Μια από τις ειδήσεις του πρώτου
μήνα του 2020 ήτανε χωρία καμία αμφιβολία η συμφωνία των ΗΠΑ
με την Κίνα. Μια συμφωνία πάντως η οποία χωρίς καμία
αμφιβολία αφήνει αρκετά ανοιχτά ζητήματα, όπως παραδέχονται
όλοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως σχολίασαν οι New York
Times, σε φάση
αποκλιμάκωσης βρίσκεται ο εμπορικός πόλεμος, τουλάχιστον
αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, η οικονομική ζημία που έχει
προκαλέσει σε καμία περίπτωση δεν έχει λήξει. Δύο χρόνια
τιμωρητικών δασμών και εμπορικών διαπραγματεύσεων κλόνισαν
τον αμερικανικό αγροτικό κλάδο. Ο τομέας της μεταποίησης
σημειώνει ήπια ύφεση και οι προσλήψεις στα εργοστάσια
μειώθηκαν. Τους τελευταίους μήνες υπήρξαν σημάδια εξάπλωσης
της ζημίας: σιδηροδρομικές εταιρείες και εταιρείες φορτηγών
περικόπτουν θέσεις εργασίας, ενώ φαίνεται επίσης πως
επηρεάζονται οι καταναλωτές.
Τα
γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας σηματοδοτούν τη μετάβαση
από μια περίοδο αντιπαράθεσης σε περίοδο συμφιλίωσης. Ο
Τραμπ υπέγραψε προκαταρκτική εμπορική συμφωνία με την Κίνα,
η οποία θα αυξήσει τις αμερικανικές εξαγωγές και θα
αποκλείσει το ενδεχόμενο νέων δασμών, διατηρώντας ωστόσο
τους περισσότερους από τους ήδη υφιστάμενους δασμούς. Επίσης,
η Γερουσία ενέκρινε την αναθεώρηση της συμφωνίας ελεύθερου
εμπορίου στη Β. Αμερική (NAFTA). Σύμφωνα με τους ειδικούς,
οι συμφωνίες θα βοηθήσουν στην αύξηση της εμπιστοσύνης των
επιχειρηματιών, ύστερα από μήνες αβεβαιότητας. Ωστόσο, οι
επιμέρους ζημίες που προκλήθηκαν από τον εμπορικό πόλεμο
ίσως εξακολουθήσουν να υπάρχουν για αρκετό καιρό.
Όπως
έγραψαν οι New York Times, υπάρχουν επίσης και άλλοι
παράγοντες που βλάπτουν τη μεταποίηση. Η παγκόσμια
οικονομική επιβράδυνση –που προκλήθηκε εν μέρει από τον
εμπορικό πόλεμο– μείωσε τη ζήτηση για αμερικανικά προϊόντα
στο εξωτερικό. Η μείωση των τιμών ενέργειας οδήγησαν στον
περιορισμό των εξορύξεων και μείωσαν τη ζήτηση για σχετικό
εξοπλισμό. Η απόφαση της Boeing να παύσει την παραγωγή του
737 MAX έχει επηρεάσει την τεράστια εφοδιαστική αλυσίδα της
εταιρείας. Οι οικονομολόγοι, ωστόσο, πιστεύουν ακράδαντα ότι
ο εμπορικός πόλεμος ευθύνεται κατά κύριο λόγο για την
επιβράδυνση της μεταποίησης και για τα σημάδια κόπωσης στην
υπόλοιπη οικονομία.
Παράπλευρες απώλειες είναι οι ζημίες στον κλάδο των
μεταφορών. Οι μεταφορές φορτίων μειώθηκαν κατά 7,9% τον
Δεκέμβριο σε ετήσια βάση. Επίσης, τον Δεκέμβριο καταργήθηκαν
περισσότερες από 10.000 θέσεις στον κλάδο των μεταφορών και
στις αποθήκες. Ο ρυθμός δημιουργίας θέσεων εργασίας μειώθηκε
σε μεγάλο βαθμό –από 2,6% στην αρχή του 2019 στο 1,3% στο
τέλος του έτους– στους λεγόμενους κλάδους μεσαίου
εισοδήματος, μεταξύ άλλων στις οικοδομές, στις μεταφορές και
στην εξόρυξη, σύμφωνα με υπολογισμούς του Νικ Μπούνκερ,
οικονομολόγου στο Indeed Hiring Lab.
Αυτή η
επιβράδυνση οδηγεί σε μείωση του ρυθμού δημιουργίας θέσεων
εργασίας σε ολόκληρη την αμερικανική οικονομία.
Οι
σιδηροδρομικές εταιρείες έχουν ζημιωθεί σε μεγάλο βαθμό,
σύμφωνα με αναλυτές. Ο Ιαν Τζέφερις, πρόεδρος της Ενωσης
Αμερικανικών Σιδηροδρόμων, σχολίασε ότι η επιβράδυνση στο
εμπόριο οδήγησε σε λιγότερες μεταφορές σιτηρών και
βιομηχανικού εξοπλισμού μέσω τρένων.
Ο Τραμπ
και οι σύμμαχοί του έχουν δηλώσει ότι οι εμπορικές συμφωνίες
θα δώσουν ώθηση στην οικονομία και θα οδηγήσουν σε
μεγαλύτερη ανάπτυξη φέτος. Αλλά οι οικονομολόγοι αμφιβάλλουν.
Αναλυτές της Γουόλ Στριτ προβλέπουν ότι η ανάπτυξη, που ήδη
υποχωρεί, θα περιοριστεί περαιτέρω στους πρώτους μήνες του
2020, ενώ μόνο λίγοι έχουν αναθεωρήσει προς το καλύτερο τις
προβλέψεις τους λόγω των εξελίξεων στο εμπόριο.
Ορισμένοι
οικονομολόγοι σχολίασαν ότι οι συμφωνίες θα ενισχύσουν
πιθανότατα τον κλάδο της μεταποίησης και θα αποτρέψουν την
πρόκληση περαιτέρω ζημίας στην οικονομία. Ωστόσο, δεν θα
θεραπεύσουν απαραίτητα τη ζημία που έχει ήδη συμβεί. Για
παράδειγμα, οι εταιρείες που άλλαξαν τις εφοδιαστικές
αλυσίδες τους για να αποφύγουν την Κίνα λόγω εμπορικού
πολέμου δεν είναι απαραίτητο ότι τώρα θα τις αλλάξουν ξανά.
Επιπλέον, οι εταιρείες μπορεί να διστάζουν να δεσμευτούν σε
μακροχρόνιες επενδύσεις μέχρι να έχουν αποδείξεις ότι οι
εμπορικές συμφωνίες θα διαρκέσουν.
|
