Ο Εριχ Φρομ έβλεπε την άνοδο του ναζισμού στον φόβο από την ελευθερία. Στο ΠαΣοΚ από το 2004 έως σήμερα, εκτός της περιόδου Ευ. Βενιζέλου, από τη φερόμενη εκλογή από τη βάση ενός υποψηφίου, με ούτε καν λευκά ψηφοδέλτια να δίνονται στους εκλογείς, κυριαρχεί ο φόβος από τις ιδέες. Οταν κάποιοι λεν «αυτονομία», εννοούν αυτονομία από την κίνηση ιδεών. Ενα κόμμα σε ιδεολογικό τέλμα. Οσο όμως και να ψάξει κανείς στην ιστορία της Σοσιαλδημοκρατίας, δεν θα βρει καμία «αυτονομία», εκεί όπου το ζητούμενο αφορούσε απειλές κατά των δημοκρατικών θεσμών. Δεν υπάρχει εδώ θέση για καταγγελίες «μεθοδεύσεων». Αν αγαπάς τη Δημοκρατία, το αποδεικνύεις διαφοροποιώντας τον «πολακικό αυριανισμό» από τις άστοχες ειρωνικές αναφορές του κ. Μητσοτάκη για τις ηλικίες πολιτικών με προσφορά όπως ο Κώστας Σκανδαλίδης, από την «παράλειψη» του πρωθυπουργού να αναφερθεί στους μη νεοδημοκράτες πολιτικούς που διασύρθηκαν με την υπόθεση Novartis (εδώ το ΚΙΝΑΛ αντέδρασε δυο μέρες μετά με αντανακλαστικά αργού σκακιστή) και από την αποτυχία του κ. Χαράλαμπου Αθανασίου να μη διακόψει τη συνεδρίαση της Βουλής. Δεν υπάρχει ίση απόσταση ανάμεσα στη θέση του Προέδρου της Βουλής κ. Τασούλα πως «στη «Δημοκρατία δεν χωρά «αντίσταση», μόνο αντιπολίτευση» (ΤΑ ΝΕΑ, 2.2.2022) και στον χυδαίο σεξισμό των «τσίγκινων». Αλλά δεν χωρά και καμιά ταύτιση του πολακισμού με όλη τη ριζοσπαστική Αριστερά (δες τις παρεμβάσεις Κούλογλου, Μπίστη, Ρεπούση και 500).

Ο Μαρξ υποστήριζε πως η δικαιοσύνη κρατά ίσες αποστάσεις ανάμεσα σε άνισα πράγματα, συνεπώς δεν είναι δίκαιη. Αναλογικά τίποτα το δίκαιο δεν υπάρχει στην ισορροπία πάνω σε άνισα πράγματα. Εξάλλου και οι διαμαρτυρίες κατά της προσβολής στον κ. Σκανδαλίδη είναι υποκριτικές, όταν συνοδεύονται από απόψεις που καθαγιάζουν το νέο επειδή είναι μόνο νέο και στέλνουν στο πυρ το εξώτερον το «παλιό», με την κατηγορία της «ιδεοληψίας», ενώ στην ουσία το θέμα είναι ότι αυτό αντιστέκεται στη μετατροπή της πολιτικής σε πασαρέλα κοινοτοπιών, όπως ότι η Σοσιαλδημοκρατία είναι ο «ενδιάμεσος πόλος» ανάμεσα στη Δεξιά και στην Αριστερά. «Λυπάμαι» που χαλάω τη ψευδοαφήγηση, αλλά η Σοσιαλδημοκρατία είναι ο αριστερός δημοκρατικός πόλος που υπερασπιζόμενος το πρωτείο της Δημοκρατίας οφείλει να διατηρεί στο πολιτικό προσκήνιο τη μείωση των ανισοτήτων και το ζήτημα της αξιοπρέπειας όλων των πολιτών ανεξαρτήτως των ικανοτήτων τους. Αυτό ήταν και το μήνυμα του Πορτογάλου Αντόνιο Κόστα που ούτε για μια στιγμή δεν τοποθέτησε το κόμμα του στο Κέντρο. Επεισε μόνο πως αυτό που εφάρμοσε ήταν αριστερές πολιτικές στοχευμένες στα κέντρα των κοινωνιών. Ως εκπρόσωπος της σοσιαλδημοκρατικής Αριστεράς κατατρόπωσε τους πρώην συμμάχους του από τη ριζοσπαστική Αριστερά, αλλά και τη «φιλελεύθερη Δεξιά της αγοράς» (όρος του Πικετί).

Η Νέα Αριστερά είναι φύσει και θέσει κυβερνητική σύμμαχος της Σοσιαλδημοκρατίας, η φιλελεύθερη Δεξιά μόνο θέσει. Και οι τρεις όμως οφείλουν να είναι φύσει σύμμαχοι, όταν διακωμωδείται η αντιπροσωπευτική Δημοκρατία. Η αποτυχία της Βαϊμάρης το επιβάλλει. Ομως ούτε το «ανανεωμένο» ΚΙΝΑΛ ούτε η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έδειξαν ανακλαστικά υπέρ της Δημοκρατίας. Στο ΚΙΝΑΛ απέναντι σ’ ένα τόσο κρίσιμο θέμα όπως ο ευτελισμός του Κοινοβουλίου δείχνουν πως αν και θέλουν «σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση», δεν την μπορούν γιατί δεν την ξέρουν. Ακόμη; Στον δε ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θέτοντας η ηγεσία υπό την προστασία της τον κ. Πολάκη και ζητώντας διά του κ. Ραγκούση «να τρομοκρατήσουν τους τρομοκράτες», έδειξαν πως βρίσκονται μακριά από το να μπορέσουν να γίνουν όχι Σοσιαλδημοκρατία, ούτε καν Νέα Αριστερά. Η τελευταία, προερχόμενη από την Αντίσταση και τον ανυπέρβλητο Μάη του 1968, που τόσο τον απαξιώνει ο ένθεν κακείθεν συντηρητισμός, άσκησε κριτική στην κατά την περίοδο 1980-2020 υποτίμηση των ανισοτήτων εκ μέρους των φιλελεύθερων Δημοκρατιών. Ποτέ όμως δεν θεώρησε «τρομοκράτες» όσους έχουν άλλη αντίληψη απ’ αυτήν για το κοινωνικό ζήτημα. Η ευρωπαϊκή Νέα Αριστερά δεν πρεσβεύει το δόγμα «έχουμε την κυβέρνηση, όχι όμως την εξουσία». Αυτή αντιθέτως κατηγορεί σοσιαλδημοκράτες και φιλελεύθερους πως με τη συνδρομή του πολιτικού χρήματος καταργούν αυτή τη διάκριση. Αλλά και οι σοσιαλδημοκράτες είχαν πάντα ως στρατηγικό τους αντίπαλο μόνο τους εχθρούς της Δημοκρατίας. Οσοι στα αριστερά και στα δεξιά τους ανήκουν στο συνταγματικό τόξο είναι πολιτικοί αντίπαλοι, αλλά αν χρειαστεί για το δημόσιο καλό, ενίοτε γίνονται κυβερνητικοί σύμμαχοι. Το ποτέ με αυτόν ή τον άλλον δεν υπάρχει στη Σοσιαλδημοκρατία. Τι «υπερήφανοι σοσιαλδημοκράτες» θα ήταν άλλωστε, αν δρούσαν διαφορετικά απ’ όσα επιτάσσει το πρωτείο της Δημοκρατίας;

*Ο κ. Γιώργος Σιακαντάρης είναι δρ Κοινωνιολογίας.

Πρώτη δημοσίευση στο Βήμα