Συνήθως οι
πολιτικοί του Ηνωμένου Βασιλείου αρέσκονται να κοιτούν προς
την Αμερική για να αναζητήσουν έμπνευση. Εχει περάσει ένας
μήνας πολιτικοοικονομικής αναταραχής για τη Βρετανία και,
πλέον, φαίνεται πως είναι καλύτερο να μελετήσει τις
περιπτώσεις της Ιταλίας και της Ελλάδας.
Όπως έγραψε σε
πρόσφατη ανάλυση του το Reuters, αμφότερα τα κράτη
αντιμετώπισαν κατά το παρελθόν κρίσεις, αναθέτοντας τη
διακυβέρνησή τους σε άτομα εκτός πολιτικής. Μετά τέσσερις
αποτυχημένους πρωθυπουργούς μέσα σε μόλις έξι χρόνια, ήρθε
μάλλον η στιγμή η Βρετανία να πειραματιστεί με ανάλογο
μοντέλο. Οι κυβερνήσεις τεχνοκρατών συνήθως αναλαμβάνουν
δράση μετά τη διάλυση μιας εκλεγμένης κυβέρνησης και ασκούν
την εξουσία για βραχεία περίοδο και με πολύ περιορισμένη
εντολή. Ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι,
παραδείγματος χάριν, ολοκληρώνει μια θητεία 20 μηνών ως
πρωθυπουργός της Ιταλίας, παρά το γεγονός πως ουδέποτε έλαβε
μέρος σε εκλογές. Ανάμεσα στους προκατόχους του ήταν και ο
πρώην Ευρωπαίος επίτροπος Μάριο Μόντι, ο οποίος ανέλαβε
καθήκοντα το 2011, διαρκούσης της κρίσης στην Ευρωζώνη. Ο
Λουκάς Παπαδήμος, πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος
και αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, ορκίστηκε επίσης για να ασκήσει
καθήκοντα πρωθυπουργού.
Αυτοί οι ηγέτες
θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν τη δυσχερή θέση της Βρετανίας.
Η κυβέρνηση της πρωθυπουργού Λιζ Τρας, η οποία δείχνει
κάποιο σκεπτικισμό έναντι των τεχνοκρατών, αποπειράθηκε
χωρίς περίσκεψη να ενισχύσει την ανάπτυξη της οικονομίας
μειώνοντας τους φόρους, τρομοκρατώντας τους επενδυτές και
υποχρεώνοντας την Τράπεζα της Αγγλίας να παρέμβει. Πρόσφατα,
βέβαια, η κυβέρνηση αποφάσισε να ακολουθήσει το εγχειρίδιο
των τεχνοκρατών και τοποθέτησε νέο υπουργό Οικονομικών τον
Τζέρεμι Χαντ, ο οποίος τη Δευτέρα έκανε στροφή 180 μοιρών
στις περισσότερες πολιτικές επιλογές. Ωστόσο, είναι ένας
νεοφώτιστος στο δόγμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας και κάθε
άλλο παρά ξεκάθαρο είναι εάν η πρωθυπουργός Λιζ Τρας
επιβιώσει από την αντιστροφή αυτή. Ο πλέον ενδεδειγμένος
τρόπος για να αρθεί το αδιέξοδο είναι να προκηρυχθούν
εκλογές. Οι Συντηρητικοί της Λις Τρας, όμως, θέλουν πάση
θυσία να αποφύγουν το ενδεχόμενο εκλογών, διότι οι μέχρι
τώρα δημοσκοπήσεις δείχνουν πως θα κατατροπωθούν.
Συνεπώς,
τοποθετώντας άτομο εκτός πολιτικού χώρου στην πρωθυπουργία
για περιορισμένο διάστημα αρχίζει να δείχνει πιο δελεαστικό.
Η Βρετανία μπορεί να στελεχώσει ένα υπουργικό συμβούλιο με
πρώην διοικητές της Τράπεζας της Αγγλίας, συνταξιοδοτηθέντες
κρατικούς λειτουργούς, επικεφαλής ομίλων και πρώην
επιτρόπους της Ε.Ε. Υπάρχει πάντως ένα πιο θεμελιώδες ζήτημα,
ότι οι τεχνοκρατικές κυβερνήσεις υπονομεύουν την πίστη στη
δημοκρατία, συχνά στερούνται νομιμότητας και στρέφουν τους
πολίτες σε ακραία κόμματα. |