffairs.com/articles/africa/2020-11-25/somalia-must-learn-stand-alone

 

Greek Finance Forum

 

 

Σχόλια Χρηστών

 
 
 

 

 

 

 

 
 
   

   

   

Trading σε ελληνικές μετοχές μέσω της Πλατφόρμας Συναλλαγών Plus 500 (Κάντε Click και Κατεβάστε την μοναδική πλατφόρμα συναλλαγών, χωρίς καμία οικονομική υποχρέωση, περιλαμβάνει και λογαριασμό "επίδειξης" - Demo). 

Λήψη τώρα!

 © 2016-2017 Greek Finance Forum

Αποποίηση Ευθύνης....