Επειδή είχα την τύχη να ζήσω για αρκετά χρόνια σε πολιτείες όπου τα καιρικά αυτά φαινόμενα διαρκούσαν μήνες κάθε χρόνο, είπα να μοιραστώ κάποιες εμπειρίες.

Όταν πρωτοήλθα στην Αμερική μερικές δεκαετίες πριν, βρισκόμουν στη Μασαχουσέτη. Την χρονιά λοιπόν εκείνη είχαμε το χειρότερο χειμώνα των τελευταίων 32 χρόνων, όπως λέγανε. Ξεκίνησε να χιονίζει τον Νοέμβριο και σταμάτησε τον Απρίλιο, μάλιστα ο τελευταίος χιονιάς ήταν 28 Απριλίου, το θυμάμαι σαν εχθές. Λόφοι το χιόνι στα πεζοδρόμια και τα πάρκινγκ. «Μπιλοζίρια» (δηλαδή «κάτω από το μηδέν») που λένε και οι

Μετά είχα την ευτυχία να πάω στο Ιλλινόι (Illinois γράφεται Αγγλικά αλλά το σίγμα δεν προφέρεται). Γύρω στα Χριστούγεννα, η θερμοκρασία ήταν -40 Φαρενάιτ με τον παγωμένο αέρα (wind chill) που τυγχάνει να είναι το ίδιο και σε Κελσίου. Σε παρένθεση, ελπίζω να μην σας διέφυγε το μείον. Σε παλαιότερες εποχές η θερμοκρασία είχε πέσει και σε -120 Φαρενάιτ, δηλαδή -84 και κάτι Κελσίου. «Φρίζαρε το λέκι» (δηλαδή «πάγωσε η λίμνη») που λέγανε και οι συμπατριώτες στο Σικάγο από τα Τσιπιανά. Αν δεν ξέρετε τα Τσιπιανά, είναι κοντά στην Τρίπολη. Βέβαια πως να τα ξέρετε όταν όλοι μετανάστευσαν στο Σικάγο.

Τι να σας πω. Κρύο που δεν έχετε φανταστεί ούτε στον ύπνο σας και χιόνια σαν και αυτά που τώρα βλέπετε, για μήνες. Επειδή κάνω μπάνιο το πρωί, με το που έβγαινα από το σπίτι επειδή τα μαλλιά μου ήταν βρεγμένα αισθανόμουν σαν να φορούσα κράνος.

Επίσης (με λίγη δόση υπερβολής) απέφευγα να ακουμπήσω τα αυτιά μου από φόβο μήπως σπάσουν. 

Είκοσι - εικοσιπέντε λεπτά πριν οδηγήσω το αυτοκίνητο έπρεπε να ακολουθηθεί συγκεκριμένη ρουτίνα:

- Ειδικό λιπαντικό στην κλειδαριά για να μπει το κλειδί. Καθαρίζουμε το πλαίσιο της πόρτας και κυρίως επάνω με ειδική βούρτσα μην μας έλθει το χιόνι στο κεφάλι.

- Βάζουμε τη μηχανή να ζεστάνει και αφήνουμε τον ζεστό αέρα να τρέχει για να λειώσουν οι πάγοι.

- Έχουμε ήδη βάλει ειδικό αντιψυκτικό στη βενζίνη.

- Καθαρίζουμε το λοιπό χιόνι. Χρησιμοποιούμε την πλαστική σπάτουλα για να βγάλουμε τον πάγο από τα τζάμια.

- Καθαρίζουμε τα φώτα.

- Στο πορτμπαγκάζ έχουμε μία σακούλα με αλάτι σε περίπτωση που κολλήσουμε.

- Επίσης ιδανικά κουβαλάμε ένα CB radio (αυτές ήταν οι μέρες πριν τα κινητά) και φωτοβολίδες για να μας βρούνε.

-Αν περιμένουμε μεγάλη χιονοθύελλα και πτώση της θερμοκρασίας, σηκωνόμαστε στη μέση της νύχτας και βάζουμε μπροστά το αυτοκίνητο για λίγη ώρα ειδάλλως δεν θα παίρνει μπροστά το πρωί. 

Σας φαίνεται αστείο; Και όμως ήταν η πραγματικότητα. Και πού να δείτε στο Μόντρεαλ, ας πούμε.

Αν δεν έχουν προλάβει να ρίξουν αλάτι στο δρόμο, οδηγούμε το πολύ με 15 μίλια (δηλαδή 24 χιλιόμετρα). Δεν κάνουμε απότομες στροφές με το τιμόνι, και πατάμε τα φρένα απαλά αν χρειάζεται. Σε αντίθετη περίπτωση, αν αρχίσει το αυτοκίνητο να γλιστράει μπορεί να χτυπήσουμε το πεζοδρόμιο ή να βρεθούμε στη μέση μιας διασταύρωσης αν ανάψει κόκκινο. Ο υποφαινόμενος είχε την εμπειρία και των δύο.

Όταν περπατάμε στο πεζοδρόμιο, κάνουμε μικρά βήματα κρατώντας τα πόδια όσο πιο κοντά στο πλακόστρωτο γίνεται. Δεν κατεβαίνουμε σκαλοπάτια με πάγο επάνω πριν ρίξουμε αλάτι.

Αν οδηγούμε αυτοκίνητο με κίνηση στους πίσω τροχούς μόνο, καλή τύχη. Αν οδηγούμε «αγροτικό» με κίνηση στους πίσω τροχούς, ακόμα χειρότερα. Ο υποφαινόμενος αποφάσισε να δείξει στους γείτονες τι μπορούσε να κάνει το καινούργιο του Jeep Grand Cherokee με κίνηση στους πίσω τροχούς. Με όπισθεν στο πάρκινγκ του σπιτιού του κατόρθωσε να πάει μισό μέτρο.

Ας πούμε ότι ξυπνάτε καθυστερημένα λόγω διακοπής ρεύματος. Βγαίνετε έξω και βλέπεται τα πάντα να είναι καλυμμένα από ένα γυαλί παγωμένης βροχής (freezing rain). Σε δέκα λεπτά έχετε παρουσίαση στο Πανεπιστήμιο. Τι κάνετε; Ο υποφαινόμενος πήρε ένα κατσαβίδι και έξυσε ένα παραθυράκι 10x15 στο παρμπρίζ. Σημειωτέων ότι τα τελευταία 100 μέτρα τα οδήγησε τυφλά.

Αυτά που βλέπεται τώρα, τα έζησα όταν μετακόμισα στην Βόρεια Καρολίνα, όπου χιονίζει μία ή δύο βδομάδες το χρόνο το πολύ. Δεν είχαν την εμπειρία και τον εξοπλισμό. Όταν πρωτομετακόμισα εκεί, με το πρώτο χιόνι παρέλυαν τα πάντα. Εμείς ερχόμενοι από το Ιλλινόι δεν πιστεύαμε τι βλέπαμε.

Δεν ρίχναν αλάτι πριν πέσει το χιόνι. Μόνο έτσι λειώνει το χιόνι αποτελεσματικά. Αλλιώς, από κάτω δημιουργείται πάγος.

Το δε black ice είναι ότι χειρότερο μπορεί να σου τύχει. Τα εκχιονιστικά δεν ακούμπαγαν (δεν έξυναν) την άσφαλτο. Συνεπώς δημιουργούσαν συμπαγή πάγο από κάτω.

Έβλεπα ένα βίντεο νωρίτερα από την Κορινθία και το εκχιονιστικό έκανε ακριβώς αυτό. Φανταστείτε προσγείωση στο RDU της Βόρειας Καρολίνας όπου το αεροπλάνο άρχισε να γλιστράει στην προσγείωση λόγω έλλειψης αρκετού αλατιού. Ήμουνα μέσα σε αυτό το αεροπλάνο. Με τα χρόνια βέβαια μάθανε στη Βόρεια Καρολίνα και τα πράγματα βελτιώθηκαν αισθητά.

Αυτό πού είδα σήμερα στις ειδήσεις ελπίζω να μην καταλήξει σε πολλά θύματα.

Τις πταίει; Όλοι. Το δε βαριέσαι. Το βλέποντας και κάνοντας. Η έλλειψη οργάνωσης. Το ότι ακόμα σε κάποιο βαθμό την ασφάλεια την παίρνουμε στην πλάκα. Αυτά είναι διακομματικά χαρακτηριστικά.

Αλάτι έπρεπε να είχε πέσει από πριν. Τα εκχιονιστικά έπρεπε να ήταν διασπαρμένα από πριν. Έπρεπε να είχε απαγορευθεί η στάθμευση σε κεντρικούς δρόμους ώστε να περνάνε τα εκχιονιστικά. Οι εργαζόμενοι που δεν είναι απαραίτητοι έπρεπε να είχαν ειδοποιηθεί από πριν να μείνουν σπίτια τους, όπως και όλοι που δεν είχαν σοβαρό λόγο να βρίσκονται στο δρόμο. Και βέβαια τα σχολεία είναι τα πρώτα που κλείνουν.

Κάποια από αυτά τα πράγματα έγιναν. Κάποια δεν έγιναν. Όπως και στη Βόρεια Καρολίνα, θα μάθουμε και εμείς σιγά-σιγά. Καλή τύχη. 

 ***

* Ο Φάνης Τσουλουχάς facebook.com/theofanis.tsoulouhas είναι Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μερσέντ. Αυτό το άρθρο περιέχει αυστηρά προσωπικές απόψεις που δεν αντιπροσωπεύουν το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.

Δρ. Φάνης Τσουλουχάς - Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Μερσέντ

Πρώτη δημοσίευση στην Huffington Post