Παρασκευή, 00:01 - 11/10/2019

  Tweet

Κατά την διάρκεια αυτών των ετών, η έλλειψη βεβαιότητας σχετικά με την διαθεσιμότητα των πρώτων υλών και της ενέργειας (αργό πετρέλαιο και πετρελαιοειδή προϊόντα), καθώς και το υψηλό επίπεδο των τιμών αυτών, οι ελλείψεις κατάλληλου εδάφους για τις βιομηχανίες και η ολοένα και εντεινόμενη ανησυχία για τα περιβαλλοντικά ζητήματα (βαρυσήμαντες και κοστοβόρες υπήρξαν αυτήν την περίοδο οι μολύνσεις του περιβάλλοντος, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η μόλυνση του νερού) περιόριζαν την πραγματική ανάπτυξη.

οικονομικής κρίσης - 23 Δεκεμβρίου 1975 

Ακόμη, η αγορά εργασίας έδειχνε σημάδια κόπωσης και στασιμότητας. Υπήρχε χαμηλότερος ρυθμός αύξησης των εξαγωγών, καθώς η αυξημένη συμμετοχή της Ιαπωνίας στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα άρχιζε να προκαλεί τριβές λόγω του ανταγωνισμού μηδενικού αθροίσματος (zero-sum)των προϊόντων της υψηλής τεχνολογίας με ομοειδή προϊόντα Δυτικών χωρών. Όλα αυτά συνέβαλαν στο να μειωθεί ο αναμενόμενος ρυθμός ανάπτυξης από τις αρμόδιες κρατικές αρχές και την Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας, κάτι που όπως είναι και γνωστό, επηρεάζει και τον πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης προς την ίδια κατεύθυνση.  

Με το πέρας του χρόνου, η χώρα προσαρμόστηκε στην νέα κατάσταση. O ρυθμός ανάπτυξης σταθεροποιήθηκε σε μία χαμηλότερη τιμή και ο ρυθμός των αποταμιεύσεων των ιδιωτών, που για κάποιο διάστημα είχε αυξηθεί εντυπωσιακά, άρχισε να υποχωρεί προοδευτικά. Η χώρα αναπροσάρμοσε τους οικονομικούς της στόχους. Την ίδια στιγμή, σημαντικό είναι πως η οριακή αποδοτικότητα κεφαλαίου αυξήθηκε και τα επιτόκια έπεφταν. Οι απαιτήσεις των εργατών για αυξήσεις στους μισθούς τους κόπασαν, και πάρα τον χαμηλό ρυθμό ανάπτυξης, οι εταιρίες κατόρθωναν να λειτουργούν με κέρδος και αυξημένα έσοδα χρόνο με τον χρόνο.

Τελικά, από το 1977 η κυβέρνηση βλέποντας πως ο πληθωρισμός δεν θα αποτελούσε κίνδυνο πλέον, εφόσον προχωρούσε σε κάποιες επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές, ξεκίνησε να λαμβάνει μέτρα για να αυξήσει την ζήτηση. Η κατάσταση ήταν σταθερή και γινόταν αποδεκτή από την κοινωνία. Η ανεργία αν και υψηλότερη σχετικά με τα επίπεδα που είχε πριν την πετρελαϊκή κρίση, σταμάτησε να αυξάνεται περαιτέρω. Αναφορικά με τα έσοδα των εταιριών, αυτά είχαν βελτιωθεί αισθητά συγκριτικά με τα χρόνια αμέσως μετά την πετρελαϊκή κρίση που είχε οδηγήσει σε κατακόρυφη αύξηση των τιμών. Αφήνοντας στην άκρη το πρόβλημα ενός σταθερά υψηλού κυβερνητικού ελλείμματος, το οποίο ουδέποτε οι Ιαπωνικές κυβερνήσεις κατόρθωσαν να περιορίσουν, κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1970 η οικονομία είχε «συμφιλιωθεί» με τα νέα δεδομένα. Η αναμενόμενη ετήσια ανάπτυξη (μακροπρόθεσμα) ήταν της τάξης του 4-5% ετησίως.

Γιώργος Χαμηλάκης - Δόκιμος ερευνητής της ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων

Πρώτη δημοσίευση στην Huffington Post