H αμερικανική οικονομία είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει μια
καινούργια πρόκληση που έχει τις ρίζες της στην αριθμητική
που αφορά την ανάπτυξη: όπως εφαρμόστηκαν τα δημοσιονομικά
μέτρα στήριξης, έτσι και θα αφαιρεθούν. Όπως χαρακτηριστικά
έγραψαν οι The New York Times, το
αμερικανικό σχέδιο διάσωσης ύψους 1,9 τρισ. δολ. που τέθηκε
σε εφαρμογή τον Μάρτιο, καθώς και το πακέτο στήριξης ύψους
900 δισ. δολ. που εγκρίθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο ήταν
εμπροσθοβαρή. Ωστόσο, μία επίπτωση αυτής της στρατηγικής
είναι ότι η δημοσιονομική πολιτική τα επόμενα τρίμηνα θα
περιορίσει την οικονομική ανάπτυξη.
Οι οικονομολόγοι προβλέπουν κυρίως πως η οικονομία, η οποία
παρουσιάζει ισχυρή δυναμική στην αγορά εργασίας καθώς και
υψηλές συσσωρευμένες αποταμιεύσεις από τα νοικοκυριά, θα
εξακολουθήσει να είναι αρκετά ισχυρή, έτσι ώστε να συνεχίσει
να αναπτύσσεται παρά τη σταδιακή εξάλειψη των δημοσιονομικών
μέτρων τόνωσης. «Σίγουρα θα δούμε μια μεγάλη πτώση των
δημοσιονομικών μέτρων στήριξης» επεσήμανε η Νάνσι Βάντεν
Χούτεν, επικεφαλής οικονομολόγος στην Oxford Economics. «Το
ερώτημα που προκύπτει σε αυτήν την περίπτωση είναι σε πόσο
καλή κατάσταση είναι η οικονομία για να αντιμετωπίσει κάτι
τέτοιο». Οι περισσότεροι Αμερικανοί που έλαβαν επιταγές
2.000 δολ. ανά άτομο τις έχουν ήδη εξαργυρώσει. Το υπουργείο
Οικονομικών ανακοίνωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα πως 395 δισ.
δολ. αυτών των κεφαλαίων έχουν τώρα δοθεί, ποσό που είναι
ελαφρώς πιο υψηλό από το αντίστοιχο ποσό του αμερικανικού
σχεδίου διάσωσης, όπως προβλεπόταν ότι θα κοστίσει όταν
εγκρίθηκε. Kαθώς οι ασφαλιστικές αποζημιώσεις των ανέργων
διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, ως ποσό θα μειωθεί καθώς οι
εργαζόμενοι επιστρέφουν στις δουλειές τους. Μάλιστα, οι
ενισχύσεις για αυτού του είδους τις δαπάνες αναμένεται να
λήξουν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Σύμφωνα με το Hutchins Center on Fiscal and Monetary Policy
στο Brookings Institution, συνολικά οι δαπάνες της
κυβέρνησης πρόσθεσαν 8,5 ποσοστιαίες μονάδες στο ποσοστό
ανάπτυξης της οικονομίας κατά το πρώτο τρίμηνο. Ομως, αυτή η
δημοσιονομική επίπτωση προβλέπεται να είναι ελαφρώς αρνητική
το δεύτερο και το τρίτο τρίμηνο. Μετά θα αποτελέσει φρένο
για την ανάπτυξη της οικονομίας κατά τη διάρκεια του
τέταρτου τριμήνου του 2021 και του πρώτου τριμήνου του 2022.
Εως το δεύτερο τρίμηνο του 2022, η δημοσιονομική πολιτική θα
αφαιρέσει 3,3 ποσοστιαίες μονάδες από το ποσοστό της
ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας, που είναι αρκετά
περισσότερες από τη μείωση 2,2 ποσοστιαίων μονάδων της
ανάπτυξης το τρίτο τρίμηνο του 2021. Η περίπτωση να
επικρατήσει ηρεμία, ακόμη και εάν οι δαπάνες της
ομοσπονδιακής κυβέρνησης περιοριστούν, έγκειται στη γρήγορη
ανάπτυξη που θα καταγράψει ο ιδιωτικός τομέας τους επόμενους
μήνες.
«Πιστεύω ότι το πιο βασικό σημείο είναι το άνοιγμα της
οικονομίας, πράγμα που σημαίνει ότι τα μέτρα δημοσιονομικής
στήριξης έχουν πετύχει», αναφέρει η Λουίζ Σέινερ, πρώην
επικεφαλής στην Brookings. Επίσης, οι Αμερικανοί έχουν στην
κατοχή τους πολλές αποταμιεύσεις από χρήματα που δεν ξόδεψαν
σε πράγματα όπως τα ταξίδια και τα εστιατόρια κατά τη
διάρκεια της πανδημίας. Τα νοικοκυριά αποταμίευσαν από τον
Μάρτιο του 2020 κατά μέσον όρο 282 δισ. δολ. τον μήνα, σε
σύγκριση με 103 δισ. δολ. το 2019. Οπότε ένα μεγάλο ερώτημα
για την πορεία της οικονομίας κατά το δεύτερο εξάμηνο του
2021 και το 2022 είναι το τι θα γίνει με τις συσσωρευμένες
πρόσθετες αποταμιεύσεις των 2,5 τρισ. δολ. Θα στηρίξουν
μεσοπρόθεσμα την κατανάλωση για να διατηρήσουν την ανάπτυξη
σε ισχυρή πορεία, ή αντ’ αυτού οι Αμερικανοί θα προτιμήσουν
να έχουν έναν φουσκωμένο ισολογισμό; Τέτοιες ανησυχίες
εγείρονται. Στον βαθμό που τα χρήματα τα διαθέτουν άτομα
ευκατάστατα, είναι λιγότερο πιθανό να τα ξοδέψουν και να
βοηθήσουν στην ενίσχυση της οικονομίας. |
