Για ακόμη
μια φορά ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο έγραψε ο επικεφαλής
οικονομολόγος της Berenberg,
Holger Schmieding, με αναφορές στη συμφωνία για το BREXIT
και το μέλλον της Ε.Ε.. Και μπορεί το άρθρο αυτό να
γράφθηκε λίγο πριν το προσωρινό μπλόκο της βρετανικής βουλής
στη συμφωνία
Boris
με Ε.Ε. …. Ωστόσο τα όσα αναφέρει ο οικονομολόγος της
Berenberg
είναι πολύ ενδιαφέροντα, με αναφορές σε διδάγματα από την
όλη ιστορία και το μέλλον της Ε.Ε.
Όπως έγραψε ο γνωστός
οικονομολόγος, μέχρι
σήμερα, η δύσκολη εμπειρία του Brexit έχει ενισχύσει αντί να
έχει εξασθενήσει τη συνοχή των «27». Προκύπτουν επτά βασικά
διδάγματα για την Ενωση. Πρώτον, η κοινή στάση απέναντι σε
ένα ζήτημα αποδίδει.
Όπως
γράφει ο
Schmieding,
ενώ θα περιμένουμε σήμερα με νευρικότητα να μάθουμε αν θα
υιοθετήσει το βρετανικό Κοινοβούλιο τη συμφωνία αποχώρησης,
οι ηγέτες των «27» αποδέχθηκαν ομοφώνως και αμέσως τη
συμφωνία. Επανειλημμένες απόπειρες της Βρετανίας να
διαιρέσει τους «27» είχαν μηδενικό αποτέλεσμα. Δεύτερον,
πρέπει κανείς να εκμεταλλεύεται την ισχύ του. Η Ε.Ε. «27»
είναι εμπορικός γίγαντας και χάρη σε αυτό κατάφερε να
επικρατήσει σε πολλές πτυχές των διαπραγματεύσεων για το
Brexit. Τρίτον, έχει μεγάλη σημασία η πολιτική αλληλεγγύη.
Ολόκληρη η Ενωση σεβάστηκε το επιχείρημα της Ιρλανδίας ότι
πρέπει να αποφευχθεί η ανέγερση φυσικού συνόρου στο νησί ως
ζήτημα ύψιστης εθνικής σημασίας. Η περίπτωση της Ιρλανδίας
δείχνει ότι το να ανήκει ένα κράτος σε μια πολυεθνική ένωση,
δίνει σε μια χώρα την ευκαιρία να προωθήσει περαιτέρω της
εθνικά της συμφέροντα. Τέταρτον, θα πρέπει κανείς να
προσέχει ποιες θα είναι οι ανεπιθύμητες επιπτώσεις πολιτικών
επιλογών.
Η απόφαση της Γερμανίας το 2015 να ανοίξει τα σύνορά της για
τους πρόσφυγες επέτρεψε στους αντιπάλους της Ε.Ε. στη
Βρετανία να παρουσιάσουν την Ε.Ε. με μελανά χρώματα. Πέμπτον,
η Ενωση δεν θα πρέπει να προχωρεί σε υπερβολικές
παραχωρήσεις προς τα μέλη της, όπως έκανε από τη δεκαετία
του ’70 με τη Βρετανία. Από τη δεκαετία του 1970 η Ε.Ε.
προσπαθεί να αποδέχεται τις βρετανικές διεκδικήσεις για
ειδική μεταχείριση, αλλά κάθε φορά έμενε με την εντύπωση πως
η Βρετανία ζητούσε ακόμη περισσότερες εξαιρέσεις από τους
κανόνες της Ενωσης. Εκτον, ένας δημόσιος διάλογος για
οποιοδήποτε θέμα κερδίζεται ή χάνεται σε εθνικό επίπεδο. Ο
Ντέιβιντ Κάμερον είχε αποφύγει να κάνει καμπάνια υπέρ της
Ε.Ε. μέχρι να εξασφαλίσει κάποιες νέες εξαιρέσεις από τους
κοινούς κανόνες. Στη συνέχεια ήταν πολύ αργά για να πείσει
ότι οι έπαινοί τους προς την Ενωση είναι αληθινοί. Εβδομον,
οι περιορισμοί που συνεπάγεται η συμμετοχή στην Ε.Ε. και
ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη βοηθούν τα κράτη-μέλη να περιορίσουν
τους λαϊκιστές. Οι αριστεροί ριζοσπάστες του ΣΥΡΙΖΑ και των
Podemos στην Ισπανία έχασαν έδαφος τα δύο τελευταία χρόνια.
Στην Ιταλία, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων έχει μετατραπεί από
τσούρμο ριζοσπαστών σε ένα σχεδόν συνηθισμένο φιλοευρωπαϊκό
κεντροαριστερό κόμμα. Στην Αυστρία το δεξιό FPO έχασε την
εξουσία και μεγάλο μέρος της λαϊκής ψήφου.
Η Ε.Ε. μετατρέπεται σταδιακά σε αυτό που ονομάζω «κλαμπ των
κλαμπ». Βασίζεται στην κοινή αγορά για αγαθά και υπηρεσίες,
κεφάλαια και εργατικό δυναμικό και σε ορισμένες βασικές
απαιτήσεις (δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, κράτος δικαίου)
που είναι υποχρεωτικές για όλα τα κράτη-μέλη, αλλά γίνεται
πιο ευέλικτη. Επιτρέπει στα μέλη της να αποφασίσουν σε ποια
από τα αλληλοεπικαλυπτόμενα «κλάμπ» (ευρώ, Ζώνη Σένγκεν
κ.τ.λ.) επιθυμούν να συμμετέχουν.
|
