Δευτέρα, 16/09/2019

  Tweet

Ο κ. Σκυλακάκης διαβεβαίωσε ότι θα επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019.

Πρωτογενές πλεόνασμα 2,9 δισ. ευρώ στο οκτάμηνο 

Έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1.591 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 4.976 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2019, για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 και ελλείμματος 2.677 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018 παρουσιάζεται για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, τα οποία ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών.

Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2.903 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 272 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 1.124 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 33.127 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.421 εκατ. ευρώ ή 7,9 %  έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019. 

Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στα κάτωθι γεγονότα:

Είσπραξη ποσού 1.119  εκατ. ευρώ που αφορά στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί στο έτος 2018.

Είσπραξη ποσού 644 εκατ. ευρώ από ANFAs τον Μάιο 2019 που δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2019.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 36.107 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.739 εκατ. ευρώ ή 8,2% έναντι του στόχου.

Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.980 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 319 εκατ. ευρώ από το στόχο (2.661 εκατ. ευρώ). 

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.521  εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 38 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.539 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 287 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5.007 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηναίου στόχου κατά 354 εκατ. ευρώ. 

Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 374 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 285 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Οι επιστροφές εσόδων του Αυγούστου 2019 ανήλθαν σε 468 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 66 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (402 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου -  Αυγούστου 2019 ανήλθαν στα 34.718 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 965 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (35.683 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:

α) η μειωμένη δαπάνη τόκων, έναντι του στόχου κατά 205 εκατ. ευρώ,
 

β) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 380 εκατ. ευρώ και
 

γ) οι μικρότερες έναντι του στόχου, πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 251 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με την μεθοδολογία ESA το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές. 

Μειωτικά έναντι του στόχου λειτούργησε και η πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ, που είχε προβλεφθεί προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018 σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή). Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν έως και τον Αύγουστο του 2019 και αφορούν σε υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018, ήταν ύψους 326 εκατ. ευρώ (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης στη γραμμή "Παροχές σε εργαζόμενους"). 

Αντίθετα, αυξητικά έναντι του στόχου λειτούργησε η μεταβίβαση στον ΕΦΚΑ 971 εκατ. ευρώ για την χορήγηση της 13ης σύνταξης.

Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά την διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 928 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω: 

α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 874 εκατ. ευρώ κυρίως για την χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων τα οποία πλέον εμφανίζονται στις "Μεταβιβάσεις", ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία "Κοινωνικές Παροχές", 
 

β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 693 εκατ. ευρώ και 
 

γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 523 εκατ. ευρώ.
 

Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 826 εκατ. ευρώ. 

Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4.262 εκατ. ευρώ μειωμένο κατά 338 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, με κυριότερη αιτία την υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 217 εκατ. ευρώ.

Αύξηση ορίων ηλικίας και δουλειά μετά τη σύνταξη για να «σωθεί» το ασφαλιστικό

Μεγάλες ανατροπές στο Ασφαλιστικό τα επόμενα χρόνια, οι οποίες θα περιλαμβάνουν περαιτέρω αύξηση των ορίων ηλικίας και κλείσιμο των παραθύρων για πρόωρη συνταξιοδότηση, φωτογραφίζει για τα περισσότερα κράτη-μέλη του ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) με νέα έκθεσή του. Μάλιστα, συνιστά να δοθούν στους εργαζομένους κίνητρα ώστε να συνεχίσουν να δουλεύουν ακόμα και μετά τη συμπλήρωση των προβλεπόμενων ορίων ηλικίας.

Ο ΟΟΣΑ τονίζει ότι η αύξηση του προσδόκιμου ζωής θα θέσει σε δοκιμασία τις αντοχές του ασφαλιστικού συστήματος σε πολλές χώρες, κάνοντας ειδική αναφορά στην Ελλάδα, όπου η αναλογία μεταξύ εργαζομένων και συνταξιούχων θα επιδεινωθεί σημαντικά έως το 2050. Η χώρα μας καλείται παράλληλα να αντιμετωπίσει τη δημογραφική πρόκληση εξαιτίας της υπογεννητικότητας και της διαρροής εγκεφάλων (brain drain) στα χρόνια των μνημονίων.

Η έκθεση του διεθνούς οργανισμού που παρουσιάζει το «business stories» έχει τίτλο «Δουλεύοντας καλύτερα σε συνάρτηση με την ηλικία» (Working Better with Age). Από αυτή προκύπτει ότι σε πολλές χώρες τα όρια ηλικίας εξακολουθούν να είναι χαμηλότερα σε σύγκριση με πριν από 30 χρόνια, άρα υπάρχει περιθώριο αύξησής τους. Ο βασικός λόγος για να αυξηθούν είναι ότι ο αριθμός των ατόμων άνω των 50 ετών που θα βρίσκονται εκτός του εργατικού δυναμικού και θα χρειάζεται να υποστηρίζονται από όσους εργάζονται μπορεί να αυξηθεί από τα 42 άτομα ανά 100 εργαζομένους το 2008 σε 58 άτομα ανά 100 εργαζομένους το 2050, καταγράφοντας αύξηση περίπου κατά 40%. Οι αναλυτές του ΟΟΣΑ υπογραμμίζουν ότι η αναλογία θα είναι ακόμη χειρότερη σε χώρες «όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Πολωνία, όπου ο αριθμός των μεγαλύτερης ηλικίας ατόμων που θα βρίσκονται εκτός εργατικού δυναμικού μπορεί να είναι σχεδόν ίσος ή ακόμα και μεγαλύτερος από τον αριθμό των εργαζομένων έως το 2050».

Για να αντιμετωπιστεί η δυσοίωνη αυτή προβολή, η έκθεση προτείνει να περιοριστούν σημαντικά τα παράθυρα πρόωρης συνταξιοδότησης και προσθέτει: «Επτά χώρες του ΟΟΣΑ (Αυστραλία, Δανία, Ελλάδα, Ισραήλ, Ιαπωνία, Κορέα και Ισπανία) θέτουν περιορισμούς στα έσοδα μετά τη συνταξιοδότηση, καθώς οι συντάξεις μειώνονται αν τα έσοδα από άλλες πηγές ξεπεράσουν κάποιο όριο… Η άρση τέτοιων εμποδίων είναι σημαντική προκειμένου να γίνει ελκυστικός ο συνδυασμός εργασίας και σύνταξης για τους περισσότερους ή όλους τους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας».

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η μέση ηλικία συνταξιοδότησης στην Ελλάδα διαμορφωνόταν το 2018 κοντά στα 62 έτη και θα παραμείνει κάτω από τα 65 έτη για τους 20χρονους που εισήλθαν στην αγορά εργασίας το 2016, ενώ οι αντίστοιχοι μέσοι όροι στα 36 κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ διαμορφώνονται στα 64,2 και τα 66 έτη. Μάλιστα, στη Δανία, στην Ιταλία και την Ολλανδία η μελλοντική ηλικία συνταξιοδότησης θα ξεπεράσει τα 70 έτη.

Η έκθεση υποστηρίζει ότι «πρέπει να προωθηθούν περισσότερες και καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης σε μεγαλύτερη ηλικία προκειμένου να προστατευτούν το επίπεδο διαβίωσης και η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών». Προς αυτή την κατεύθυνση, καλεί τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε:

1. Επιβράβευση της απασχόλησης σε μεγαλύτερη ηλικία μέσω: (α) της διασφάλισης ότι το ασφαλιστικό σύστημα ενθαρρύνει και ανταμείβει την επιμήκυνση της παραμονής στην αγορά εργασίας σε συνάρτηση με το αυξημένο προσδόκιμο ζωής, (β) του περιορισμού των παραθύρων πρόωρης συνταξιοδότησης που επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό, και (γ) της διασφάλισης ότι τα κοινωνικά επιδόματα αξιοποιούνται για τη στήριξη εκείνων που δεν μπορούν να εργαστούν ή αναζητούν δουλειά, αντί για την υποστήριξη καθεστώτων πρόωρης συνταξιοδότησης.

2. Ενθάρρυνση των εργοδοτών να κρατούν και να προσλαμβάνουν εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας.

3. Βελτίωση της διά βίου εκπαίδευσης, της αναγνώρισης δεξιοτήτων και των συνθηκών απασχόλησης σε όλες τις ηλικίες, σε συνδυασμό με την παροχή αποτελεσματικής βοήθειας σε εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας που έχασαν τη δουλειά τους ή επιθυμούν να αλλάξουν αντικείμενο.

Αρνητικά επιτόκια

Μία ακόμη βόμβα στα θεμέλια των δημόσιων συνταξιοδοτικών συστημάτων είναι, σύμφωνα με τους αναλυτές, τα αρνητικά επιτόκια που κυριαρχούν πλέον όχι μόνο στα κρατικά, αλλά και στα εταιρικά ομόλογα της Ευρωζώνης.

Τα ασφαλιστικά ταμεία αναζητώντας ασφαλείς τοποθετήσεις αγοράζουν ομόλογα με επενδυτική βαθμίδα, τα οποία όμως έχουν αρνητική απόδοση, δηλαδή στη λήξη τους όχι μόνο δεν δίνουν τόκους, αλλά ροκανίζουν και μέρος του αρχικού κεφαλαίου. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι τα Ταμεία θα αναγκαστούν να στραφούν προς την αγορά μετοχών, αλλά έτσι θα αυξηθεί σημαντικά το ρίσκο.