Τα δημοφιλή και βολικά συστήματα ψηφιακών
εμπορικών πληρωμών που χρησιμοποιούν οι Κινέζοι
καταναλωτές καθημερινά αποτελούν κρίσιμο μέρος
της τεχνολογικά κινητοποιούμενης, αυταρχικής
εποπτείας της Κίνας, που εξυπηρετεί τα σχέδιά
της για αυξημένη διεθνή ισχύ.
----------------------
Σε μια από τις
τελευταίες του πράξεις
ως πρόεδρος, ο Ντόναλντ
Τραμπ εξέδωσε μια
εκτελεστική εντολή για
την απαγόρευση οκτώ
κινεζικών εφαρμογών
λογισμικού,
συμπεριλαμβανομένης της
Alipay, της μεγαλύτερης
εφαρμογής πληρωμών για
κινητά στον κόσμο. Οι
άνθρωποι στην Κίνα, και
όλο και περισσότερο σε
άλλες χώρες,
πραγματοποιούν κάθε
είδους συναλλαγές μέσω
της Alipay και της
WeChat Pay, μιας άλλης
εφαρμογής που
απαγορεύθηκε από την
εντολή του Τραμπ -τα
πάντα, από την πληρωμή
λογαριασμών ηλεκτρικού
ρεύματος έως την αγορά
φαγητού από πωλητές του
δρόμου και μέχρι τις
πολυτελείς μπουτίκ.
Μια αφίσα με τις
κινεζικές διαδικτυακές
υπηρεσίες πληρωμών
WeChat Pay and Alipay,
στο Τορόντο, στον Καναδά,
τον Μάιο του 2017. Mark
Blinch / Reuters s
-------------------------------------
Η απαγόρευση του Trump,
που εκδόθηκε στις 5
Ιανουαρίου, προσπάθησε
να αντιμετωπίσει τις
ανησυχίες ότι αυτές οι
δημοφιλείς κινεζικές
εφαρμογές ενδέχεται να
επιτρέψουν στο Πεκίνο
την πρόσβαση σε
ευαίσθητα δεδομένα
σχετικά με τους
Αμερικανούς. Ωστόσο, η
αναδυόμενη κυριαρχία της
Κίνας στην
χρηματοοικονομική
τεχνολογία, γνωστή και
ως «fintech» [στμ: από
το financial
technology], θέτει ένα
ακόμη πιο θεμελιώδες
πρόβλημα για τις
Ηνωμένες Πολιτείες. Η
Ουάσιγκτον δεν μπορεί να
εμπιστευτεί ότι το
Κινεζικό Κομμουνιστικό
Κόμμα (ΚΚΚ) θα
αξιοποιήσει προς όφελος
όλων την αυξανόμενη
επιρροή του στις
χρηματοπιστωτικές αγορές.
Πιθανότατα, το Πεκίνο θα
χρησιμοποιήσει την
fintech για να καταλάβει
τα υψηλά επίπεδα στο
παγκόσμιο εμπόριο, να
ενισχύσει το κράτος
παρακολουθήσεων, και να
θέσει τις βάσεις για να
αμφισβητήσει το δολάριο
των ΗΠΑ ως το
αποθεματικό νόμισμα του
κόσμου.
Ο ΔΟΥΡΕΙΟΣ ΙΠΠΟΣ ΣΤΟ
ΚΙΝΗΤΟ ΣΟΥ
Οι εφαρμογές (apps)
πληρωμών για κινητά στην
Κίνα ξεκίνησαν ως
διασκεδαστικοί και
εύκολοι τρόποι για να
στέλνονται εορταστικά
δώρα [στμ: παραδοσιακά,
στην Κίνα δίνονται ως
δώρο χρήματα μέσα σε
κόκκινο μικρό φάκελο] σε
οικογένεια και φίλους
κατά την Σεληνιακή
Πρωτοχρονιά, αλλά
γρήγορα εξελίχθηκαν σε
μια τεράστια βιομηχανία.
Εκατομμύρια Κινέζοι
καταναλωτές
χρησιμοποιούν ψηφιακές
τεχνολογίες πληρωμών για
καθημερινές συναλλαγές.
Η ανερχόμενη μεσαία τάξη
της Κίνας έχει
προσπεράσει τις
πιστωτικές κάρτες και
έχει μετακινηθεί
κατευθείαν στις ψηφιακές
πληρωμές, των οποίων ο
όγκος πλέον υπερβαίνει
τα 42 τρισεκατομμύρια
δολάρια ετησίως στην
Κίνα -σχεδόν 150 φορές ο
όγκος των συναλλαγών των
ΗΠΑ σε εφαρμογές όπως το
PayPal και το Venmo.
Η άνοδος των κινεζικών
fintech εταιρειών
απειλεί να ενισχύσει το
πιο ευρύ κράτος
επιτήρησης στον κόσμο. Η
παρακολούθηση δεδομένων
(λεγόμενη data exhaust)
από δισεκατομμύρια
ψηφιακές συναλλαγές
συμπληρώνει τα υπάρχοντα
δεδομένα από την
αναγνώριση προσώπου,
ιστορικά αναζήτησης και
συνδέσεων σε κοινωνικά
δίκτυα, παρέχοντας στο
ΚΚΚ σημάδια χρόνου και
τοποθεσίας GPS, ιστορικά
συναλλαγών, ταξιδιωτικά
αρχεία, στοιχεία
τραπεζικών λογαριασμών,
και πολλά άλλα. Μαζί,
αυτές οι πληροφορίες
επιτρέπουν στις
κινεζικές Αρχές να
παρακολουθούν στενά και
να ελέγχουν συγκεκριμένα
άτομα και κοινότητες
μειώνοντας ή ακυρώνοντας
την πρόσβαση σε
τραπεζικούς λογαριασμούς,
παγώνοντας ταξιδιωτικές
διαδρομές, και
απαγορεύοντας την είσοδο
σε συγκεκριμένες
τοποθεσίες. Δυσοίωνα, οι
χρηματοπιστωτικές Αρχές
στο Χονγκ Κονγκ άρχισαν
πρόσφατα να ζητούν από
τις τράπεζες να
αναφέρουν συναλλαγές [1]
για να βοηθήσουν τις
Αρχές να εντοπίσουν τους
φιλο-δημοκράτες
ακτιβιστές.
Αξιωματούχοι εκτός της
Κίνας κατανοητά
ανησυχούν για το πώς οι
κινεζικές Αρχές μπορούν
να αξιοποιήσουν τα
δεδομένα που παράγονται
από χρήστες στις χώρες
τους. Το Alipay μπορεί
να υπερηφανεύεται για
χρήστες σε περισσότερες
από 110 χώρες. Ο Ινδός
βουλευτής Narendra
Jadhav προειδοποίησε το
2018 ότι εάν οι
κινεζικές εταιρείες
fintech αποκτήσουν
πρόσβαση στα οικονομικά
δεδομένα εκατομμυρίων
Ινδών και ινδικών
εταιρειών, αυτό θα
εκθέσει την Ινδία σε «σοβαρό
γεωπολιτικό κίνδυνο»
[2]. Παρόμοιοι φόβοι
κινητροδότησαν την
εκτελεστική εντολή του
Τραμπ για την απαγόρευση
των Alipay, WeChat Pay
και άλλων κινεζικών
εφαρμογών λογισμικού.
Όμως, η κυριαρχία της
Κίνας στην fintech
υπόσχεται επίσης να
ενισχύσει τις
επεκτατικές φιλοδοξίες
του ΚΚΚ με έναν άλλο
τρόπο, προσδένοντας
άλλες χώρες στην
οικονομία της Κίνας. Οι
κινεζικές εταιρείες
fintech λειτουργούν σαν
ένας γεωοικονομικός
Δούρειος Ίππος. Πρώτα,
οι Alipay και WeChat Pay
-εταιρείες που αποτελούν
το 95% της αγοράς
πληρωμών μέσω κινητών
της Κίνας-
ενσωματώνονται στην
καθημερινή οικονομική
ζωή σε κάποια χώρα.
Έπειτα, με την βοήθεια
αυτής της
χρηματοοικονομικής
υποδομής, αυτές και
άλλες κινεζικές
εταιρείες αποκτούν
άδειες ψηφιακής
τραπεζικής και
επεκτείνονται γρήγορα σε
άλλους τομείς, όπως η
ψηφιακή ασφάλεια, η
καταναλωτική πίστη, τα
εμβάσματα και ο
δανεισμός. Αυτές οι
εταιρείες σύντομα
ενσωματώνονται τόσο πολύ
στην χώρα υποδοχής που
δεν γίνεται πια να
αφαιρεθούν. Για
παράδειγμα, στις αρχές
Δεκεμβρίου, τρεις από
τους τέσσερις νικητές (που
επιλέχθηκαν από ένα
σύνολο 21 αιτούντων)
αδειών ψηφιακής
τραπεζικής στην
Σιγκαπούρη ήταν
κινεζικοί ή
υποστηρίχθηκαν έντονα
από Κινέζους επενδυτές.
Οι ΗΠΑ και άλλες Δυτικές
εταιρείες δεν ήταν
πουθενά, αφήνοντας την
Κίνα με έναν ανοιχτό
πεδίο ανταγωνισμού.
Η προσπάθεια της Κίνας
για ηγεμονία στην
fintech στην Ασία
αποτελεί ένα βήμα προς
έναν ακόμη μεγαλύτερο
στόχο: την επίτευξη
παγκόσμιας κυριαρχίας
στα αποθεματικά
νομίσματα. Το περασμένο
φθινόπωρο, οι αναλυτές
της αμερικανικής
εταιρείας
χρηματοοικονομικών
υπηρεσιών Morgan Stanley
προέβλεπαν [3] ότι το
γουάν θα μπορούσε να
ξεπεράσει το γιεν της
Ιαπωνίας και την
βρετανική λίρα στερλίνα
για να γίνει το τρίτο
μεγαλύτερο αποθεματικό
νόμισμα στον κόσμο έως
το 2030,
αντιπροσωπεύοντας μεταξύ
5% και 10% των
παγκόσμιων
συναλλαγματικών
διαθεσίμων. Το Πεκίνο
αμφισβητεί την κυριαρχία
του αμερικανικού
δολαρίου στη
Νοτιοανατολική Ασία και
σε τμήματα της Αφρικής
καθώς ετοιμάζεται να
λανσάρει, πιθανώς εντός
του επόμενου έτους, ένα
κρατικό ψηφιακό γουάν
[4], το οποίο θα
διευκολύνει τις
συναλλαγές και θα
επιτρέψει επίσης στην
Κίνα να παρακολουθεί
καλύτερα τον τρόπο με
τον οποίο
χρησιμοποιείται το
νόμισμά της.
YUAN ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Οι καταναλωτές και οι
έμποροι σε όλη τη
Νοτιοανατολική Ασία
σύντομα θα μπορούν να
χρησιμοποιούν το ψηφιακό
γουάν στο Alipay και στο
WeChat Pay. Αργότερα, οι
εφαρμογές θα
χρησιμεύσουν ως
διανομείς του ψηφιακού
γουάν, καθώς οι τοπικές
επιχειρήσεις το βρίσκουν
πιο αποτελεσματικό να
χρησιμοποιούν το γουάν
από το δολάριο σε
συναλλαγές με κινεζικές
εταιρείες. Το ΚΚΚ θα
μπορούσε στην συνέχεια
να πιέσει ώστε το
ψηφιακό γουάν να
χρησιμοποιηθεί αντί του
δολαρίου ΗΠΑ από
μεγαλύτερα ιδρύματα και
επιχειρήσεις που
πραγματοποιούν μεγάλες
συναλλαγές, όπως η
πληρωμή τόκων και η
χρηματοδότηση αλυσίδων
εφοδιασμού.
Αυτή η αλλαγή έχει ήδη
ξεκινήσει -ακόμη και
πριν από την κυκλοφορία
του νέου κρατικού
ψηφιακού νομίσματος της
Κίνας. Καθώς το διμερές
εμπόριο μεταξύ της Κίνας
και των χωρών της
Νοτιοανατολικής Ασίας
έχει αυξηθεί τις
τελευταίες δεκαετίες, το
ίδιο έχει κάνει και το
μερίδιο του εμπορίου που
διεξάγεται σε κινεζικό
γουάν, τρώγοντας το
μερίδιο του αμερικανικού
δολαρίου στο διμερές
εμπόριο. Ο Dino Djalal,
ο πρώην πρεσβευτής της
Ινδονησίας στις Ηνωμένες
Πολιτείες, επεσήμανε ότι
το διμερές εμπόριο της
Ινδονησίας με την Κίνα
το 2019 ανήλθε σε 79,4
δισεκατομμύρια δολάρια,
μια δεκαπλάσια αύξηση
από το 2000, καθιστώντας
το «πιο ελκυστικό» για
τις ινδονησιακές
εταιρείες να
χρησιμοποιούν γουάν όταν
συναλλάσσονται με
κινεζικές επιχειρήσεις.
Το μερίδιο του γουάν στο
διμερές εμπόριο μεταξύ
Κίνας και Ινδονησίας
έχει τετραπλασιαστεί τα
τελευταία τέσσερα χρόνια.
Οι χώρες της περιοχής
ενδέχεται σύντομα να
αρχίσουν να αυξάνουν το
μερίδιο του γουάν στα
αποθεματικά τους σε ξένο
νόμισμα. Το παράδειγμα
της Ρωσίας μπορεί να
απεικονίσει το μέλλον
της Νοτιοανατολικής
Ασίας από αυτή την άποψη.
Η Ρωσία αύξησε δραματικά
το μερίδιο του γουάν στα
αποθέματά της από πάνω
από 2% το 2018 σε πάνω
από 14% το 2019. Επίσης,
μείωσε το μερίδιό της σε
δολάρια ΗΠΑ από περίπου
30% σε περίπου 10% κατά
την ίδια περίοδο. Το
μερίδιο του δολαρίου σε
εμπορικούς
διακανονισμούς μεταξύ
Κίνας και Ρωσίας
μειώθηκε από 90% το 2016
σε 46%.
Το ψηφιακό γουάν της
Κίνας θα μπορούσε να
διώξει συναλλαγές μακριά
από πλατφόρμες
συναλλαγής χρημάτων που
κυριαρχούν στην Δύση,
όπως το SWIFT, [το οποίο
είναι] ο βασικός
μηχανισμός που διατηρεί
την κυριαρχία του
αμερικανικού δολαρίου
στο παγκόσμιο εμπόριο.
Οι αξιωματούχοι του ΚΚΚ
περιέγραψαν το SWIFT ως
μέσο ώστε οι Ηνωμένες
Πολιτείες να διατηρήσουν
την «παγκόσμια ηγεμονία»
και να αποκομίσουν «τεράστια
κέρδη λόγω της
μονοπωλιακής πλατφόρμας».
Οι Αμερικανοί
αξιωματούχοι πρέπει να
λάβουν σοβαρά υπόψη τους
τις κινέζικες κινήσεις
στον τομέα αυτό. Ο Max
Levchin, συνιδρυτής του
PayPal, πιστεύει ότι εάν
οι Ηνωμένες Πολιτείες
δεν οργανωθούν
αποφασιστικά και δεν
κάνουν μια ψηφιακή
έκδοση του δολαρίου πιο
εύκολα διαθέσιμη, «διατρέχουμε
τον κίνδυνο να αφήσουμε
την Κίνα να γίνει το
ψηφιακό αποθεματικό
νόμισμα του κόσμου». Οι
Ηνωμένες Πολιτείες θα
χάσουν τη μόχλευση και
την επιρροή που έχουν σε
πολλές χώρες εάν [εκείνες]
επιλέγουν όλο και
περισσότερο το γουάν
έναντι του δολαρίου.
ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΣ ΜΙΑ
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ
Οι Ηνωμένες Πολιτείες
πρέπει να πάρουν στα
σοβαρά το ενδεχόμενο να
προσφέρουν σε άλλες
χώρες εναλλακτικές
λύσεις έναντι των
κινεζικών εταιρειών
fintech, αξιοποιώντας
την δύναμη των εταιρειών
τεχνολογίας των ΗΠΑ.
Ωστόσο, αυτές οι
εταιρείες ήταν αργές στο
να εμπλακούν στον
αυξανόμενο ανταγωνισμό
με την Κίνα. Είτε η
Alibaba είτε η Tencent
έχουν επενδύσει σε έναν
από τους 13
τεχνολογικούς μονόκερους
–τις νεοσύστατες
εταιρείες αξίας 1
δισεκατομμυρίου δολαρίων
ή περισσότερο- στη
Νοτιοανατολική Ασία. Το
Facebook και το PayPal,
αντίθετα, επένδυσαν στον
πρώτο τους fintech
παίκτη της
Νοτιοανατολικής Ασίας,
το Gojek, μόλις τον
περασμένο Μάρτιο. Οι
αμερικανικές εταιρείες
όπως το Facebook, η
Google και το PayPal δεν
πρέπει να μείνουν έξω
από τις σημαντικότερες
αναπτυξιακές αγορές του
κόσμου, οι οποίες
βρίσκονται κυρίως στην
περιοχή του
Ινδο-Ειρηνικού. Η
κυβέρνηση των ΗΠΑ, εν τω
μεταξύ, πρέπει να βρει
τρόπους για να
ενθαρρύνει τους
τεχνολογικούς γίγαντές
της να συνεργαστούν με
μη κινεζικές fintech
εταιρείες σε όλο τον
κόσμο. Θα πρέπει επίσης
να δώσει κίνητρα στους
κορυφαίους επενδυτές
επιχειρηματικών
κεφαλαίων των ΗΠΑ να
επενδύσουν με τρόπους
που εξυπηρετούν τα
εθνικά συμφέροντα -όπως
κάνει και η Κίνα. Τελικά,
οι Ηνωμένες Πολιτείες
πρέπει να βοηθήσουν να
παρέχουν στις χώρες μια
εναλλακτική λύση έναντι
της τεχνολογικής
υποταγής στην Κίνα.
Τα δημοφιλή και βολικά
συστήματα ψηφιακών
εμπορικών πληρωμών που
χρησιμοποιούν οι Κινέζοι
καταναλωτές καθημερινά
αποτελούν κρίσιμο μέρος
της τεχνολογικά
κινητοποιούμενης,
αυταρχικής εποπτείας της
Κίνας, την οποία
ονομάζουμε «Sino
Operating System». Μέσω
της fintech, η Κίνα
είναι αποφασισμένη να
στοιχηματίσει μια ακόμη
μεγαλύτερη διεκδίκηση
στην παγκόσμια οικονομία
και να αποκτήσει
μεγαλύτερο έλεγχο στο
παγκόσμιο
χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες
έχουν ακόμη χρόνο να
κυριαρχήσουν σε αυτόν
τον ανταγωνισμό, αλλά η
αποτυχία να δράσουν
σύντομα θα τις αναγκάσει
να παίξουν ένα σκληρό
παιχνίδι για να
προφθάσουν.
Η NADIA SCHADLOW είναι
μέλος του Ινστιτούτου
Hudson και της MITRE
Corporation και
επικεφαλής γεωστρατηγική
σύμβουλος στην Prism
Global Management.
Ο RICHARD KANG είναι
ιδρυτής και CEO της
Prism Global Management.
Trading
σε ελληνικές μετοχές μέσω
της Πλατφόρμας Συναλλαγών Plus 500 (Κάντε Click και
Κατεβάστε την μοναδική πλατφόρμα συναλλαγών, χωρίς καμία
οικονομική υποχρέωση, περιλαμβάνει και λογαριασμό "επίδειξης"
- Demo).