Μέσα σε
διάστημα έξι ωρών την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός
πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής
Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ αποδύθηκαν σε μια δυνητικά
μοναδική προσπάθεια στην Ιστορία, συνδυάζοντας από τη μία
τις μαζικές δημόσιες δαπάνες από την άλλη την πάρα πολύ
χαλαρή νομισματική πολιτική, με στόχο όχι μονάχα τη διάσωση
της οικονομίας από την ύφεση αλλά και τον επαναπροσδιορισμό
της πορείας της.
Όπως πριν
από μερικές ημέρες σχολίαζε το Reuters, στόχος του κ. Πάουελ
είναι να διευρύνει όσο το δυνατόν περισσότερο τα όρια της
ανάκαμψης της αγοράς εργασίας, όπερ σημαίνει πως πηγαίνει
ένα βήμα πέραν του τι είχε κάνει στο παρελθόν η Fed – κι
αυτό το όραμά του το επανέλαβε την προηγούμενη εβδομάδα,
δεσμευόμενος με επίταση στο να επαναφέρει στην αγορά
εργασίας τους Αμερικανούς και τις Αμερικανίδες.
Από τη
δική του πλευρά, ο Τζο Μπάιντεν ετοιμάζεται να θέσει το
υπουργείο Οικονομικών πίσω από τις δημόσιες επενδύσεις, με
τρόπο τέτοιο, που δεν έχει ξαναγίνει από τη δεκαετία του
1960, με στόχους τουλάχιστον τόσο φιλόδοξους όσο και εκείνοι
του Τζερόμ Πάουελ. Απευθυνόμενος στο Κογκρέσο, ο
Δημοκρατικός πρόεδρος εξήγγειλε πως επιθυμεί να καλύψει κενά
στο δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, να αμβλύνει τις ανωμαλίες
στην ευρύτερη αγορά εργασίας, ώστε να δοθεί δυνατότητα στους
ανθρώπους να αιτούνται δουλειά και να την εξασφαλίζουν
ευκολότερα, καθώς και να τονώσει τη μακροπρόθεσμη
παραγωγικότητα μέσα από εκσυγχρονισμό των υποδομών. Υπάρχουν
ορισμένες αναλογίες.
Στη
δεκαετία του 1970 η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, υπό την
καθοδήγηση του τότε προέδρου της Αρθουρ Μπερνς, επόπτευε ένα
οικονομικό τοπίο όπου τα επιτόκια ήταν χαμηλότατα και δεν
μπορούσαν να ανακόψουν όσες πληθωριστικές πιέσεις
προέρχονταν από την αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων
και των δημοσίων δαπανών. Αυτό είχε επιτραπεί να συμβαίνει
υπό τις πιέσεις τού τότε προέδρου των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον και
το οποίο κατέτεινε σε αναθέρμανση των πιέσεων στις τιμές.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ευθύς παραλληλισμός με το πώς η
δημοσιονομική προσέγγιση Μπάιντεν και η νομισματική πολιτική
Πάουελ έχουν εναρμονιστεί. Ούτε ο Αρθουρ Μπερνς, ο οποίος
τελικώς προέβη σε αύξηση των επιτοκίων, ούτε ο Νίξον, που
είχε επανεκλεγεί το 1972 προτού παραιτηθεί το 1974, είχαν
κατά νου το είδος του οικονομικού μετασχηματισμού το οποίο ο
Αμερικανός πρόεδρος και ο επικεφαλής της Ομοποσπονδιακής
Τράπεζας έχουν διατυπώσει, εκκινώντας από διαφορετικές
αφετηρίες. «Υπάρχει η άποψη ότι για αρκετές δεκαετίες τόσο η
δημοσιονομική όσο και η νομισματική πολιτική ακολουθούσαν
μια ιδιαιτέρως σκληρή γραμμή, οδηγώντας σε χαμηλότερο ρυθμό
ανάπτυξης και σε υψηλότερη κατά μέσον όρο απασχόληση»,
παρατηρεί, εν κατακλείδι, ο Τζέισον Φέρμαν, πρόεδρος της
Επιτροπής Οικονομικών Συμβούλων στον Λευκό Οίκο επί
προεδρίας Μπαράκ Ομπάμα και νυν καθηγητής του Χάρβαρντ. «Το
εκκρεμές έχει πραγματικά μετακινηθεί πολύ προς την αντίθετη
κατεύθυνση».
|
