Όπως πριν από μερικές ημέρες σχολίασε το Reuters,
τώρα που χάσαμε τον Πολ Βόλκερ, πρέπει να βρούμε άλλον σαν
αυτόν. Τη δεκαετία του 1980 κι ενώ διαφωνούσαν μαζί του
πολιτικοί και οικονομολόγοι, ο πρώην πρόεδρος της Federal
Reserve, ο οποίος πέθανε τη Δευτέρα σε ηλικία 92 ετών,
αύξησε τα επιτόκια και ανέκοψε τον πληθωρισμό. Ενας καλός
κεντρικός τραπεζίτης χρειάζεται μια νομισματική πολιτική που
να ταιριάζει στην εποχή του, αλλά και τις σπάνιες αρετές της
αποφασιστικότητας και της ακεραιότητας. Ο Βόλκερ τα είχε όλα
αυτά.
Σύμφωνα
πάντα με τα όσα σχολίασε το Reuters, μετά μια τετραετή
θητεία στη Fed Νέας Υόρκης, ο Βόλκερ κατέκτησε τον σεβασμό
των χρηματαγορών και διορίστηκε πρόεδρος της Fed τον
Αύγουστο του 1979 από την κυβέρνηση του Τζίμι Κάρτερ. Ο
προκάτοχός του, Γουίλιαμ Μίλερ, δεν είχε την απαιτούμενη
εμπειρία και όταν σημείωσε άνοδο ο πληθωρισμός, έχασε την
εμπιστοσύνη της αγοράς. Τον Οκτώβριο του 1979, ο Βόλκερ
ανακοίνωσε μια νέα πολιτική για την καταγραφή της αύξησης
στην κυκλοφορία χρήματος, που θα καθόριζε τα επίπεδα των
επιτοκίων. Αρχικά τα εξώθησε ανοδικά, από περίπου 12%
εκτινάχθηκαν κοντά στο 20% τον Απρίλιο του 1980. Τον Μάρτιο
του 1980, ο Κάρτερ εισήγαγε περιορισμούς στις χορηγήσεις
πιστώσεων, μειώνοντας έτσι την προσφορά χρήματος και
αναγκάζοντας τον Βόλκερ να μειώσει τα επιτόκια κατά το ήμισυ,
κάτω του 10% σε λιγότερο από δύο μήνες. Προκάλεσε, έτσι,
ελαφρά ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας, που διευκόλυνε
την επανεκλογή του Κάρτερ αλλά εξανάγκασε τον Βόλκερ να
αυξήσει ξανά τα επιτόκια μέσα στο έτος.
Στη
διάρκεια της ύφεσης της περιόδου 1981 και 1982 και μετά τον
δεύτερο γύρο αυξήσεων των επιτοκίων, ο Βόλκερ αντιμετώπισε
πολιτικές αντιδράσεις. Σε αντίθεση με τον σημερινό πρόεδρο
της Fed, Τζερόμ Πάουελ, που υφίσταται διαρκώς τις επικρίσεις
του προέδρου Τραμπ, ο Βόλκερ στάθηκε τυχερός. Επειδή ήταν
Δημοκρατικός, οι επικρίσεις από το κόμμα του ήταν ήπιες ενώ
οι περισσότεροι Ρεπουμπλικανοί, συμπεριλαμβανομένου του
προέδρου Ρόναλντ Ρέιγκαν, υποστήριζαν την πολιτική του έστω
και απρόθυμα. Τον αντικατέστησαν μετά τη δεύτερη θητεία του,
αλλά είχε κάνει τη δουλειά που έπρεπε να κάνει. Ο Βόλκερ
εξακολούθησε να υποστηρίζει την αυστηρή νομισματική και
χρηματοπιστωτική πολιτική και ήταν σύμβουλος του προέδρου
Μπαράκ Ομπάμα όταν η οικονομία ανέκαμπτε από την κρίση του
2008. Οι Αμερικανοί βουλευτές υιοθέτησαν μερικώς τον νόμο
Βόλκερ, που έθεσε περιορισμούς στην επενδυτική δραστηριότητα
των τραπεζών. Η αυστηρή φιλοσοφία του, όμως, εγκαταλείφθηκε
όταν ανέλαβε ο Αλαν Γκρίνσπαν, ο διάδοχός του στο τιμόνι της
Fed, ο οποίος υπέκυψε στη βούληση όχι των πολιτικών αλλά των
χρηματαγορών και της πανίσχυρης Wall Street.
Ακολούθησαν δύο ακαδημαϊκοί οικονομολόγοι, ο Μπεν Μπερνάνκι
και η Τζάνετ Γέλεν, που ανέλαβαν επικεφαλής της
ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ, ενώ ο εκλεπτυσμένος Πάουελ
συχνά αγωνίζεται να αντιμετωπίσει άλλοτε τα πυρά του Τραμπ
και άλλοτε τις προσδοκίες της αγοράς.
|
