Από το Marx ως το Soros

Καθημερινή Στήλη με άρθρα για την παγκόσμια οικονομία και όχι μόνο

Επικοινωνήστε μαζί μας μέσω της Φόρμας Επικοινωνίας του GFF

Δύσκολες εποχές, νέοι συμβιβασμοί

00:01 - 13/04/21

Στη διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς, το 1944 στο Νιου Χαμσάιρ, επικράτησε πνεύμα συμβιβασμού μεταξύ των κυβερνήσεων σχετικά με την ίδρυση διεθνών οργανισμών που θα συνέβαλλαν στην ανασυγκρότηση ενός κόσμου διχασμένου από τον πόλεμο. Καθώς αγωνιζόμαστε να αφήσουμε πίσω μας την παγκόσμια πανδημία, μήπως βρισκόμαστε σε μια παρόμοια στιγμή για το παγκόσμιο φορολογικό σύστημα;

Όπως λοιπόν έγραψε η κ. Carol Stubbings (Global Tax & Legal Services Leader, Partner της PwC UK), επιστρέφοντας σε κάποια μορφή κανονικότητας, οι κυβερνήσεις χρειάζεται να συνεχίσουν να επενδύουν κεφάλαια για την αποκατάσταση των ζημιών της πανδημίας, θέτοντας ταυτόχρονα θεμέλια που θα επιτρέψουν στις κοινωνίες να αντιμετωπίσουν τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις, όπως η εισοδηματική ανισότητα και η κλιματική αλλαγή.

Η αύξηση του χρέους αποτελεί την προφανή βραχυπρόθεσμη επιλογή, με τα επιτόκια να κυμαίνονται ιδιαίτερα χαμηλά, και τη σημαντική συμβολή της φορολογίας στην αποκατάσταση των εθνικών ισοζυγίων σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Το ερώτημα παραμένει: τι χρειάζεται να φορολογηθεί και πώς;
 

Τα φορολογικά συστήματα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τους κρίσιμους προβληματισμούς των κυβερνήσεων, των επιχειρήσεων και των πολιτών. Οι βραχυπρόθεσμες προτεραιότητες περιλαμβάνουν την επίτευξη μεγαλύτερης ισορροπίας μεταξύ εθνικών και παγκόσμιων συμφερόντων, τη διαμόρφωση δίκαιης ατζέντας, που θα βοηθήσει στην επανασύνδεση της κοινωνικής με την οικονομική πρόοδο, και την έξυπνη ψηφιακή φορολόγηση.

Η φορολογία θεωρείται εγχώριο ζήτημα. Ωστόσο οι κυβερνήσεις πάντα έχουν το βλέμμα τους στο διεθνές περιβάλλον. Μπορεί να επιθυμούν να προσελκύσουν επενδύσεις, να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να εργαστούν ή να επηρεάσουν τα διασυνοριακά εμπορικά μοντέλα.

Κάποια από τα δυσκολότερα φορολογικά θέματα αφορούν το διασυνοριακό εμπόριο και τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε διαφορετικές δικαιοδοσίες. Αυτοί οι φόροι προσελκύουν υπέρμετρο ενδιαφέρον, σε αντιδιαστολή με τα έσοδα που αντλούν. Η επίτευξη συμβιβασμού θα βελτίωνε τη δυνατότητα των διαπραγματευτών να επικεντρωθούν σε στρατηγικά θέματα που ενισχύουν τη δυνατότητα αύξησης των εσόδων.

Η δικαιοσύνη είναι ζωτική για τον σχεδιασμό των φορολογικών συστημάτων. Εάν οι φορολογούμενοι δεν θεωρούν δίκαιη τη φορολογία, είναι λιγότερο πιθανό να συμμορφωθούν με τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Τα ποσά των φόρων που πληρώνουν οι εταιρείες και πού τα πληρώνουν αποτελεί επίσης ένα συναισθηματικά φορτισμένο ζήτημα, με το κοινό να έχει την εντύπωση πως οι εταιρείες δεν πληρώνουν το μερίδιο που τους αναλογεί.
 

Πολλοί πιστεύουν ότι τα επίπεδα χρέους που δημιούργησε η πανδημία θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα πολιτικό περιβάλλον δεκτικό στην αναμόρφωση των φορολογικών συστημάτων. Η ανταπόκριση στην πίεση για μεγαλύτερη φορολογική διαφάνεια είναι ένας τομέας όπου μπορεί να σημειωθεί πρόοδος, ειδικά στην περίπτωση των δεικτών Περιβάλλον, Κοινωνία και Διακυβέρνηση (ΠΚΔ).

Περισσότερες από 135 χώρες πρόκειται να συνεδριάσουν υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ για να αντιμετωπίσουν διεθνή εταιρικά ζητήματα φορολογίας εισοδήματος. Φλέγον ζήτημα αποτελεί ο τρόπος φορολόγησης σε μια ψηφιοποιημένη οικονομία. Εφόσον εφαρμοστούν, τα σχέδια του ΟΟΣΑ θα μπορούσαν να αντλήσουν έως 100 δισ. δολάρια παγκοσμίως. Πρόκειται για σταγόνα στον ωκεανό, καθώς οι ΗΠΑ δαπάνησαν το 2020 πάνω από 3 τρισ. δολάρια για σταθεροποίηση και ενισχύσεις λόγω COVID-19. Είναι σημαντικό όμως να υπάρξει παγκόσμια συναίνεση για έναν επανασχεδιασμό του συστήματος, ώστε να αποφύγουμε το φορολογικό χάος.

Η φορολογία είναι πολύπλοκη και αλληλένδετη και η ισορροπία μεταξύ ανταγωνισμού και συναίνεσης αμφίβολη. Οι κυβερνήσεις έχουν σημαντικά κίνητρα για την ανάληψη βραχυπρόθεσμων δράσεων με στόχο την ικανοποίηση των εθνικών απαιτήσεων εις βάρος της διεθνούς συνεργασία. Είναι ωστόσο καλύτερο να καταλήξουμε τώρα σε συμβιβασμό, ώστε να απελευθερωθούμε από ένα σύνολο μεμονωμένων δράσεων που οδηγούν σε εκδικητικούς δασμολογικούς πολέμους, οι οποίοι αδιαμφισβήτητα ζημιώνουν περισσότερο τους ανθρώπους παρά τις εταιρείες και επιβραδύνουν την ταχύτητα της προόδου.