Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο έγραψε στη στήλη του στους New
York Times ο βραβευμένος οικονομολόγος P. Krugman. Όπως
χαρακτηριστικά έγραψε ο οικονομολόγος, την
Τρίτη ο S&P 500 ανήλθε σε ιστορικό υψηλό. Την επόμενη ημέρα,
η Apple έγινε η πρώτη αμερικανική εταιρεία στην ιστορία με
κεφαλαιοποίηση άνω των 2 τρισ. δολαρίων.
Σύμφωνα με
τον Krugman, ωστόσο, η οικονομία κατά πάσα πιθανότητα δεν
βρίσκεται σε τόσο καλή κατάσταση, αφού εκατομμύρια άνθρωποι
μένουν άνεργοι και βλέπουν τα επιδόματα ανεργίας να
μειώνονται. Το επιπλέον επίδομα των 600 δολαρίων ανά
εβδομάδα έχει λήξει και το δήθεν υποκατάστατο του Τραμπ
είναι ουσιαστικά γελοίο.
Ακόμη και
πριν από τη μείωση της στήριξης, ο αριθμός των γονέων που
δυσκολεύονταν να συντηρήσουν τα παιδιά τους αυξανόταν
ραγδαία. Σίγουρα, ο αριθμός αυτός θα εκτιναχθεί τις επόμενες
εβδομάδες, ενώ θα δούμε ένα τεράστιο κύμα εξώσεων.
Πώς μπορεί
όμως να υπάρχει τέτοια διαφορά μεταξύ της ανόδου των
χρηματιστηρίων και της δυστυχίας; Πρώτον, η πραγματική
οικονομία, σε αντίθεση με τις αγορές, εξακολουθεί να
βρίσκεται σε άθλια κατάσταση, πολύ χειρότερη από οποιαδήποτε
φάση της ύφεσης μετά την κρίση του 2008. Αυτή τη φορά, οι
απολύσεις αφορούν τους χαμηλόμισθους εργαζομένους, που δεν
έχουν τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν σε μία δύσκολη περίοδο.
Από την
άλλη πλευρά, οι τιμές των μετοχών δεν συνδέονταν ποτέ στενά
με την κατάσταση της οικονομίας. Οι μετοχές δέχονται
πλήγματα από τις κρίσεις, αλλά γενικά τα χρηματιστήρια είναι
αρκετά αποκομμένα από την αγορά εργασίας, ακόμη και από το
ΑΕΠ.
Τώρα, το
χάσμα είναι ακόμα μεγαλύτερο. Η πρόσφατη άνοδος οφείλεται
ιδιαίτερα σε έναν μικρό αριθμό τεχνολογικών κολοσσών. Η
χρηματιστηριακή τους αξία δεν έχει σχεδόν καμία σχέση με τα
κέρδη τους, πόσο μάλλον με ολόκληρη την οικονομία. Αντιθέτως,
αντικατοπτρίζει απλώς τις προβλέψεις των επενδυτών για το
μακρινό μέλλον.
Δυστυχώς,
οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν συντηρούνται ούτε από τα
κεφαλαιακά κέρδη ούτε από προβλέψεις για το μέλλον. Αν πει
κανείς στον σπιτονοικοκύρη του να μην ανησυχεί για το νοίκι,
διότι θα έχει σίγουρα καλή δουλειά σε πέντε χρόνια, δεν θα
έχει καμία σημασία ή μάλλον θα οδηγήσει σε έξωση.
Η Αμερική
βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση: η ανεργία έχει εκτοξευθεί,
ιδίως διότι ο Τραμπ αρχικά αρνήθηκε να πάρει στα σοβαρά τον
κορωνοϊό και στη συνέχεια πίεσε για την πρόωρη επανεκκίνηση
της οικονομίας. Οι άνεργοι επιβίωσαν χάρη στην κρατική
στήριξη, που απέτρεψε μια ανθρωπιστική και οικονομική
καταστροφή. Μετά τη διακοπή της στήριξης, ο Τραμπ και οι
εταίροι του δεν παίρνουν στα σοβαρά την επικείμενη
οικονομική καταστροφή.
Επομένως,
συμπεραίνεται ότι ακόμα και εάν υποχωρήσει η πανδημία, κάτι
που δεν εγγυάται κανείς, θα υπάρχει μεγαλύτερη δυστυχία. Α,
και τα χρηματιστήρια ανεβαίνουν. Για ποιον ακριβώς λόγο θα
έπρεπε να μας ενδιαφέρει;
|
