Δευτέρα, 00:01 - 16/03/2020

  Tweet

Δεν χρειάστηκαν πολλές μέρες για την πλήρη ανατροπή. Και φθάσαμε στην κορύφωση της ανησυχίας, στους έρημους δρόμους, τις κλειστές επιχειρήσεις, στους καταναλωτές που αγοράζουν μαζικά χρήσιμα και άχρηστα προϊόντα, φορώντας μάσκες στο πρόσωπό τους, ενώ σπρώχνουν τα γεμάτα καρότσια των σούπερ μάρκετ με γάντια μιας χρήσης. Η αύξηση της κατανάλωσης όπου υπάρχει είναι για λάθος λόγους, σε «προϊόντα πανικού», όπως τρόφιμα μακράς διάρκειας και χαρτικά.

Η κρίση του κορωνοϊού που βιώνουμε πλήττει κυρίως τα κράτη. Δοκιμάζει την αποτελεσματικότητά τους να αντιμετωπίζουν το αναπάντεχο. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ιταλία και το Ιράν, δύο τόσο διαφορετικά πολιτικά καθεστώτα, απέτυχαν να ελέγξουν τη διασπορά του ιού. Η πολιτική οικονομία της πανδημίας αποκαλύπτει τις αδυναμίες των κρατών και αναστέλλει την παγκοσμιοποίηση.

Φυσικά πλήττεται και η οικονομία, αλλά με εντελώς διαφορετικό τρόπο από τις χρηματοοικονομικές κρίσεις που βιώσαμε στο παρελθόν. Υπάρχει βέβαια η έντονη πτώση των χρηματιστηριακών αγορών, αφού ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών έχασε περίπου 20% τις τελευταίες επτά μέρες και πάνω από 42% τον τελευταίο μήνα. Ωστόσο, παρά την εντυπωσιακή πτώση της τιμής του αργού, που οφείλεται και σε γεωπολιτικούς λόγους, η πτώση που σημείωσαν τα διεθνή χρηματιστήρια δεν ήταν εντυπωσιακή. Εχουν πτώση περίπου 20% από το υψηλό επίπεδό τους, ενώ η αντίστοιχη πτώση στην κρίση του 2007-2008 ήταν κοντά στο 60%. Ούτε καν έχουμε διαπιστώσει ακόμα τη συνηθισμένη σε περίοδο κρίσης άνοδο του χρυσού και του δολαρίου. Είναι βέβαιον ότι πολλοί από τους επενδυτές αυτούς, μαζί με χρηματιστές, διαπραγματευτές και άλλους παράγοντες των αγορών, ανησυχούν καθώς βλέπουν τις ζημίες να υψώνονται, ενώ όλο και περισσότεροι από αυτούς εργάζονται από την τραπεζαρία της οικίας τους.

Το θύματα τώρα είναι εταιρείες, όχι επειδή αποδείχθηκαν αναξιόπιστες, αλλά είτε επειδή απουσιάζουν οι πελάτες τους είτε δεν έχουν δυνατότητα να παράγουν. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι έπαψαν να κυκλοφορούν οι πελάτες! Οι «μετρητές» της Google που καταγράφουν ό,τι κάνουν οι άνθρωποι, διαπιστώνουν πρωτόγνωρες καταστάσεις. Σε πόλεις με έξαρση του ιού όπως η Ρώμη, οι άνθρωποι (δηλαδή τα κινητά) που περπατούν στο ιστορικό κέντρο έχουν μειωθεί αισθητά. Αυτό σημαίνει ότι έχουν μειωθεί οι τουρίστες που κυκλοφορούσαν και ξόδευαν, αλλά και οι κάτοικοι της πόλης δεν έχουν διάθεση να κοιτάζουν τις βιτρίνες και να αγοράζουν βιαστικά όσα είναι ή θεωρούν απαραίτητα…

Τα προβλήματα ρευστότητας που έχουν οι εταιρείες προφανώς θα αντιμετωπιστούν από τις τράπεζες ανάλογα με το καθεστώς λειτουργίας τους. Στην Κίνα, θα λάβουν εντολή να δίνουν δάνεια από το αρμόδιο υπουργείο, αλλά και στην Ευρώπη θα χαλαρώσουν οι εποπτικοί κανόνες, ώστε να εγκρίνεται η αύξηση της χρηματοδότησης.

Το ουσιαστικό όμως πρόβλημα παραμένει και στην επόμενη φάση. Με ποιον τρόπο θα επιταχυνθεί η ανάπτυξη έπειτα από λίγους μήνες, τότε που θα έχουμε ύφεση στη διασπορά του ιού, ενώ μέρος του υγιούς πληθυσμού θα έχει αποκτήσει ανοσία. Τότε, οι κοινωνίες θα έχουν απομακρυνθεί από τον φόβο που επικρατεί σήμερα και οι εταιρείες θα αναζητούν προστασία στη διαφοροποίηση του τρόπου λειτουργίας τους, όχι από κρατικές ρυθμίσεις.

Σεραφείμ Κωνσταντινίδης (Καθημερινή)