"Kουλου-βάχατα"

00:01 - 10/08/21

Μετά αναρωτιόμαστε

Θα ξεκινήσουμε και σήμερα με τις πυρκαγιές, σε συνέχεια των όσων είχαμε αναφέρει και χθες … Ανάμεσα σε άλλα λοιπόν που ακούσαμε τη Δευτέρα ήτανε πως με βάση τα επίσημα στοιχεία. Το δασαρχείο της Πάρνηθας… Από 10 δασολόγους και 60 άτομα προσωπικό που είχε …. Σήμερα δεν έχει κανέναν δασολόγο !!!! και έχει 3 άτομα προσωπικό !!! …. Και αναρωτιόμαστε τώρα γιατί κάηκε όλη η Πάρνηθα, σε μια απίστευτη οικολογική καταστροφή, με μεγάλες μάλιστα οικονομικές επιπτώσεις.

Τράπεζα Ελλάδος – Κλιματική αλλαγή

Τώρα όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις στη χώρα μας …. Την έχουμε επικαλεστεί αρκετές φορές τα τελευταία περίπου 2 χρόνια που έχει δημοσιευτεί. Ωστόσο πιστεύουμε πως η έκθεση-μελέτη της ΤτΕ τα λέει όλα …..

Το συνολικό κόστος για την ελληνική οικονομία από την κλιματική αλλαγή είναι δυνατόν να φτάσει τα 701 δισ. ευρώ έως το 2100, είχε αναφέρει πριν από περίπου 2 χρόνια ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Θεόδωρος Μητράκος κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της πανελλαδικής έρευνας της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού για την κλιματική αλλαγή.

Όπως είχε αναφέρει ο Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, η πρωτοποριακή έρευνα της ΕΜΕΚΑ με τίτλο: «Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα» έχει τεκμηριωμένα αναδείξει ότι το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την ελληνική οικονομία προβλέπεται ιδιαίτερα υψηλό.

Συγκεκριμένα, στην περίπτωση μη δράσης για την κλιματική αλλαγή, το συνολικό αυτό κόστος, σωρευτικά μέχρι το 2100, εκτιμάται ότι μπορεί να φθάσει τα 701 δισ. ευρώ. Αυτό διότι κατά την μελέτη το ΑΕΠ της Ελλάδας μπορεί να μειώνεται κατά 2% σε ετήσια βάση μέχρι το 2050 και ακόμη περισσότερο μέχρι το 2100, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Και όταν μιλάμε για μια χώρα με ΑΕΠ μόλις 170δις ευρώ, νομίζουμε πως όλοι καταλαβαίνεται τι σημαίνει αυτό!!

… νούμερα που τρομάζουνε ...

Και συνεχίζοντας με της οικονομία, πέραν των πυρκαγιών και το κόστος της κλιματικής αλλαγής. Θα επαναλάβουμε πως μπορεί οι πάντες να μένουνε στην αύξηση των καταθέσεων κατά τους τελευταίους μήνες. Ωστόσο πιστεύουμε πως και μόνιμο χαρακτήρα (με στέρεες παραγωγικές βάσεις) δεν έχει αυτό. Και είναι λάθος κανείς να παραβλέπει μια σειρά άλλων αριθμών, όπως δάνεια, φόρους, επιταγές, ενοίκια, ασφαλιστικές εισφορές κτλ ….. που έχουνε παγώσει και δεν πληρώνονται λόγω της πανδημίας.

Είναι λοιπόν χαρακτηριστικό πως με βάση τα τελευταία στοιχεία, απλήρωτους φόρους ύψους 2,93 δισ. ευρώ άφησαν στο πρώτο εξάμηνο του έτους νοικοκυριά και επιχειρήσεις, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Ωστόσο, μετά τη διαγραφή μικροοφειλών, τα χρέη στην εφορία εμφανίζονται να έχουν 3.550.274 οφειλέτες του Δημοσίου από 3.905.073 που ήταν στα τέλη Μαΐου. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΑΑΔΕ:

•Το εξάμηνο Ιανουαρίου – Ιουνίου τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη ανήλθαν στα 3,23 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 2,93 δισ. ευρώ είναι απλήρωτοι φόροι από τα φυσικά πρόσωπα και τις επιχειρήσεις.

•Μόνο τον Ιούνιο οι απλήρωτοι φόροι έφθασαν στα 334 εκατ. ευρώ, ενώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα ήταν στα 61 εκατ. ευρώ. Δηλαδή αυξήθηκαν κατά 443%. Ωστόσο, από την ΑΑΔΕ αναφέρουν ότι τα παραπάνω μεγέθη δεν είναι συγκρίσιμα, καθώς πέρυσι οι συνθήκες ήταν ιδιαίτερες και είχαμε πολλές αναστολές πληρωμών, με συνέπεια πολλές οφειλές να μην έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες, ενώ υπό κανονικές συνθήκες θα καθίσταντο.

•Το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών (παλαιών προ του 2021 και νέων) έχει φθάσει στα 109,015 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 24,8 δισ. ευρώ θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης, με το ποσό που μπορεί να εισπραχθεί να περιορίζεται στα 84,2 δισ. ευρώ.

•Οι φορολογούμενοι που έχουν χρέη στην εφορία ανέρχονται σε 3,5 εκατομμύρια. Μάλιστα, σε 1.303.990 έχουν ληφθεί αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.

Σημειώνεται ότι από τον Ιανουάριο του 2022 τίθεται σε ισχύ και η νέα ρύθμιση οφειλών 36 έως 72 δόσεων για τα χρέη που δημιουργήθηκαν την περίοδο της πανδημίας. Η ελάχιστη μηνιαία δόση διαμορφώνεται στα 30 ευρώ για οφειλές έως 1.000 ευρώ και 50 ευρώ για οφειλές άνω των 1.000 ευρώ.

Πολύ ενδιαφέροντα

Και δεν κρύβουμε πως βρήκαμε πολύ ενδιαφέροντα τα όσα είπε ο κ. Γαβριήλ Ξανθόπουλος, έχοντας και προσωπικά και εμείς ενστάσεις με τις εκκενώσεις, έτσι «σχοινί κορδόνι» που τις πήραμε εμεί και ας είναι ως μέτρο κάτι πολύ σωστό στη βάση του…

Για έλλειψη σχεδιασμού και «τυφλές» εκκενώσεις, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις «άδειασαν» οικισμούς με αποτέλεσμα οι πυροσβεστικές δυνάμεις να επιχειρούν να σώσουν σπίτια, αντί να κυνηγούν το μέτωπο της φωτιάς προκειμένου να το αναχαιτίσουν, κάνει λόγο ο Γαβριήλ Ξανθόπουλος, ένας από τους κορυφαίους δασολόγους στο ζήτημα των δασικών πυρκαγιών, Διευθυντής Ερευνών στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό «ΔΗΜΗΤΡΑ» και ερευνητης στο Ινστιτούτο Μεσογειακών & Δασικών Οικοσυστημάτων.

Πρόκειται για έναν από τους Ελληνες επιστήμονες που στελέχωσαν την επιτροπή που είχε συσταθεί για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών μετά τη φονική φωτιά του 2018 στο Μάτι υπό τον καθηγητή «Οικολογίας των Πυρκαγιών» στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ, και επικεφαλής του «Παγκόσμιου Κέντρου Παρακολούθησης Πυρκαγιών» Γιόχαν Γκολντάμερ. Η επιτροπή είχε παραδώσει πόρισμα τον Φεβρουάριο του 2019 στον τότε πρόεδρο της Βουλής, Νίκο Βούτση, οι προτάσεις του οποίου - όπως επισημαίνει ο κ. Ξανθόπουλος μιλώντας στο ethnos.gr -όχι μόνο δε μετουσιώθηκαν σε δράσεις, αλλά η ελληνική Πολιτεία έχει οδηγηθεί ακόμα και σε εντελώς αντίθετες κατευθύνσεις παρά το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης από τη θέση του επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης τότε, είχε δεσμευτεί ότι θα το ακολουθήσει.

Αντί γι΄αυτό, η πύρινη κόλαση που ζει η χώρα τις τελευταίες ημέρες καταδεικνύει με τον πλέον δραματικό τρόπο ότι τρία χρόνια μετά τους 102 νεκρούς του Ματιού, το κεφάλαιο της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών παραμένει... αδιάβαστο με όλο το βάρος να δίνεται στην καταστολή.

Ο κ. Ξανθόπουλος κάνει λόγο για έλλειψη σχεδιασμού, απόλυτη εξάρτηση από τα εναέρια μέσα, αλλά και σημαντικά επιχειρησιακά λάθη σε μία δομή στο πλαίσιο της οποίας την αποτίμηση της καταστροφής εξακολουθεί να την κάνει ο κρινόμενος καθώς δεν έχει συσταθεί ο προβλεπόμενος από την Επιτροπή ανεξάρτητος Οργανισμός.

Ειδικά για το ζήτημα των πολλαπλών εκκενώσεων οικισμών των τελευταίων ημερών, ο διεθνούς φήμης δασολόγος σημειώνει πως σε ορισμένες περιπτώσεις μιλάμε για «τυφλές» εκκενώσεις: «Το εργαλείο των εκκενώσεων χρησιμοποιήθηκε με έναν τρόπο, ο οποίος είναι δραματικός. Η οδηγία ήταν "κάντε εκκένωση" ώστε να μην υπάρχουν θύματα, αλλά και αν υπάρξουν η ευθύνη να ανήκει σε όσους δεν έφυγαν. Συμπέρασμα: αυτό θα έπρεπε να γίνεται όταν υπάρχει πραγματική ανάγκη. Εδω όμως η φιλοσοφία και το κίνητρο για τον κάθε πυροσβέστη αξιωματικό είναι ότι μπορείς να υποστείς κριτική αν σου καεί κάποιος, αλλά δε θα υποστείς κριτική αν τσάμπα έκανες την εκκένωση» σημειώνει ο κ. Ξανθόπουλος.

Και συνεχίζει: «Γίνεται τυφλά η εκκένωση κι αυτό δεν είναι χωρίς συνέπειες. Όταν εκκενώνεις μετά χρειάζεται να φυλάξεις τα σπίτια. Δεν μπορείς να τα αφήσεις να καούν και όταν συμβεί αυτό αντί να κυνηγάς το μέτωπο, κυνηγάς τα σπίτια. Γίνεσαι ήρωας στα ΜΜΕ τα οποία σε καταγράφουν εκείνη την ώρα, αλλά αυτό που πληρώνεις είναι η ανικανότητα συνολικού σχεδιασμού και δράσης».

Στο συρτάρι το πόρισμα Γκολντάμερ

Σχεδόν τρία χρόνια μετά την παράδοσή του, το πόρισμα Γκολντάμερ παραμένει ουσιαστικά ανεκμετάλλευτο: «Δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα. Ισως σε κάποιες περιπτώσεις έχουν γίνει κινήσεις προς την αντίθετη κατεύθυνση» σημειώνει ο κ. Ξανθόπουλος.

Και εξηγεί: «Ζητήσαμε να γίνει μια σοβαρότερη προσπάθεια στην πρόληψη: απουσιάζει. Ζητήσαμε συνεργασία φορέων και ολοκληρωμένη προσέγγιση: απουσιάζει. Προτείναμε ενίσχυση της Δασικής Υπηρεσίας για τη διαχείριση των δασών: απουσιάζει. Και ενώ δεν έχει γίνει τίποτα προς αυτήν την κατεύθυνση, τα ενάερια μέσα αυξήθηκαν χωρίς κανενα όριο εκτινάσσοντας το κόστος σε βαρος της οποιασδήποτε ενίσχυσης της πρόληψης».

Δύο άλλα ιδιαίτερα κρίσιμα ζητήματα επίσης δεν αποτελούν προτεραιότητα, όπως υπογραμμίζει ο κ. Ξανθόπουλος: «Η λογική της αξιοποίησης των δασικών με ένα σωστό πλαίσιο συνεργασίας ουσιαστικά βρίσκεται σε κενό. Η ενημερωση του πληθυσμού που θα έπρεπε να είναι η βάση της πρόληψης επίσης απουσιάζει» τονίζει ο εξειδικευμένος δασολόγος υπογραμμίζοντας πως η εν λόγω επιτροπή είχε μοναδικό στόχο την εισφορά γνώσης από ειδικούς στις δασικές πυρκαγιές.

Σήμερα, τρία χρόνια μετά την πυρκαγιά στο Μάτι και 14 από τις μεγάλες πυρκαγιές της Πελοποννήσου, δε φαίνεται να έχουν αλλάξει και πολλά στο ζήτημα της αποτελεσματικής δασοπυρόσβεσης, την ώρα μάλιστα που ειναι κάτι παραπάνω από ορατά τα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης: «Και σήμερα όπως έγινε το 98, το 2007, το 2018 η αποτίμηση θα γίνει από τον κρινόμενο. Αν αποτιμά τα αποτελέσματα ο κρινόμενος το μόνο που κάνει είναι να ευλογάει τα γένια του. Εγιναν όμως όλα καλά;», σημειώνει ο κ. Ξανθόπουλος προσθέτοντας ότι μετά τις παρουσιάσεις του πορίσματος, είχαν αποστείλει επιστολή και στον Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη: «Δεν εισακουστήκαμε παρά το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός ήταν σε συμφωνία όταν έγινε η ανάθεση της μελέτης. Ο κ. Γκολντάμερ είχε πει τότε πως δε θα αναλάμβανε κάτι τέτοιο εάν δε συμφωνούσαν και οι δύο πλευρές. Δεν ήθελε να κάνει κάτι για να το πάρει ο ένας και να το πετάξει ο επόμενος».

Η ιστορία επαναλαμβάνεται

Η αποδυνάμωση των δασικών υπηρεσιών σε συνδυασμό με την έμφαση κυρίως στην καταστολή αντί για την πρόληψη, αποτελεί και για τον κ. Ξανθόπουλο ένα μοντέλο που απαιτείται να αλλάξει άμεσα.

«Υπάρχει ένας αρτηριοσκληρωτικός μηχανισμός στρατιωτικής δομής που «πνίγει» τη λογική του τοπικού, ο οποίος ξέρει τι να κάνει επί τόπου. Ο δασικός ήξερε τον τόπο σαν την τσέπη του, ήξερε τους κατοίκους, συνεργαζόταν μαζί τους», μας εξηγεί.

Σχολιάζει επίσης ότι αυτή τη στιγμή επιχειρούν στο πεδίο άνθρωποι απόλυτα εξαντλημένοι από την τιτάνια προσπάθεια που καταβάλλουν για πολλοστή ημέρα: «Άνθρωποι που είναι 4 και 5 μέρες στη φωτιά είναι εξαντλημένοι. Θα πρέπει να αντικατασταθούν ενδεχομένως με κάποιους από τη βόρεια Ελλάδα, αλλά σε κάθε περίπτωση με ανθρώπους που έχουν δυνάμεις και μπορούν να αποδώσουν».

Ο ίδιος αναφέρεται και στην απόλυτη εξάρτηση που εξακολουθούμε να έχουμε από τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης: «Η ίδια ζημιά έγινε το 2007. Επαναλμβάνεται το ίδιο σενάριο. Μόλις ξεπεραστούν οι δυνάμεις των εναερίων μέσων, τελειώσαμε. Περιμένουμε να αλλάξουν οι συνθήκες, να γίνει πιο ήπια η φωτιά οπότε να είναι επαρκή τα μέσα».

Ερωτηθείς για τις πυρκαγιές που κατακαίουν τη χώρα αυτες τις μέρες, επισημαίνει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η εξέλιξή τους ήταν απόλυτα προβλέψιμη: «Ακόμα και η αλλαγή της κατεύθυνσης των ανέμων προβλεπόταν. Αυτό το χρησιμοποιείς υπέρ σου εάν σχεδιάζεις μπροστά. Οταν η φωτιά πάει σε μια άλφα κατευθυνση κι εσύ ξέρεις ότι θα γυρίσει στη βήτα, φροντίζεις να κλείσεις το μέτωπο βήτα όσο ακόμα είναι εύκολο. Και δεν το έκαναν».

Φέρνει μάλιστα ως παράδειγμα την Πάρνηθα: «Καίγεται η Πάρνηθα. Για μένα αυτό είναι τεράστιο λάθος επιχειρησιακό. Μπορούσε να είχε προβλεφθεί ότι αν μπει η φωτιά στη βάση της Πάρνηθας θα την πάρει η κλίση προς τα πάνω» εξηγεί.

Ποιες ήταν οι προτάσεις του πορίσματος Γκολντάμερ

Στις βασικές προτάσεις του πορίσματος συμπεριλαμβάνονταν τα εξής:

Δημιουργία Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης πυρκαγιών δασών και υπαίθρου που θα περιλάβει τον ενιαίο και κοινό σχεδιασμό μέτρων και δράσεων διαχείρισης των πυρκαγιών σε όλα τα επίπεδα διοίκησης με τη συμμετοχή και συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων.

Αναθεώρηση της διάρκειας και της έναρξης-λήξης αντιπυρικής περιόδου σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά δεδομένα και τις προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή.

Δημιουργία ενός επιστημονικά τεκμηριωμένου εθνικού συστήματος εκτίμησης κινδύνου δασικών πυρκαγιών.

Εξισορρόπηση της σχέσης και εξορθολογισμός των δαπανών μεταξύ πρόληψης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών.

Αξιοποίηση της χρήσης όλων των πόρων βάσει κεντρικού σχεδιασμού και με έμφαση στη βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας του συστήματος της δασοπυρόσβεσης.

Διενέργεια κοινών ετήσιων και περιοδικών ασκήσεων μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών για εξοικείωση των συμμετεχόντων όσον αφορά ρόλους και διαδικασίες.

Σε συνεργασία με την ΓΓΠΠ, ανάπτυξη ενοποιημένου και κοινού συστήματος διοίκησης περιστατικών καταστολής των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου (NIMS/ICS) βασισμένο στις αρχές της επιχειρησιακής συνεργασίας, τη διάθεση και την αξιοποίηση των πόρων και των δυνατοτήτων (υπηρεσιών) όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

Ανάπτυξη κεντρικού συστήματος αναφοράς ημερήσιας ετοιμότητας (αντιπυρική περίοδος) των εμπλεκόμενων φορέων σε θέματα αντιπυρικής προστασίας και συστήματος καταγραφής και χαρτογράφησης χρηματοδοτούμενων έργων πρόληψης (π.χ. ΟΤΑ).

Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού με σκοπό την καλλιέργεια της αντίληψης ασφάλειας (από τις πυρκαγιές) και την ενίσχυση της εθελοντικής συμμετοχής των πολιτών στον κύκλο διαχείρισης των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου.

Ουσιαστική αναδιοργάνωση της δασικής υπηρεσίας η οποία θα πρέπει να υποστηριχθεί κατάλληλα σε μέσα και πόρους.

Τάχιστη ολοκλήρωση της διαδικασίας κατάρτισης και θεσμοθέτησης των δασικών χαρτών και του δασολογίου και ανάκληση των ρυθμίσεων που αυξάνουν την ένταση και τον αριθμό των χρήσεων που επιτρέπονται στα ελληνικά δάση.

Άμεση επίλυση των χρόνιων προβλημάτων και τροποποίηση της δασικής νομοθεσίας όσον αφορά την αλλαγή χρήσης γης των εκτάσεων που χαρακτηρίσθηκαν ως ΑΔ (δασωθέντες αγροί) στο κτηματολόγιο, ώστε να μειωθεί η συνέχεια και το φορτίο της καύσιμης ύλης.

Νομοθετική ρύθμιση για την εκπόνηση από τους ΟΤΑ ολοκληρωμένων τοπικών σχεδίων αντιπυρικής προστασίας σε επίπεδο δημοτικού διαμερίσματος και των πολεοδομικών τους συγκροτημάτων.

Πολιτική κόντρα

Και κλείνοντας …. Ξέρετε τι έχουμε να ζήσουμε κατά τις επόμενες ημέρες, μετά το τέλος των πυρκαγιών. Για ακόμη μια φορά, μεγάλες στιγμές σε αυτή τη χώρα. Τι έχουνε και πάλι να ακούσουνε τα αυτιά μας, με Σύριζα και ΝΔ στα κάγκελα …. Θα ακούσουμε και πάλι απίστευτα πράγματα !! όπως πάντα δηλαδή …..