Κάτι ο κακός μας ο καιρός, κάτι οι ημίκλειστες ή ημιανοιχτές επιχειρήσεις λόγω Covid, κάτι η έλλειψη διάθεσης των πολιτών με όλα αυτά που συμβαίνουν έφεραν αναδουλειές στην αγορά τις πρώτες μέρες του έτους. Η λειτουργία άλλωστε της αγοράς είναι κατεξοχήν θέμα ψυχολογίας. Ετσι λένε οι ειδικοί. Τις τελευταίες μέρες μαζί με τις αναδουλειές επέστρεψε όμως και η γκρίνια στην αγορά. Οχι πως την είχε εγκαταλείψει ποτέ. Παρά το γεγονός ότι όχι απλώς ένα μεγάλο κομμάτι της έχει ανακάμψει, αλλά έχει βάλει και λεφτά στο πλάι. Τον Δεκέμβριο μπήκαν στο τραπεζικό σύστημα επιπλέον 4 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Νοέμβριο. Τα περισσότερα επιχειρήσεων. Τα υπόλοιπα εργαζομένων, ο 13ος μισθός του ιδιωτικού τομέα, ο οποίος με μαθηματική ακρίβεια θα επιστρέψει και αυτός στην αγορά. Η γκρίνια όμως συνεχίζεται και ας ξοδεύουν οι καταναλωτές, όλοι εμείς, με εξαίρεση ίσως τον Ιανουάριο περίπου 20% παραπάνω μετά το άνοιγμα από τις καραντίνες, από όσο ξοδεύαμε πριν από την πανδημία.

Αυτό που αναδεικνύεται αυτό το διάστημα είναι ότι ένα μεγάλο κομμάτι της αγοράς έχει αποκτήσει μια σχέση εξάρτησης με τις παροχές του κράτους. Δεν λέμε ότι δεν φταίει και το κράτος, η κυβέρνηση εν προκειμένω, με το ανεξέλεγκτο «πάρε πάρε» της τελευταίας διετίας, αλλά σε κάθε περίπτωση η τάση μόνιμου ανοίγματος της παλάμης δεν συνάδει ακριβώς και με έναν κανονικό ιδιωτικό τομέα. Οπως το φαντάζονταν τουλάχιστον όσοι τόλμησαν να επενδύσουν σε αυτόν. Υπάρχει όμως και ένα άλλο κομμάτι. Λιγότερο διαφημισμένο. Που δεν πήρε χρήματα για αναστολές. Δεν πήρε ή πήρε λίγα από τις επιστρεπτέες. Και όλο αυτό τον καιρό δουλεύει. Δημιουργεί – παρά τα προβλήματα μιας μικρής αγοράς όπως η ελληνική – προϊόντα τεράστιας υπεραξίας, που απευθύνονται στη «μεγάλη», την παγκόσμια, αγορά. Δίνει καλές αμοιβές. Είναι σαν αυτές τις επιχειρήσεις που χθες περιέγραψε ως πρότυπο ο Πρωθυπουργός. Είναι επιτυχημένες και σε ένα μεγάλο βαθμό αποδίδεται στο ότι είναι ικανοποιημένοι οι εργαζόμενοί τους.

Είναι επιχειρήσεις που οι επικεφαλής τους διοχετεύουν την ενέργειά τους δημιουργικά. Σίγουρα όχι γκρινιάζοντας. Χωρίς τη μόνιμη επίκληση για βοήθεια προς το κράτος. Και η δουλειά που γίνεται δεν περνά απαρατήρητη. Γίνεται αντικείμενο ενδιαφέροντος από τους παγκόσμιους κολοσσούς. Γίνεται πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων για τη χώρα.

Την τελευταία εβδομάδα τέσσερις συνολικά από αυτές τις πολλές νέες επιχειρήσεις έγιναν αντικείμενο εξαγορών από μεγάλους αμερικανικούς κολοσσούς, όπως το Facebook, η JP Morgan και η Prodege. Μία ελληνική εταιρεία ψηφιακών πληρωμών, μία με εφαρμογές εικονιδίων emodji, μία άλλη με ψηφιακές εταιρικές έρευνες και μία ακόμα ηχητικής τεχνολογίας, που δημιουργήθηκαν από έλληνες νέους επιχειρηματίες, αποτιμήθηκαν με αξίες δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Διαμάντια της ελληνικής επιχειρηματικότητας, τα οποία με ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο, πολλή δουλειά και δημιουργικότητα έστησαν εφαρμογές με εκατομμύρια χρήστες. Κυρίως όμως είναι επιχειρήσεις όπου αναπτύσσονται δεξιότητες και ταλέντα και αυτά επιβραβεύονται. Αυτές οι επιχειρήσεις σπανίως θα ασχοληθούν με το κράτος αν το κράτος δεν ασχοληθεί με αυτές. Ισως γιατί βαθιά μέσα τους γνωρίζουν ότι κράτος και επιχειρηματικότητα είναι δύο έννοιες ασύνδετες…

Νίκος Φιλιππίδης (Οικονομικός Ταχυδρόμος)