Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως οι κεντρικές τράπεζες.
Έπαιξαν και θα συνεχίσουνε να παίζουνε μεγάλο ρόλο στις
εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και το 2020. Και φυσικά
τις αγορές και τα χρηματιστήρια. Όπως λοιπόν έγραψε πριν από
περίπου 2 εβδομάδες το Reuters, τα στοιχεία που δόθηκαν στη
δημοσιότητα (την προηγούμενη εβδομάδα) και εμφανίζουν μια
καλή εικόνα της αμερικανικής αγοράς εργασίας επιτρέπουν στη
Federal Reserve να χρησιμοποιήσει την αναγκαία
επιχειρηματολογία για να μη μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια
όπως έχει ήδη καταστήσει σαφές.
Ωστόσο όπως σχολίασε το
Reuters, συχνά, όμως, κάνει λάθος. Και πιθανώς να ισχύσει το
ίδιο και για το επόμενο έτος όταν θα έχουν περιπλέξει την
κατάσταση οι προεδρικές εκλογές και ο εμπορικός πόλεμος. Η
ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ έχει καταστήσει σαφές ότι
σχεδιάζει να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια εκτός, βέβαια,
από την περίπτωση μιας ουσιώδους μεταβολής στην εικόνα της
αμερικανικής οικονομίας. Τα στελέχη της θα αξιολογήσουν πώς
θα λειτουργήσουν μέσα στην οικονομία τους επόμενους μήνες οι
τρεις μειώσεις επιτοκίων που αποφασίστηκαν στη διάρκεια του
έτους, με τελευταία στη συνεδρίαση του Οκτωβρίου.
Αυτές οι τρεις μειώσεις
επιτοκίων αποτελούσαν μια προληπτική μίνι τόνωση στη
μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου και στόχευαν στο να
αμβλύνουν τις επιπτώσεις της παγκόσμιας επιβράδυνσης και
αλλά τον σινο-αμερικανικό εμπορικό πόλεμο που έχει ήδη
συμπληρώσει 17 μήνες. Η Fed ήλπιζε να κατευνάσει τους φόβους
πως η μείωση των επενδύσεων στις επιχειρήσεις και η ύφεση
στον μεταποιητικό τομέα μπορεί να μεταδοθεί στην ευρύτερη
οικονομία. Μέχρι στιγμής, οι τρεις αυτές δόσεις χαλάρωσης
της νομισματικής πολιτικής δείχνουν να αποδίδουν. Την
Παρασκευή, το υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε πως τον Νοέμβριο
επιταχύνθηκε η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στα υψηλότερα
επίπεδα των τελευταίων 10 μηνών. Τα τελευταία στοιχεία για
την αγορά στέγης και τις παραγγελίες διαρκών αγαθών έχουν,
άλλωστε, σκιαγραφήσει μια ευοίωνη εικόνα της οικονομίας.
Όπως πάντως είχε σχολιάσει το Reuters. Η Fed, πάντως, έχει
επανειλημμένως πέσει έξω στις προβλέψεις της για το πού θα
πάνε τα επιτόκια. Τελευταία πέφτει έξω περισσότερο από ποτέ.
Τον Δεκέμβριο του 2018 προέβλεψε πως θα προχωρήσει δύο φορές
μέσα στο έτος σε αύξηση του κόστους δανεισμού και θεωρούσε
πως η αμερικανική οικονομία ήταν στα πρόθυρα υπερθέρμανσης.
Στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, όμως, οπότε δημοσιεύθηκαν οι
τελευταίες εκτιμήσεις της, οκτώ από τα 17 στελέχη της
προέβλεψαν πως τα επιτόκια του δολαρίου θα παραμείνουν στα
υφιστάμενα επίπεδα όλο το 2020. Πολλοί παράγοντες της αγοράς
στοιχηματίζουν πως θα μειώσει μία φορά τα επιτόκια μέσα στο
επόμενο έτος.
Αυτή τη φορά, πάντως,
όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στις προβλέψεις της Fed
για την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας. Τον Σεπτέμβριο
οι προβλέψεις της μιλούσαν για ανάπτυξη από 1,8% ώς 2,1% το
2020. Αν, όμως, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι μικρότερος από
εκείνον του περασμένου έτους, οι ιθύνοντες της Fed θα
αναγκαστούν να μειώσουν ξανά τα επιτόκια. Ο πλέον
αποσταθεροποιητικός παράγων για τις προβλέψεις της είναι η
αβεβαιότητα που προκαλεί η χαοτική εμπορική πολιτική του
προέδρου Τραμπ, δεδομένου ότι έχει σε μεγάλο βαθμό επηρεάσει
την πολιτική της ομοσπονδιακής τράπεζας φέτος. Μετά την
τελευταία συνεδρίασή της, ο επικεφαλής της, Τζερόμ Πάουελ,
αναφέρθηκε σε κάποια επικείμενη συμφωνία με την Κίνα και
εξέφρασε ικανοποίηση για τα στοιχεία που καταδεικνύουν ότι
εξανεμίζεται σταδιακά η αβεβαιότητα μεταξύ των επιχειρήσεων.
Εκτοτε, οι επαφές με
την Κίνα δεν σημειώνουν πρόοδο και στο μεταξύ ο Ντόναντ
Τραμπ έχει απειλήσει να επιβάλει δασμούς 100% σε γαλλικά
προϊόντα. Την προηγούμενη εβδομάδα ο Αμερικανός πρόεδρος
άφησε να εννοηθεί πως οι επαφές με την Κίνα ενδέχεται να μην
έχουν ολοκληρωθεί πριν από τις εκλογές του 2020. Ενέτεινε,
έτσι, την αβεβαιότητα. Η εμπειρία μας διδάσκει πως η Fed
είναι εξίσου πιθανόν να μεταβάλει τα επιτόκια στη διάρκεια
ενός έτους εκλογών όσο πιθανόν είναι οποιαδήποτε άλλη χρονιά.
Εχει μεταβάλει τα επιτόκια τα 11 από τα τελευταία 12 έτη
εκλογών με εξαίρεση μόνον το 2016. Και οι οικονομολόγοι
απέδωσαν τη στάση της στην παγκόσμια κατάσταση, όχι στις
εκλογές.
|
