Με τις επιπτώσεις από τον Covid-19
γίνονται όλο και πιο έντονες ανά τον κόσμο, το μεγάλο
ερώτημα είναι πόσο γρήγορα η παγκόσμια οικονομία θα αρχίσει
να ανακάμπτει, δηλαδή τι μορφή θα έχει η ανάκαμψη, αν δηλαδή
θα έχουμε μια ανάπτυξη τύπου V ή
θα πάμε σε πιο αργή ανάπτυξη.
Όπως έγραψαν οι New York Times, πολλές θέσεις εργασίας
ενδέχεται να εξαφανιστούν για πάντα, καθώς αυξάνονται
διαρκώς οι απολύσεις. Τα αιτήματα για επίδομα ανεργίας έχουν
υπερβεί τα 38 εκατομμύρια μέσα στις τελευταίες εννέα
εβδομάδες και όπως επισημαίνει διακεκριμένος οικονομολόγος,
η κατάσταση είναι «χειρότερη από όσο είχαμε νομίσει».
Ακόμη και τώρα που οι περισσότερες πολιτείες της Αμερικής
ανοίγουν και πάλι τις επιχειρήσεις τους, οι άνεργοι της
χώρας αυξήθηκαν την περασμένη εβδομάδα κατά 2,4 εκατ. άτομα.
Γι’ αυτό και επικρατεί μεγάλη ανησυχία μεταξύ οικονομολόγων
πως ίσως πολλές θέσεις εργασίας χάθηκαν για πάντα. «Λυπάμαι
που το λέω, αλλά αυτή η κατάσταση θα διαρκέσει πολύ και
είναι χειρότερη από όσο νομίσαμε», σχολιάζει ο Νίκολας
Μπλουμ, οικονομολόγος του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, ο
οποίος συμμετείχε στην εκπόνηση σχετικής μελέτης της Federal
Reserve της Ατλάντας.
Σύμφωνα με τους New York Times, η εν λόγω μελέτη καταλήγει
στο συμπέρασμα πως το 42% των απολύσεων θα καταλήξει σε
μόνιμη απώλεια της θέσης εργασίας. «Οι επιχειρήσεις έχουν
όντως την πρόθεση να επαναπροσλάβουν αυτούς τους ανθρώπους»,
τονίζει αναφερόμενος στη μελέτη. Τη δυστυχία στην οποία
οδηγεί αυτός ο δρόμος υπογράμμισε, άλλωστε, ο επικεφαλής της
Federal Reserve, Ζερόμ Πάουελ. Οπως σημείωσε μιλώντας σε
online οικονομικό συνέδριο, «αντιμετωπίζουμε ένα νέο επίπεδο
αβεβαιότητας καθώς η κατάσταση περιπλέκεται από θέματα
σχετικά με τον κορωνοϊό».
Αν η νέα κανονικότητα είναι η τήρηση αποστάσεων ανάμεσα
στους ανθρώπους, που συνεπάγεται λιγότερο κόσμο στα
εστιατόρια, στα θέατρα και στα καταστήματα, όπως και στα
γήπεδα και στα στάδια αλλά και στα αεροπλάνα, τότε θα
χρειάζονται λιγότεροι εργαζόμενοι.
Οι μεγάλες επιχειρήσεις ήδη εκτιμούν πως οι περισσότεροι από
τους υπαλλήλους τους θα εξακολουθήσουν να εργάζονται από το
σπίτι τους, γι’ αυτό και σχεδιάζουν να περιορίσουν τα κτίρια
που χρησιμοποιούν. Αυτό σημαίνει πως θα γίνεται μικρότερη
κατανάλωση στα γειτονικά ρεστοράν, καταστήματα, κέντρα
αισθητικής και πολλές άλλες επιχειρήσεις που βρίσκονται
κοντά σε γραφεία.
Ορισμένοι οικονομολόγοι θεωρούν, άλλωστε, πως ο φόβος του
κινδύνου που εγκυμονούν η εγγύτητα και η κοινωνική επαφή
μπορεί να επισπεύσει τη στροφή στον αυτοματισμό. Θα
δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, κυρίως για χαμηλόμισθους
που θα μεταφέρουν και θα παραδίδουν παραγγελίες, θα
συντηρούν αποθήκες και θα καθαρίζουν. Θα είναι πολύ
περισσότερες, όμως, οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν.
Την πρόβλεψη του κ. Μπλουμπ πως θα χαθούν για πάντα πολλές
θέσεις εργασίας συμμερίζεται ο Τόρστεν Σλοκ, κορυφαίος
οικονομολόγος της χρηματιστηριακής Deutshe Bank Securities.
«Φοβάμαι πως είναι σε εξέλιξη μια πιο θεμελιώδης μεταβολή»,
τονίζει και υπογραμμίζει πως ο φόβος του αφορά ειδικότερα τα
επαγγέλματα που πλήττονται από την ανάγκη να τηρούνται
αποστάσεις ανάμεσα στους ανθρώπους. Οπως επισημαίνει, εκτιμά
ότι τον Μάιο τα επίσημα ποσοστά ανεργίας θα πλησιάσουν το
20%, υπερβαίνοντας δηλαδή αισθητά το 14,7% του Απριλίου.
Σύμφωνα, άλλωστε, με δημοσκόπηση της αμερικανικής υπηρεσίας
απογραφών, είναι πολλοί εκείνοι που υποφέρουν: 47% των
ενηλίκων δήλωσαν πως είτε οι ίδιοι είτε κάποιο μέλος της
οικογένειάς τους έχει χάσει τη θέση εργασίας του μετά τα
μέσα Μαρτίου. Σχεδόν το 40% των ερωτηθέντων προεξοφλεί πως η
κατάσταση αυτή θα παραμείνει αμετάβλητη τουλάχιστον τις
επόμενες τέσσερις εβδομάδες.
Ωστόσο, ο οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Λάρι
Κάντλοου, απέρριψε την πρόταση να επεκταθούν περαιτέρω τα
επιδόματα ανεργίας. «Δεν πιστεύω πως αν η κυβέρνηση αυξήσει
τις δαπάνες θα μας προσφέρει στιβαρή και διαρκή ανάκαμψη»,
δήλωσε την Πέμπτη σε εκδήλωση που είχε διοργανώσει η
Washington Post.
Η έκτακτη βοήθεια και τα επιδόματα ανεργίας που ενέκρινε το
Κογκρέσο στα τέλη Μαρτίου έχουν βοηθήσει τα αμερικανικά
νοικοκυριά να αντέξουν. Περίπου τα 3/4 όσων δικαιούνται την
επιταγή των 1.200 δολαρίων την έχουν ήδη λάβει, σύμφωνα με
το υπουργείο Οικονομικών.
Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι πολλές πολιτείες δυσκολεύονται
να ανταποκριθούν στη μεγάλη ζήτηση για επιδόματα, με
αποτέλεσμα να προκαλούν τις διαμαρτυρίες απελπισμένων
ανθρώπων που έχουν απολυθεί και περιμένουν επί δύο και πλέον
μήνες να λάβουν την επιταγή τους. Ανάμεσα στις πολιτείες που
αντιμετωπίζουν πρόβλημα συγκαταλέγονται η Ιντιάνα, η Χαβάη
και το Μιζούρι, καθώς έχουν μεγάλο αριθμό αιτημάτων που δεν
έχουν διεκπεραιωθεί. Μια άλλη πολιτεία με αντίστοιχο
πρόβλημα είναι το Κεντάκι, όπου έχει απολυθεί σχεδόν ο ένας
στους τρεις εργαζομένους.
|
