Όπως έγραψε ο Richard Beales στο Reuters, τον Δεκέμβριο ο
θάνατος του Πoλ Βόλκερ, πρώην προέδρου της Ομοσπονδιακής
Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) και φημισμένου για τη μάχη που έδωσε
να τιθασεύσει τον πληθωρισμό, υπενθύμισε ότι κάποτε η
εκτίναξη των τιμών ήταν πρόβλημα.
Σύμφωνα πάντα με τα όσα έγραψε στο Reuters. Εντούτοις, κατά
τα τελευταία χρόνια σε πολύ μεγάλο βαθμό ο πληθωρισμός έχει
εξαφανισθεί. Εάν επανεμφανισθεί το τρέχον έτος, τότε θα
πρόκειται για μία απροσδόκητα καλή εξέλιξη. Δεν εννοούμε
φυσικά το είδος του πληθωρισμού, στον οποίο αντεπιτέθηκε ο
Πoλ Βόλκερ με σκληρά νομισματικά μέτρα στις αρχές της
δεκαετίας του 1980, όταν οι ετήσιες αυξήσεις στις τιμές στις
Ηνωμένες Πολιτείες ξεπερνούσαν το 10%. Oύτε, φυσικά, κάνουμε
λόγο για τον ετήσιο δείκτη πληθωρισμού του 50% στην
Αργεντινή τον Οκτώβριο του 2019. Εντούτοις, πολλά μπορούν να
ειπωθούν για μία ήπια αύξηση στις τιμές.
Το γεγονός ότι οι πιέσεις στις τιμές καταναλωτή δεν
ενισχύθηκαν αρκετά, αρχής γενομένης από τους μισθούς,
δημιουργεί πονοκέφαλο, δεδομένης της κατάστασης στην αγορά
εργασίας των ΗΠΑ. Η ανεργία ήταν μόλις 3,5% τον Νοέμβριο και
τον μήνα αυτό ο δείκτης τιμών καταναλωτή ανήλθε 2,1% σε
ετήσια βάση. Το ποσοστό αυτό συμμορφώνεται προς τον
συμμετρικό στόχο του 2%, που έχει θέσει η Ομοσπονδιακή
Τράπεζα των ΗΠΑ, εντούτοις δεν ανταποκρινόταν σε μακρές
περιόδους ασθενέστερων αυξήσεων στις τιμές κατά τη διάρκεια
των τελευταίων δέκα ετών. Με τη σειρά της η συνθήκη αυτή
συνεισφέρει στα χαμηλά επιτόκια, τα οποία την τελευταία
δεκαετία έχουν αλλάξει το χρηματοπιστωτικό περιβάλλον.
Στελέχη κεντρικών τραπεζών, όπως ο πρόεδρος της Fed Nέας
Υόρκης, Τζoν Ουίλιαμς, αρέσκονται να αναφέρονται στα «πραγματικά
επιτόκια», τα οποία είναι κάτι φυσιολογικό για μία υγιή
οικονομία. Οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι τα «πραγματικά
επιτόκια», όπως αναφέρονται στην οικονομική θεωρία, είναι
χαμηλότερα απ’ ό,τι συνήθως χάρις στη γήρανση του πληθυσμού,
τη χαμηλότερη αύξηση της παραγωγικότητας και άλλους
παράγοντες.
Εξ ου και ο στόχος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ είναι
πολύ χαμηλότερος από τον ιστορικό μέσο όρο του 1,5%-1,75%.
Στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία τα βασικά επιτόκια είναι κάτω
από το μηδέν. Και αυτό αποτελεί σοβαρότατη πρόκληση για τα
συνταξιοδοτικά ταμεία, ορισμένα εκ των οποίων θέτουν ως
μακροπρόθεσμο στόχο αποδόσεων σε ετήσια βάση το 7% και πλέον
για τα συχνά υποχρηματοδοτούμενα χαρτοφυλάκιά τους.
Το ίδιο ισχύει και για τις ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες
αναζητούν ασφαλή επενδυτικά προϊόντα, καθώς και για όσους
κάνουν αποταμίευση και θέλουν να αποφύγουν το ρίσκο. Πάντως,
είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς σημάδια αναθέρμανσης του
πληθωρισμού αν και οι δασμοί του Αμερικανού προέδρου
Ντόναλντ Τραμπ μπορούν να ωθήσουν ανοδικά τις τιμές.
|
