Πέμπτη, 00:01 - 26/09/2019

  Tweet

Το θεμέλιο τέτοιας συμπεριφοράς είναι ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός, ο οποίος ορίζεται ως η ικανότητα χρήσης γνώσης και ικανοτήτων για την αποτελεσματική διαχείριση χρηματοοικονομικών πόρων σε προσωπικό επίπεδο.

Είναι κάτι πολύ περισσότερο από αριθμητική ικανότητα καθώς συμπεριλαμβάνει, για παράδειγμα, την κατανόηση των σωρευτικών επιτοκίων, ονομαστικών και πραγματικών, του πληθωρισμού, της διαχείρισης και διαφοροποίησης του ρίσκου κ.ά.

Πώς συνδέεται όμως η χρηματοοικονομική γνώση με τη χρηματοοικονομική σταθερότητα;

1 Οι έχοντες γνώσεις χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού έχει αποδειχθεί ότι παίρνουν οικονομικά ορθολογικές αποφάσεις, για αγορά περιουσιακών στοιχείων, επενδυτικών αγαθών, αποταμιευτικών προϊόντων, φορολογικά θέματα, συνταξιοδοτική προετοιμασία και ασφαλιστική κάλυψη.

2 Πρόσφατη μελέτη για τις ΗΠΑ δείχνει ότι ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός συνδέεται με την αποτελεσματική επιχειρηματικότητα, σε όρους έναρξης νέων εταιρειών και αποδοτικότερης επιχειρηματικής συμπεριφοράς.

3Σε μακροοικονομικό επίπεδο, σε εποχή κρίσεων, οι πολιτικές επιλογές – οι οποίες πρόσφατα τείνουν να αποζητούν έκφραση σε εθνικά δημοψηφίσματα – επηρεάζονται από προτιμήσεις ως προς την αναδιανομή εισοδήματος, τη μετανάστευση, τη λιτότητα, και από απόψεις για τη λειτουργία των οικονομικών ενώσεων, ακόμη και με τις διακρατικές οικονομικές σχέσεις. Τέτοιες προτιμήσεις είναι πολύ πιθανό να εξαρτώνται από την κατανόηση βασικών όρων μάκρο και δημόσιας οικονομικής. Μελέτες από τη Μεγάλη Βρετανία δείχνουν ότι υπάρχει αρνητική σχέση μεταξύ χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού και προτιμήσεων υπέρ της ευρείας αναδιανομής εισοδήματος. Επίσης, έχουν βρεθεί συσχετίσεις μεταξύ του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού και της τάσης ψήφου προς ακραία δεξιά και ακραία αριστερά κόμματα. Στα δημοψηφίσματα για την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ και της ανεξαρτητοποίησης της Σκωτίας, οι χρηματοοικονομικά αναλφάβητοι ήταν περισσότερο πιθανό να επιδείξουν αποσχιστικές τάσεις και να επηρεαστούν από θέσεις κατά της μετανάστευσης. Οι έχοντες γνώσεις είναι λιγότερο πιθανό να επηρεάζονται από αρνητικά οικονομικά επιχειρήματα όσον αφορά τη συνεισφορά των μεταναστευτικών ομάδων στον εθνικό πλούτο και στην αγορά εργασίας.

4 Η χρηματοοικονομική επίγνωση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα διαμόρφωσης ανισοκατανομής του πλούτου. Στις ΗΠΑ το 30-40% της ανισότητας πλούτου κατά τη συνταξιοδότηση αποδίδεται σε διαφορές επιμόρφωσης, που διαμορφώνεται πολύ νωρίς στη ζωή των ανθρώπων.

Σε τελική ανάλυση, η ορθή προσωπική χρηματοοικονομική μπορεί να συμβάλει σε αυξημένα επίπεδα ευημερίας και ικανοποίησης σε σχέση με το εισόδημα, τη συνταξιοδότηση, την κατοικία και την περιουσιακή κατάσταση.

Συνεπώς, είναι μείζονος σημασίας τράπεζες και χρηματοπιστωτικοί αναπτυξιακοί φορείς να εντείνουν τις προσπάθειες βελτίωσης του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού.

Πάνου Γεώργιος

Πρώτη δημοσίευση στο Βήμα