Τις τελευταίες μέρες το bitcoin (και σχεδόν όλα
τα κρυπτονομίσματα) έχει χάσει σημαντικά σε αξία.
Γιατί; Λίγο φταίει ο Elon Musk με τα τιτιβίσματά
του, λίγο διότι οι επενδυτές (και κάποιες χώρες)
κατάλαβαν ότι δεν υπάρχει πραγματική συνδεδεμένη
αξία να τα υποστηρίζει, π.χ. χρυσός, κοινό FIAT
νόμισμα ή άλλο αξιόγραφο. Και δεν θα αναφερθώ
στο DogeCoin ή το Shiba Inu που πολλοί τα
θεωρούν «φαντάσματα» κρυπτονομίσματα.
Τεχνολογικά όμως είναι όλα τους state-of-the-art
(κρυπτο)νομίσματα, τα οποία στηρίζονται στην
τεχνολογία του blockchain και DLT, που
καθορίζεται από συγκεκριμένους κανόνες και υψηλή
ασφάλεια.
Μία από τις
σημαντικότερες
χρηματοοικονομικές
εφαρμογές του blockchain
είναι το «Assets
Digitization &
Tokenization», στα
ελληνικά «ψηφιακοποίηση
και θρυμματισμός
ενσώματων ή άυλων
περιουσιακών στοιχείων».
Μία διαδικασία κατά την
οποία τα δικαιώματα
(fractional ownership
rights) σε ένα
αντικείμενο, αξιόγραφο,
ευρεσιτεχνίες κ.λπ.
μετατρέπονται σε digital
tokens στο blockchain. Η
ειδοποιός διαφορά με το
bitcoin είναι ότι αυτά
τα tokens είναι
συμβατικά συνδεδεμένα
και αντικατοπτρίζουν
πραγματικές αξίες.
Επίσης δεν απαιτείται
τεράστια ενέργεια για το
«mining» αυτών των
tokens, όπως στο bitcoin.
Τα NFT (Non-Fungible
Tokens) είναι μία μορφή
ψηφιακού θρυμματισμού
ενός έργου (γνωστού ή μη)
καλλιτέχνη που υπάρχει
μόνο σε επαληθευμένη
ψηφιακή μορφή και μόνο
μέσα στο blockchain, και
μπορούν να «εκμεταλλευτούν»
μόνο από τους ιδιοκτήτες
των tokens αυτού του
ψηφιακού έργου (με βάση
κάποιους κανόνες).
Κάθε token είναι
μοναδικό, μια «διακριτική
μάρκα», κάτι σαν μία
μετοχή με ψηφιακή
ένδειξη ιδιοκτήτη, αξίας,
λεπτομέρειες διαχείρισης
κ.λπ., αλλά με τη
δυνατότητα να μπορεί να
έχει διαφορετική
ιδιότητα, ακόμη και
συμπεριφορά (θα το
αναλύσουμε αυτό άλλη
φορά με λεπτομέρεια).
Αξιόλογο είναι ότι η
αρχική αξία ενός token
μπορεί να είναι πολύ
μικρή (ίσως και κάτω από
50 cent ανά token).
Με την αγορά των
επενδυτικών περιουσιακών
στοιχείων που μπορούν να
γίνουν tokenized να
είναι πάνω από 500
τρισεκατομμύρια δολάρια,
είμαστε στο ιστορικό
σημείο που αλλάζει ο
τρόπος έκδοσης και
διαχείρισης μετοχών και
τιτλοποίησης ιδιοκτησιών
που υπάρχει από το πρώτο
IPO (Initial Public
Shares Offering) που
έγινε το έτος 1602 για
την Dutch East India
Company. Εν έτει 2021
ένα περιουσιακό στοιχείο
(ακίνητο, αεροπλάνο,
γιοτ, αλλά ακόμη και μία
υπάρχουσα ή προς ίδρυση
επιχείρηση) μπορεί να
αντλήσει από token-επενδυτές
χρήματα για μετοχικό
κεφάλαιο, για
δανειοδότηση κ.λπ. Οπότε
καταλαβαίνετε ότι τα
real asset tokens δεν
μπορούν στη λειτουργία
τους να συγκριθούν με
κρυπτονομίσματα, διότι
είναι «ψηφιακές
συμμετοχές» σε
πραγματικές αξίες και
όχι άυλα νομίσματα.
Για παράδειγμα: ένας
διαχειριστής πλοίων
θέλει να χρηματοδοτήσει
ένα νέο του πλοίο. Ενα
μέρος μάλλον θα γίνει με
κλασικό δανεισμό από
τράπεζες και ένα μέρος
με μετοχικό κεφάλαιο,
όπου σε όλο θα γίνει
ψηφιακός θρυμματισμός
(digital tokenization)
και κάθε token θα έχει
π.χ. αρχική αξία 1 ευρώ.
Αυτό το token
αντιπροσωπεύει ένα μικρό
ποσοστό από το μετοχικό
κεφάλαιο. Ο διαχειριστής
επενδύει τα δικά του
χρήματα στα ψηφιακά
εκδοθέντα tokens που θα
πάνε στο ψηφιακό
πορτοφόλι του και ένα
άλλο μέρος θα διατεθεί
μέσω εξειδικευμένων
πλατφορμών (token
exchanges) σε πολλούς
και διάφορους
μεγαλοεπενδυτές και
μικροεπενδυτές, οι
οποίοι μπορούν να
επενδύσουν ξεκινώντας με
το ελάχιστο ποσό του
ενός ευρώ! Τα δικαιώματα
των tokens που θα
διατεθούν μπορούν να
περιγραφούν με
λεπτομέρεια με ψηφιακά
έξυπνα συμβόλαια
(digital smart
contracts) στο
blockchain. Kαι βέβαια
οι επενδυτές σε tokens
ενδιαφέρονται να
αμειφθούν και από τα
κέρδη διαχείρισης του
πλοίου αλλά και από
τυχόν υπεραξίες σε
περίπτωση πώλησης του
πλοίου, όπως και στις
κλασικές μετοχές. Με τη
διαφορά ότι όλα είναι
αυτοματοποιημένα, με
ψηφιακή διαχείριση στο
blockchain και με
ασφάλεια (compliance &
security).
Αν είστε τώρα ένας από
τους επενδυτές σε tokens
και δεν έχετε πάρει μόνο
100 tokens από ένα πλοίο
(τα οποία tokens έχετε
αγοράσει με δολάρια,
ευρώ ή άλλα FIAT
νομίσματα ή και
κρυπτονομίσματα), αλλά
έχετε επενδύσει μέσω
tokens σε περισσότερα
περιουσιακά στοιχεία
διαφόρων τύπων και σε
διάφορες χώρες,
εξισορροπείτε αρκετά το
ρίσκο. Αυτό ακριβώς το
οποίο κάνουν τα μεγάλα
funds δηλαδή, αλλά με
μικρότερα ποσά και χωρίς
τα κόστη για ενδιάμεσους,
διότι το blockchain
παραλείπει πολλούς από
τους διαμεσολαβητές
τέτοιων συναλλαγών,
οπότε υπάρχει μικρότερο
διαχειριστικό κόστος.
Τα tokens μπορούν
ηλεκτρονικά μέσω
blockchain να
μεταφέρονται/μεταβιβάζονται
απευθείας από ένα
ψηφιακό πορτοφόλι (token
wallet) σε άλλο ή να
ανταλλάσσονται (πώληση/αγορά)
με ασφάλεια σε ψηφιακές
πλατφόρμες (Regulated
Token Exchanges, όπως τα
Tzero, INX, OpenFinance,
LCX, CTX κ.ά.)
ελεγχόμενες από τον
αντίστοιχο ρυθμιστή
(SEC, BaFin, FINMA κ.λπ.)
για χρηματοοικονομικές
διαδικασίες της χώρας,
όπου λειτουργεί όπως
είναι νομοθετημένη και η
έγκριση και προσφορά των
tokens που ονομάζεται
Securities Token
Offering (STO) στο
παγκόσμιο κοινό /
επενδυτές.
Ο ψηφιακός θρυμματισμός
περιουσιακών στοιχείων
και η προσφορά τους σε
μικρούς και
επαγγελματίες επενδυτές
βασίζονται στη
διαδικασία STO –
Security Tokens
Offering. Μια διαδικασία
παρόμοια μεν με τη
γνωστή IPO (Initial
Public Offering of
Company Shares), αλλά σε
πολύ μεγάλο βαθμό
ψηφιακή (αν όχι τελείως
ψηφιακή) και υπό όρους
για επενδυτές σε όλο τον
κόσμο, ανεξάρτητα από το
πού βρίσκεται η επένδυση.
Η ορθότητα και
εμπιστοσύνη μεταβιβάσεων
των tokens και των
οικονομικών ή άλλων
οφελών που έχει ο
κάτοχός τους στηρίζεται
στη χρήση πιστοποιημένων
έξυπνων προγραμμάτων
ψηφιακών συμβολαίων
(programmable digital
smart contracts), τα
οποία ελέγχουν και
αντιδρούν σε καταστάσεις
ή αλλαγές – είτε μέσω
του ίδιου του blockchain
είτε μέσω άλλων
συστημάτων ελέγχου, όπως
τα blockchain oracle, τα
οποία είναι οντότητες
που συνδέουν και
τροφοδοτούν το
blockchain με
πληροφορίες και δεδομένα
από τον μη ψηφιακό κόσμο.
Εχουν ήδη
πραγματοποιηθεί αρκετά
STO, όπως το St. Regis
Αspen Resort, το οποίο
άντλησε 18 εκατ. δολάρια,
το TIGRIS S17A Berlin
Immobilie που άντλησε 2
εκατ. ευρώ κ.ά. Επίσης,
πολλές τράπεζες
επεξεργάζονται και
πραγματοποιούν STO για
τα δικά τους και των
πελατών τους περιουσιακά
στοιχεία, όπως οι HSBC,
BNP Paribas, Citi,
Mizyho, Lloyds,
Commerzbank. Στην Ελλάδα
υπάρχουν κινήσεις και
σίγουρα σύντομα θα δούμε
τον πρώτο ελληνικό
θρυμματισμό περιουσιακού
στοιχείου με τεχνολογία
αλυσοδεσμού. Είναι η
εξέλιξη του IPO σε STO.
Οπως κάποτε πήγαμε από
την τεχνολογία της
επιστολής με
γραμματόσημο στο email
του Ιnternet.
* Ο κ. Ευάγγελος Λιανός
είναι co-Chair της
Παγκόσμιας Οργάνωσης
FIBREE.org, που
ασχολείται με την έρευνα
και εφαρμογές του
blockchain σε ακίνητα
και άλλα περιουσιακά
στοιχεία, partner στη
συμβουλευτική εταιρεία
μάνατζμεντ & ανάπτυξης
έργων Circlemoon
Partners.
Πρώτη δημοσίευση στην
Καθημερινή
Greek Finance Forum
Σχόλια Χρηστών
Trading
σε ελληνικές μετοχές μέσω
της Πλατφόρμας Συναλλαγών Plus 500 (Κάντε Click και
Κατεβάστε την μοναδική πλατφόρμα συναλλαγών, χωρίς καμία
οικονομική υποχρέωση, περιλαμβάνει και λογαριασμό "επίδειξης"
- Demo).