| Ειδήσεις - Αναλύσεις | Ο Κυνηγός | Λεωφόρος Αθηνών | "Κουλου - Βάχατα" | +/- | Fundamentalist | Marx - Soros |

 

 
 

Φασαρίες στον Μεκόνγκ

 

Τετάρτη, 00:01 - 13/11/2019

 

   Share

 

Περίληψη: 

 

Το Λάος σχεδιάζει να κατασκευάσει στον ποταμό Μεκόνγκ σχεδόν εκατό φράγματα έως το 2020, πολλά με άμεση χρηματοδότηση και υποστήριξη από την Κίνα, σε μια προσπάθεια να γίνει «η μπαταρία της Ασίας», εξάγοντας τα δύο τρίτα της ενέργειας που θα παράγει από τα νερά. Αλλά τα φράγματα απειλούν να πνίξουν το ήδη επιβαρυμένο ποτάμι.

 

 

---------------------

 

Στις 29 Οκτωβρίου, το Λάος παρουσίασε ένα νέο φράγμα στο βόρειο τμήμα της χώρας. Το [παραγωγής] 1,3 gigawatt φράγμα Xayaburi βρίσκεται στον ποταμό Mekong, ο οποίος ρέει κατά μήκος της χώρας. Το Λάος σχεδιάζει να κατασκευάσει σχεδόν εκατό [φράγματα] έως το 2020 -πολλά με άμεση χρηματοδότηση και υποστήριξη από την Κίνα- σε μια προσπάθεια να γίνει «η μπαταρία της Ασίας», εξάγοντας τα δύο τρίτα της ενέργειας που θα παράγει από τα νερά. Αλλά τα φράγματα απειλούν να πνίξουν το ήδη επιβαρυμένο ποτάμι. Καθώς το φράγμα Xayaburi άρχισε να λειτουργεί, τα επίπεδα νερού στον Mekong βυθίστηκαν στο 1,5 μέτρο, το χαμηλότερο επίπεδο σε έναν αιώνα. Αναφορές προέκυψαν από την γειτονική Ταϊλάνδη για αμμοχάλικα που κατέβαιναν στην υδάτινη οδό και για κανάλια που στέγνωναν.

 

 

Ο τόπος ενός φράγματος σε έναν παραπόταμο του Μεκόνγκ στο βόρειο Λάος, τον Δεκέμβριο του 2018. Sergey Ponomarev / The New York Times / Redux
 

----------------------------------------------------

 

Ο ποταμός Μεκόνγκ είναι μια ουσιώδης αρτηρία στη Νοτιοανατολική Ασία. Οι συνθήκες που επηρεάζουν τα ύδατά του εξαπλώνονται προς την περιοχή συνολικά και τα φράγματα του Λάος είναι μόνο ένας από τους παράγοντες που πιέζουν τώρα στο οικοσύστημα του ποταμού. Ο Μεκόνγκ διέρχεται από έξι έθνη, από το θιβετιανό οροπέδιο μέχρι την Θάλασσα της Νότιας Κίνας και είναι η πιο παραγωγική εσωτερική αλιεία στον κόσμο, η οποία εκτιμάται στα 17 δισεκατομμύρια δολάρια αξίας ετησίως. Περίπου 60 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν στην λεκάνη του Μεκόνγκ και το 80% [2] από αυτούς εξαρτώνται από το ποτάμι για τα τρόφιμά τους ή τα προς το ζην.

 

Η αλλαγή του κλίματος αποτελεί ήδη μια σημαντική και αυξανόμενη απειλή για την ζωή και τα μέσα διαβίωσης στον ποταμό. Σύμφωνα με μερικές μελέτες, τα δύο τρίτα των παγετώνων των Ιμαλαΐων που τροφοδοτούν τον Μεκόνγκ θα μπορούσαν να εξαφανιστούν μέχρι τα τέλη του αιώνα. Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι η μεταβαλλόμενη διαδρομή των τροπικών κυκλώνων [3] αλλάζει αμετάκλητα την λεκάνη [απορροής] του Μεκόνγκ: Με τα διαταραγμένα μοτίβα βροχοπτώσεων, η περιοχή είναι πιο επιρρεπής στην ξηρασία. Η μεταβολή των κλιματολογικών προτύπων επιδεινώνει άλλα προβλήματα στον ποταμό, όπως η απώλεια ιζημάτων, η αυξημένη αλατότητα και η διάβρωση στις όχθες του ποταμού.

 

Η επιθετική ανάπτυξη υποδομών στον Μεκόνγκ θα επιδεινώσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Αλλά η Κίνα έχει πολλά τέτοια σχέδια στο μυαλό της. Μέσα στα σύνορά της, η Κίνα έχει ήδη κατασκευάσει τουλάχιστον δέκα μεγάλα φράγματα στον κύριο κορμό του ποταμού. Τα φράγματα αυτά έχουν αρχίσει να επηρεάζουν αρνητικά την αλιεία, τις όχθες του ποταμού και τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην κατάντη. Τώρα το Πεκίνο συμβάλλει στην επιτάχυνση της κατασκευής του φράγματος προς τα κάτω στον ποταμό στο Λάος και την Καμπότζη [4], καθιστώντας τον Μεκόνγκ μια σημαντική αρένα για την προβολή των κινεζικών συμφερόντων στη Νοτιοανατολική Ασία.

 

Οι κοινότητες που εξαρτώνται από τον Μεκόνγκ βρίσκονται στα δίχτυα φαινομενικά ανελέητων δυνάμεων: Των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, των γεωπολιτικών φιλοδοξιών της Κίνας και της αδιαφορίας των κυβερνήσεών τους. Απέναντι σε τεράστια εμπόδια, οι κάτοικοι της λεκάνης του Μεκόνγκ αναπτύσσουν τρόπους για να προστατεύσουν τα προς το ζην τους και να περιφρουρήσουν τον ποταμό από την καταστροφή.

 

Η ΚΙΝΑ ΚΟΙΤΑΖΕΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΜΕΚΟΝΓΚ

 

Από το 1995, η Καμπότζη, το Λάος, η Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ συνεργάστηκαν στην διαχείριση του ποταμού και των πόρων του μέσω μιας διακυβερνητικής οργάνωσης που ονομάζεται Επιτροπή Ποταμού Μεκόνγκ (Mekong River Commission, MRC). Τουλάχιστον στην ρητορική τους, τα κράτη μέλη της MRC έχουν υιοθετήσει την αρχή της διαχείρισης του Μεκόνγκ προς το καλύτερο συμφέρον της περιοχής και την οικολογική βιωσιμότητά της. Το 2010, η MRC παρότρυνε για ένα δεκαετές μορατόριουμ [5] για μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα στον ποταμό.

 

Αλλά η MRC δεν έχει την εξουσία για να επιβάλει τις δικές της συστάσεις. Το Λάος, το οποίο είναι φτωχότερο από τους γείτονές του, έχει επιδιώξει να εκκινήσει την ανάπτυξη με την προσέλκυση επενδύσεων, κυρίως από την Κίνα. Οι πληθυνόμενες κατασκευές φραγμάτων στην χώρα είναι μέρος μιας τεράστιας -υποστηριζόμενης από την Κίνα- επέκτασης της υδροηλεκτρικής ενέργειας.

 

Το 2015, η Κίνα εγκαθίδρυσε ένα αντίπαλο της MRC ίδρυμα το οποίο την έχει ήδη επισκιάσει αποτελεσματικά. Το Πλαίσιο Συνεργασίας Lancang-Mekong [6] (Lancang-Mekong Cooperation Framework, LMC), το οποίο περιγράφει εύστοχα ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών, Wang Yi, ως όχι έναν «χώρο συζητήσεων, αλλά μια μπουλντόζα», έχει μια αρμοδιότητα που ξεπερνά τον ποταμό. Συνδέεται με το φιλόδοξο σχέδιο παγκόσμιων υποδομών της Κίνας, το οποίο είναι γνωστό ως η Πρωτοβουλία Belt and Road. Η επένδυση του Πεκίνου στην περιοχή αντανακλά περαιτέρω την επιθυμία δημιουργίας νέων διαδρομών διαμετακόμισης που θα μειώνουν την εξάρτηση της Κίνας από ένα μοναδικό σημείο κορεσμού (chokepoint) της ναυτιλίας -το στενό της Μαλάκκα, που περιπολείται και ελέγχεται από τον Έβδομο Στόλο του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ- για το μεγαλύτερο μέρος των πετρελαϊκών εισαγωγών της.

 

Ως επενδυτής και πιστωτής, η Κίνα ασκεί σημαντικό πολιτικό και οικονομικό έλεγχο στις χώρες του ποταμού Μεκόνγκ. Οι διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν ότι το Λάος διατρέχει υψηλό κίνδυνο δυσπραγίας χρέους [7] χάρη στον δανεισμό του από την Κίνα, με το μερίδιο της πρόβλεψης του δημόσιου χρέους να φτάνει το 70% του ΑΕΠ. Κάθε χρόνο, η διάσκεψη κορυφής των ηγετών της LMC παράγει σημαντικές υποσχέσεις δαπανών: Η Κίνα υποσχέθηκε 12 δισεκατομμύρια δολάρια [8] σε δάνεια και επιχορηγήσεις το 2018. Τα σχέδια υπογραφής περιλαμβάνουν σιδηροδρομικό σταθμό υψηλής ταχύτητας Κίνας-Λάος που θα συνδέσει το Κουνμίνγκ στην επαρχία Yunnan της Κίνας με την Σιγκαπούρη. Η Κίνα υποστηρίζει επίσης την κατασκευή ειδικών οικονομικών ζωνών, όπως η Sihanoukville στην Καμπότζη και η Savan-Seno στο Λάος, τις οποίες πολλοί ντόπιοι θεωρούν σκωπτικά ως κινέζικους θύλακες χαμηλής ηθικής.

 

Τα κράτη κατά μήκος του ποταμού βλέπουν τις αντίπαλες και περιφερειακές δυνάμεις ως αντιστάθμισμα απέναντι στην αύξηση της κινεζικής επιρροής. Χώρες τόσο διαφορετικές όσο η Ιαπωνία, η Ινδία, η Ταϊλάνδη, η Αυστραλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν θέσει σε κίνηση τουλάχιστον 13 ανταγωνιστικές πρωτοβουλίες [9] στην λεκάνη του Μεκόνγκ. Στόχος τους είναι η στήριξη της περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης και, όλο και περισσότερο, η δημιουργία σχεδίων που υποστηρίζουν υψηλότερα διεθνή πρότυπα για την ανάπτυξη υποδομών. Μέχρι στιγμής, όμως, ωχριούν σε σύγκριση με την κλίμακα και την ταχύτητα της επέκτασης της Κίνας στον Μεκόνγκ.

 

 

Αεροφωτογραφία του ποταμού Mekong κατά την διάρκεια μιας σοβαρής ξηρασίας στην Ταϊλάνδη, τον Ιούλιο του 2019. Xinhua News Agency / Eyevine / Redux
 

---------------------------------------------------------------

 

ΜΟΝΟΙ ΤΟΥΣ

 

Όσοι ζουν στην λεκάνη του ποταμού Μεκόνγκ υφίστανται ήδη μια από τις χειρότερες ξηρασίες σε έναν αιώνα. Με τα μεγάλα φράγματα να αναδύονται τα επόμενα χρόνια, αυτές οι κοινότητες είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν περαιτέρω δυσκολίες: Τα επίπεδα των υδάτων θα γίνουν ακανόνιστα, θα υπόκεινται σε ξαφνικές πλημμύρες, και τα ποτάμια οικοσυστήματα θα υποστούν σοβαρές ζημιές. Αλλά εκείνοι οι κάτοικοι που αναλαμβάνουν την υπεράσπιση του περιβάλλοντος, το κάνουν με κίνδυνο να αντιμετωπίσουν την κυβερνητική εχθρότητα.

 

Τα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας έχουν ιστορία στο να στιγματίζουν και να ποινικοποιούν τον περιβαλλοντικό ακτιβισμό. Πέρυσι, ένα τμήμα του εν μέρει χτισμένου φράγματος Xe Pian Xe Namnoy στο Λάος κατέρρευσε, με αποτέλεσμα να προκληθούν σοβαρές πλημμύρες σε πολλά χωριά που σκότωσαν πολλά άτομα. Η κυβέρνηση του Λάος απάντησε με την καταστολή [10] σε δημοσιογράφους. Την ίδια χρονιά, στο Βιετνάμ, μια χημική διαρροή σκότωσε τεράστιο αριθμό ψαριών, οδηγώντας τους ψαράδες να διαμαρτυρηθούν. Ένα βιετναμέζικο δικαστήριο καταδίκασε τον μπλόγκερ Hoang Duc Binh [11] σε 14 χρόνια φυλάκισης επειδή μετέδωσε ζωντανά στο διαδίκτυο την δράση τους. Στην βορειοανατολική Καμπότζη, οι στρατιώτες σκότωσαν τρεις «υπερασπιστές των δασών» [12] -έναν εργάτη διατήρησης, έναν δασοφύλακα και έναν στρατιωτικό αστυνομικό- το 2018, σε εμφανή αντίποινα για την κατάσχεση του εξοπλισμού που ανήκε σε παράνομους υλοτόμους, οι οποίοι περνούσαν λαθραία ξυλεία στο Βιετνάμ σε συμπαιγνία με τις δυνάμεις ασφαλείας.

 

Στις όχθες του Μεκόνγκ στην βόρεια Ταϊλάνδη το περασμένο φθινόπωρο, μια ακτιβίστρια μού είπε ότι είχε χάσει κάθε ελπίδα ότι ο ποταμός θα σωθεί. Η ίδια και οι κάτοικοι της περιοχής έβλεπαν ήδη τμήματα του ποταμού να έχουν υποστεί ανεπανόρθωτη βλάβη από εκρήξεις για εκβάθυνση [13] για την εμπορική ναυτιλία˙ οι χωρικοί παρακολουθούσαν καθώς απροσδόκητες απελευθερώσεις ύδατος [14] από κινέζικα φράγματα παρέσερναν τους εποχιακούς παρόχθιους κήπους. Αντ' αυτού, ο αγώνας της είχε γίνει ένας [αγώνας] για αξιοπρέπεια: «Για να πω τα εγγόνια μου ότι αγωνίστηκα για το μέλλον τους».

 

ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

 

Στις όχθες του Μεκόνγκ, κοντά στην Chiang Khong στην βόρεια Ταϊλάνδη, επισκέφθηκα την τοποθεσία μιας προτεινόμενης ειδικής [15] οικονομικής ζώνης -που τώρα απορρίφθηκε μετά από μια τοπική κατακραυγή. Εάν κατασκευαζόταν, η ανάπτυξη θα είχε καταστρέψει μια περιοχή υγροτόπων που χρησιμοποιείται ακόμα ως μια κοινοτικά διαχειριζόμενη πηγή ψαριών, μπαμπού και άλλων φυσικών πόρων. Οι κάτοικοι δήλωσαν ότι η κυβέρνηση της Ταϊλάνδης και οι προγραμματιστές δεν είχαν συμβουλευτεί τις κοινότητες ούτε διενήργησαν περιβαλλοντικές εκτιμήσεις πριν από την δημιουργία της ζώνης και το καλωσόρισμα πιθανών κινεζικών επενδυτών.

 

Ένα καλύτερο μέλλον για την λεκάνη του Μεκόνγκ μπορεί να βρίσκεται σε άλλες πηγές ενέργειας εκτός από την υδροηλεκτρική. Στην Ταϊλάνδη, παραδείγματος χάριν, ένα καινοτόμο block-chain σύστημα peer-to-peer εμπορικών συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο [16] κατέδειξε την δυνατότητα για τους παραγωγούς ηλιακής ενέργειας να εμπορεύονται πλεονάζουσα ενέργεια σε ολόκληρο το δίκτυο, συμβάλλοντας στη μείωση του ενεργειακού κόστους και στη μεγιστοποίηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στη Μιανμάρ, τα ηλιακά φωτοβολταϊκά μικροδίκτυα συμβάλλουν στην επέκταση της πρόσβασης σε καθαρές πηγές ενέργειας [17] και στις οικονομικές ευκαιρίες για τους φτωχούς. Τέτοιες «κάτω από το ραντάρ» πρωτοβουλίες -που καθοδηγούνται από έναν ανοργάνωτο συνασπισμό φορέων, από ακτιβιστές για το ποτάμι που αντιτίθενται σε μεγάλα φράγματα μέχρι αναπτυξιακούς οργανισμούς και ιδιωτικές επιχειρήσεις- προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις σε μεγάλα, συγκεντρωτικά έργα ηλεκτρικής ενέργειας. Τα σύγχρονα ενεργειακά συστήματα στην περιοχή μπορούν να απο-ανθρακοποιηθούν και να αποκεντρωθούν [18].

 

Σύμφωνα με μια μελέτη που ανέθεσε το Παγκόσμιο Ταμείο για την Άγρια Φύση (World Wildlife Fund) [19], βρήκε ότι μέχρι το 2050 το 100% του ενεργειακού εφοδιασμού της λεκάνης του Μεκόνγκ θα μπορούσε να παραχθεί από ανανεώσιμες και αειφόρες ενεργειακές τεχνολογίες -όπως η αιολική, η ηλιακή, το βιοαέριο, η γεωθερμική και η βιομάζα. Το σχέδιο δεν περιλαμβάνει μεγάλα φράγματα υδροηλεκτρικής ενέργειας.

 

Η Κίνα έχει την πείρα και τους πόρους για να στηρίξει ένα τέτοιο μέλλον. Το Πεκίνο έχει αναπτύξει την ηλιακή ενέργεια στην εγχώρια αγορά και έχει χρησιμοποιήσει ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για να βοηθήσει στην άμβλυνση της φτώχειας [20] εντός των δικών της συνόρων. Μια κυβερνητική πρωτοβουλία υποστηρίζει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων στέγης στα φτωχότερα χωριά και κομητείες σε όλη την Κίνα, επιτρέποντας στους κατοίκους να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια για δική τους χρήση και να κερδίζουν χρήματα με την πώληση της πλεονάζουσας ενέργειας πίσω στο δίκτυο. Οι κοινότητες του Μεκόνγκ, με την βοήθεια των κυβερνήσεών τους, θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν την Κίνα και άλλους ξένους επενδυτές να δουν την οικονομική ευκαιρία για πιο βιώσιμα ενεργειακά έργα στην περιοχή. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα μπορεί να φέρει ελπίδα στις κοινότητες του ποταμού και ένα καλύτερο μέλλον για την πλούσια οικολογία από την οποία εξαρτώνται.

 

Ο SAM GEALL είναι εκτελεστικός διευθυντής του China Dialogue και συνεργάτης του Chatham House.

 

Foeign Affairs

 

http://www.foreignaffairs.gr/articles/72526/sam-geall/fasaries-ston-mekongk?page=show

 

https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2019-11-07/troubles-mekong

 

Greek Finance Forum

 

 

Σχόλια Χρηστών

 
 

 

 

 

 

 

 
 
   

   

Trading σε ελληνικές μετοχές μέσω της Πλατφόρμας Συναλλαγών Plus 500 (Κάντε Click και Κατεβάστε την μοναδική πλατφόρμα συναλλαγών, χωρίς καμία οικονομική υποχρέωση, περιλαμβάνει και λογαριασμό "επίδειξης" - Demo). 

Λήψη τώρα!

 © 2016-2017 Greek Finance Forum

Αποποίηση Ευθύνης....