Αν και τον τελευταίο καιρό, υπάρχουνε αναλυτές που
αισιοδοξούνε για την πορεία της τουρκικής οικονομίας, όπως
χαρακτηριστικά έγραφε το Bloomberg στα τέλη της προηγούμενης
εβδομάδας. Πίσω στο 2017, όταν η οικονομία της Τουρκίας
εμφάνιζε ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης ακόμα και από της Κίνας, ο
Charles Robertson της Renaissance Capital προέβλεψε ότι όλο
αυτό δεν θα είχε καλό τέλος. Λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα,
η λίρα κατέρρευσε υπό το βάρος της υπερθέρµανσης της
οικονοµίας και του συνεχώς διογκούμενου χρέους.
Όπως έγραψε το Bloomberg, σήμερα, ο Robertson περιμένει μια
επανάληψη αυτού του κύκλου μέσα στα επόμενα δύο χρόνια,
αναφέρει σε δημοσίευμα του το Bloomberg.
Το ράλι των τουρκικών περιουσιακών στοιχείων έκανε την λίρα
το νόμισμα με τις καλύτερες επιδόσεις μετά την αντικατάσταση
του υπουργού Οικονομικών και του διοικητή της κεντρικής
τράπεζας της χώρας τον περασμένο Νοέμβριο.
Τα κέρδη άντλησαν ώθηση από την εκτίμηση κάποιων επενδυτών
ότι ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα δώσει τα περιθώρια
στο οικονομικό του επιτελείο να ακολουθήσει μια συμβατική
νομισματική πολιτική μετά από αρκετά χρόνια αποτυχημένων
προσπαθειών να ελέγξει τον πληθωρισμό κρατώντας ταυτόχρονα
τα επιτόκια χαμηλά. Η λίρα έχασε έδαφος αυτή την εβδομάδα εν
μέσω της αύξηση των αποδόσεων στα αμερικανικά ομόλογα.
Ο Robertson, επικεφαλής οικονομολόγος της Renaissance,
ανέφερε τα εξής στο Bloomberg σε συνέντευξη την Τετάρτη.
Κύκλος υπερθέρμανσης και ύφεσης
"Το σενάριο σήμερα είναι ότι επιστρέφουμε σε άλλον έναν
κύκλο υπερθέρμανσης και ύφεσης, με μειώσεις των επιτοκίων το
δεύτερο μισό του έτους να οδηγούν σε ισχυρή πιστωτική
επέκταση το 2022, λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές του 2023 και
στη συνέχεια να έχουμε νέα κατάρρευση.
Είναι αυτή την φορά διαφορετικά;
"Είδαμε τόσες φορές πώς πείστηκε ο Ερντογάν ότι πρέπει να
κάνει επιτέλους κάτι. Κάθε φορά, το κόστος αυξάνεται και τα
κέρδη γίνονται ολοένα και πιο βραχύβια. Βλέπει κανείς τα
επιτόκια σε παγκόσμιο επίπεδο και μετά που βρίσκεται η
Τουρκία. Όλες οι υπόλοιπες κύριες αναδυόμενες αγορές έχουν
επιτόκια κάτω από το 5%, εκτός από την Τουρκία."
"Δεν έχω μεγάλη εμπιστοσύνη ότι ο Ερντογάν έμαθε κάτι. Οι
δηλώσεις του μόλις την προηγούμενη εβδομάδα δείχνουν ότι,
ναι, προς το παρόν δείχνει υπεύθυνος, αλλά μόλις του δοθεί η
ευκαιρία και σίγουρα πριν τις εκλογές του 2023, η Τουρκία θα
επιστρέψει στο μοντέλο της ανάπτυξης με βάση την πιστωτική
επέκταση και πάλι".
"Η Τουρκία έχει και πάλι μία επιλογή. Έχει ακόμα ένα πολύ
φθηνό νόμισμα: μπορεί να ακολουθήσει ένα μοντέλο με οδηγό
τις εξαγωγές που θα στηρίζει το ισοζύγιο τρεχουσών
συναλλαγών και θα φέρει δολάρια και ευρώ στη χώρα τα οποία
θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις. Θα ήθελα πάρα
πολύ να δω την κεντρική τράπεζα να θέτει υπό έλεγχο τον
πληθωρισμό σε μόνιμη βάση, μέσω μιας παρατεταμένες περιόδου
υψηλών επιτοκίων και την ίδια στιγμή ένα φθηνό νόμισμα να
βοηθά τις εξαγωγές και την επανεξισορρόπηση της τουρκικής
οικονομίας μακριά από την κατανάλωση.
Αυτό θα αποτελούσε το καλύτερο δυνατό αφήγημα για την
Τουρκία, αν και είναι λιγότερα συναρπαστικό για την ανάπτυξη.
Είναι ένα σενάριο για ανάπτυξη της τάξης του 3% ή 4% το έτος
και όχι 6% με 7% για μερικά χρόνια με κατάρρευση όμως στη
συνέχεια".
"Οι αγορές θα πρέπει να δουν αποδείξεις με τη μορφή
διατηρήσιμων θετικών πραγματικών επιτοκίων σε βάθος χρόνου.
Αυτή τη στιγμή, δεν έχουμε καν θετικά επιτόκια: το επιτόκιο
της κεντρικής τράπεζες είναι περίπου στα επίπεδα του
πληθωρισμού. Οι αγορές μπορούν να δεχτούν ότι ο πληθωρισμός
θα υποχωρήσει σταδιακά λόγω των αυξήσεων στα επιτόκια το
προηγούμενο διάστημα. Αλλά αυτό που πρέπει να κάνει η
κεντρική τράπεζα είναι να κρατήσει τα πραγματικά επιτόκια σε
υψηλά επίπεδα στο µέλλον και ο μόνος τρόπος για να το
αποδείξουν αυτό στις αγορές είναι να συνεχίσουν να το κάνουν".
"Υποψιάζομαι ότι οι κύκλοι ραγδαίας ανάπτυξης και
κατάρρευσης θα πρέπει πλέον να είναι μικρότεροι, για ένα ή
δύο χρόνια. Δεν μπορούν [να κρατήσουν] μια περίοδο ραγδαίας
ανάπτυξης για πέντε χρόνια. Μπορείς να δανείζεσαι για κάποιο
χρονικό διάστημα, αλλά στο τέλος θα καταρρεύσεις αρκετά
γρήγορα. (Στο παρελθόν) οι τράπεζες είχαν επαρκείς
καταθέσεις για να δανείζουν, αλλά πλέον όχι. Αν θέλουν να
δανείσουν, ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων έρχεται από το
εξωτερικό με τη μορφή δανείων και αυτό στη συνέχεια αρχίζει
να αυξάνει το εξωτερικό χρέος με ταχείς ρυθμούς. Αυτό
πυροδοτεί ανησυχίες στις αγορές, προκαλώντας πιέσεις στη
λίρα".
"Δεν νομίζω ότι μπορούν να κάνουν πολλά. Δεν υπάρχει κάτι
που να μπορούν να κάνουν σε λεκτικό επίπεδο και ακόμα και η
υπερβολική αύξηση των επιτοκίων θα ήταν λάθος. Νομίζω ότι ο
πληθωρισμός θα υποχωρήσει: θα ήταν ανόητο να αυξηθούν ακόμα
περισσότερο τα επιτόκια τώρα. Το καλύτερο που μπορούν να
κάνουν είναι να δείξουν τα επόμενα χρόνια ότι το μοντέλο
έχει αλλάξει".
"Η πρόβλεψη μου είναι ότι η λίρα θα είναι κοντά στο 7 ανά
δολ. μέχρι τον Ιούνιο καθώς η κεντρική τράπεζα θα συνεχίσει
να δείχνει υπεύθυνη συμπεριφορά το πρώτο μισό του 2021. Η
εκτίμηση μου είναι ότι μέχρι τον Δεκέμβριο θα δούμε πίεση
από τον Ερντογάν για μείωση των επιτοκίων. Και θα
βρισκόμαστε στην αρχή της διαδικασίας που οι αγορές θα
χάνουν και πάλι την εμπιστοσύνη τους στην αξιοπιστία της
κεντρικής τράπεζας".
"Η Αίγυπτος συνεχίζει να πληρώνει υψηλά επιτόκια σήμερα
επειδή της πήρε τόσο καιρό να αποδείξει στις αγορές ότι η
χώρα αλλάζει. Είχε μεγάλο κόστος για την Αίγυπτο και θα έχει
μεγάλο κόστος και για την Τουρκία να το αποδείξει. Η Τουρκία
θα πρέπει να δώσει στους ξένους και εγχώριους επενδυτές μια
καλή θετική πραγματική απόδοση στα ομόλογα για τουλάχιστον
δύο με τρία χρόνια πριν οι αγορές πειστούν ότι ο μοντέλο
άλλαξε".
"Για τους επενδυτές στα ομόλογα, νομίζω ότι αποτελεί μια
σχετικά καλή τοποθέτηση από τον Νοέμβριο [η Τουρκία] αλλά
τοποθετείς τα χρήματα σου εκεί μόνο για λίγους μήνες. Είναι
κάπως όπως το Bitcoin: για μερικούς μήνες, πετυχαίνεις μια
καλή απόδοση και βγαίνεις, καθώς δεν μπορείς να έχεις
εμπιστοσύνη σε μακροπρόθεσμο επίπεδο. Νομίζω ότι τα ομόλογα
σε εγχώριο νόμισμα έχουν καλή αξία τώρα, αλλά θα πουλούσα
ίσως το πρώτο μισό του 2022. Το ερώτημα που θα είχα στο
δεύτερο μισό του 2021: πότε θα πουλήσω;"
"Θα ήθελα πολύ να κάνω λάθος, για το καλό των ίδιων των
Τούρκων και των καταθέσεων τους και της θέσης τους στον
κόσμο. Η Τουρκία έχει μια ευκαιρία να αλλάξει. Η Τουρκία
είναι μια αρκετά ανεπτυγμένη βιομηχανική οικονομία, με καλό
και εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό. Θα μπορούσε να αποτελεί
μια ισχυρή - ίσως την καλύτερη - αναπτυξιακή ιστορια στην
ευρωπαϊκή ζώνη ώρας για τα επόμενα 10 χρόνια με τις
κατάλληλες πολιτικές."
Πηγή: Bloomberg
|
