Όπως και άλλες φορές έχουμε σχολιάσει
στο
www.greekfinanceforum.com
και αυτή τη στήλη. Ίσως ποτέ άλλοτε η άσκηση πρωτίστως
νομισματικής. Και δευτερευόντως νομισματικής πολιτικής, δεν
έχουνε παίξει τόσο μεγάλη σημασία στην πορεία της παγκόσμιας
οικονομίας. Και οι συζητήσεις και το debate για το ζήτημα
είναι τεράστια. Όπως χαρακτηριστικά έγραψε το Reuters, τα
δημοσιονομικά ελλείμματα τρισεκατομμυρίων δολαρίων που
αναμένεται να παρουσιάσουν οι ΗΠΑ την επόμενη δεκαετία
προκαλούν πολιτικές διαμάχες. Οχι, όμως, πάντα για τους
σωστούς λόγους. Εν προκειμένω δεν είναι σωστό να ισχυρίζεται
κανείς πως είναι εξ ορισμού κακός για την οικονομία ένας
δανεισμός 4,5% του ΑΕΠ για το 2019 και κάτι αντίστοιχο κάθε
χρόνο μέχρι το 2029. Όπως έγραψε το Reuters, τα δεδομένα
είναι σαφή. Η δημοσιονομική επιτροπή του Κογκρέσου προβλέπει
πως οι φοροαπαλλαγές του προέδρου Τραμπ θα μειώσουν τα έσοδα
του κράτους, με αποτέλεσμα να φτάσουν τα ελλείμματα σε
αριθμούς με 13 ψηφία και το χρέος στο 95% του ΑΕΠ, στο
υψηλότερο επίπεδο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Για όσους συμμερίζονται την ορθόδοξη οικονομική θεωρία της
δεκαετίας του 1970, η συσσώρευση χρέους είναι σφάλμα βαρύ.
Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, πλήττεται η ανάπτυξη όταν η
κυβέρνηση αντλεί τα κεφάλαια που θα μπορούσε να αξιοποιήσει
καλύτερα ο ιδιωτικός τομέας. Επιπλέον, τα μεγάλα ελλείμματα
αργά ή γρήγορα οδηγούν σε αύξηση του πληθωρισμού.
Στην εποχή
μας η οικονομική σκέψη είναι διαφορετική. Μεταξύ των
υποστηρικτών της Νέας Νομισματικής Θεωρίας συγκαταλέγονται ο
Ολιβιέ Μπλανσάρ, πρώην επικεφαλής των οικονομολόγων του ΔΝΤ
αλλά και ο Λάρι Σάμερς, πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ,
που παραδέχονται πως τα μεγάλα ελλείμματα δεν είναι
απαραιτήτως τοξικά.
Είναι
αλήθεια πως ο δανεισμός της κυβέρνησης με σκοπό τη
χρηματοδότηση των ελλειμμάτων μπορεί να αυξάνει το κόστος
δανεισμού των επιχειρήσεων. Παράλληλα, όμως, οι δαπάνες της
κυβέρνησης διοχετεύουν συχνά χρήματα στις τσέπες των
καταναλωτών και στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων.
Ετσι
καλλιεργούν θετικό κλίμα που ενθαρρύνει τις ιδιωτικές
επενδύσεις. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις δεν βασίζονται κυρίως
στον δανεισμό για να χρηματοδοτήσουν την ανέγερση μονάδων
παραγωγής και την αγορά εξοπλισμού. Από το 1980 ώς το 2017
το 80% των κεφαλαίων που δαπάνησαν επιχειρήσεις για
κεφαλαιουχικές επενδύσεις προήλθαν από τα κέρδη τους. Και
αυτό σημαίνει ότι η κερδοφορία και η εμπιστοσύνη της
διοίκησης καθορίζουν τις επενδύσεις περισσότερο από το
κόστος ή την πρόσβαση σε πιστώσεις.
Εξίσου
προβληματική είναι και η θεωρία πως τα ελλείμματα προκαλούν
πληθωρισμό. Συχνά τα χρήματα που θα δανειστεί η κυβέρνηση
προορίζονται για την πληρωμή μισθών σε παραγωγικούς
εργαζομένους που πριν ήσαν άνεργοι. Ακόμη, όμως, και με την
ορθόδοξη οικονομική θεωρία, ο πληθωρισμός δεν αυξάνεται όταν
τα χρήματα καταλήγουν σε παραγωγικές επενδύσεις τόσο του
ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα. Αντίθετα ανοίγει ένας
δημιουργικός κύκλος από θέσεις εργασίας και οικονομική
ανάπτυξη.
Επιπλέον,
οι δαπάνες δεν προκαλούν πληθωρισμό όταν δεν
χρησιμοποιούνται για αγορές.
|
